“Tarihimizde hiç bir zaman Rusya’ya bu kadar bağımlı hale gelmedik” diye uyarıyor CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu; “Enerji, turizm ve tarım ihracatında zaten bağımlıyız. Şimdi savunma ve savunma sanayiinde de bağımlı hale gelmemeliyiz.”
Kılıçdaroğlu bu sözleri 23 Temmuz’daki telefon görüşmemizde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun 22 Temmuz’da TGRT’de yaptığı açıklamaları sormam üzerine söyledi. Çavuşoğlu Türkiye’nin hala ABD Başkanı Donald Trump’ın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a S-400’e karşı yaptırımlar konusunda verdiği sözleri yerine getirmesini beklediğini ve eğer F-35 anlaşması iptal olursa Türkiye’nin başka uçak seçeneklere bakacağını söylemişti. Bu da akıllara hemen Rusya’nın “uçak da satalım” teklifini getiriyordu.
Kılıçdaroğlu, S-400 ve F-35’in de ötesinde, dış politika ve Türkiye’nin önündeki bağımlılık tehlikesi konusunda hem AK Parti hükümeti hem de ABD ve AB yönetimlerine şu çağrı ve uyarılarda bulundu:
- “İzlenen dış politika Türkiye’yi ciddi açmazlarla karşı karşıya bırakıyor ve yalnızlaştırıyor. ABD ile de Avrupa Birliği (AB) ile de ilişkiler giderek kötüleşiyor. ABD ve AB’nin Türkiye’ye haksız yaptırım dayatmaları bu yalnızlığı artırıyor ve Rusya ile daha çok işbirliğine itiyor.
- “Düşürülen Rus uçağı -ki sonra özür dilediler- bu bedelin ortaya çıkmasına neden oldu. ABD’nin bize Patriot füzesi satmaması üzerine de Rus S-400’leri gündeme geldi. İhtiyacımız varsa S-400 alınmaz değil, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar gelip ihtiyaç konusunda bilgi verdi, alınabilir ama bu Rusya’ya bağımlılığı artırma yönünde olmamalı.
- “ABD’nin şimdi de F-35’leri vermemesi daha fazla soruna yol açacaktır. F-35’ler Türkiye için önemli. Maddi zararın 9 milyar dolar olacağı söyleniyor ama daha da önemlisi bunlar bizim yirmi yıldır savunma planına aldığımız, F-16 dönemi biterken devreye alacağımız, teknoloji ve üretimine ortak olduğumuz, Türkiye’ye istihdam getiren sistemler. Gelmemesi sadece Türkiye’nin savunmasına değil, NATO savunmasına da zarar verecek. Halen bölgesinin en güçlü ülkesi olan Türkiye’nin güçsüz hale düşürülmemesi gerekir.
- “Biz ABD ve AB ile ilişkilerin karşılıklı saygı içinde gelişmesini istiyoruz. Güvenlik konularının, çıkarlarımıza zarar vermeyecek şekilde NATO standartlarında sürdürülmesini istiyoruz. ABD ve AB’nin tepkisel ve yanlış yaptırım politikalarını gündeme almadan önce hem bu durumu, hem Türkiye’nin coğrafi konumunu, hem de Türkiye ve Türkiye’nin bulunduğu bölgedeki demokrasinin durumunu da göze almalarında fayda var. Ne kadar eleştirsek de, bölgemizde demokrasinin etkili olduğu ülke Türkiye; o nedenle de önem taşıyor. Oysa Türkiye bu yanlış yaklaşımla Rusya’ya itildikçe iki tek adam rejimi [soru üzerine, Putin ve Erdoğan] karşılıklı dayanışma içinde bu süreci götürüyor.
- “ABD ve AB yaptırımlarına karşı olmak Rusya’ya bağımlılıktan yana olmak değildir. Türkiye’nin enerji, turizm ve tarım ihracatından sonra savunma ve savunma sanayiinde de Rusya’ya bağımlı hale gelmesi Türkiye’nin ulusal güvenliği ve çıkarlarına aykırıdır. Türkiye Cumhuriyetinin temelinde siyasi ve ekonomik bağımsızlık yatar.”
Kılıçdaroğlu’nun yorum ve uyarıları, Türkiye ve ABD arasında köprülerin tamamen atılmaması için yoğun diplomasi yürürken şu günlerde özellikle önem taşıyor.