Amber Heard Karalama Davasını Neden Kaybetti?

Ana akım medyanın ünlü oyuncular Johnny Depp ile Amber Heard arasındaki karalama davası ile imtihanını inceleyen bir önceki yazımda bir davanın nasıl ana akım medya ve sosyal medyada birbirinin zıttı bakış açılarından anlatıldığından bahsetmiştim. Maalesef bu çok uzak olduğumuz bir durum değil, ama kendi adıma bugüne kadar farklı kanallarda farklı “gerçekler” anlatılmasının sadece siyasi ya da siyaseti ilgilendiren haberler ile sınırlı olduğunu varsaymışım; ya da bunun siyaset dışı konularda yapılıp yapılmadığını çok düşünmemişim. Gerçek sonrası, yalanın gerçekmiş gibi sunulması kavramı, 21. yüzyılın kabullenmek zorunda bırakıldığımız olumsuz yanlarından birisi, üstelik sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada da. Analitik düşünmeden edemeyen insanlar için bilen bilmeyen herkesin her konuda “gerçeklik algısı” oluşturabilmesi azap verici.

Depp-Heard davasını canlı izlerken başıma gelen, hayatım boyunca kaçmaya çalıştığım gerçeklik sonrası kavramına tamamen siyaset dışı, hatta magazinsel bir konuda yakalanmış olmak benim için göz açıcı oldu. Bizzat dinlediğim Amber Heard tanıklık konuşmasının ana akım medyada sanki dedikleri iddia değil gerçekmiş gibi anlatılmasına ilk tepkim şöyleydi: “İnsanların zekaları ile alay ediyorlar.”

Dava ilerledikçe, haber tanımının ne kadar değiştiği iyice su yüzüne çıktı. Ve aslında karalama davasını haberleştiren ana akım medya, karalamanın nasıl etkili bir şekilde yapılabileceğinin canlı örneği oldu.

İfade Özgürlüğü ve Karalama Davaları

LawTube’daki avukatların davanın başındaki yaklaşımı hukuğun Heard’ün arkasında olduğu yönündeydi. Bir mühendis olarak anlayabildiğim kadarı ile özetlemeye çalışacağım.1

Karalama bir kişinin toplumdaki konumuna zarar verecek yanlış bilgileri kötü niyetle yaymak diye özetlenebilir. Bir olgunun karalama olduğunun kanıtlanabilmesi için bir açıklama ya da yayın yapılması, bu açıklamanın da açıkça davacıyı hedef aldığını ve zarar verme amacı taşıdığını kanıtlamak gerekiyor. Konu Amerikalılar için Anayasa’nın birinci maddesinde altı çizilen ifade özgürlüklerinin istisnalarından biri olduğu için özellikle önemli. 2

Amerika’da birine karalama davası açtığınızda ilk aşmanız gereken engel ifade özgürlüğü uygulamaları ve Amerika’nın temel değerlerinden biri olması sebebiyle bu oldukça zorlu. Bu nedenle LawTube’daki avukatlar konuyu yorumlamaya “yüzde 90-95 Heard kazanır” diyerek başladılar. Genel kanı Depp’in kazanma şansının çok düşük olduğunu bilmesine rağmen kamuoyunun gözünde aklanmak için bu davayı açtığı yönündeydi. Bu gidişatı bozacak tek kişi ise Amber Heard’ün kendisi idi.

Dava nasıl Heard tarafından Depp tarafına döndü?

Benim yorumum Heard kendi avukatlarının oluşturduğu hukuki stratejiye uysaydı bugün bambaşka şeyler konuşuyor olacaktık. Ancak Heard, tanık sandalyesinde korkunç bir tablo çizdi.

Bir örnek vermek gerekirse Heard ifadesinde, Depp’in yüzüne ve vücuduna elindeki yüzüklerle defalarca kez yumruk attığını, muhtemelen burnunu kırdığını söyledi. O bunları söylerken LawTube kanallarındaki canlı sohbet odalarında burnu kırılan insanların tepkileri kısaca “Burnun kırılsaydı bilirdin” şeklindeydi. Mahkemede Heard’ün iddia ettiği yumruklu geceden hemen sonra katıldığı canlı programdaki videolar izletildi. Kendi adıma yüzünde herhangi bir sorun görmedim, canlı yayındaki görüntüsü iddialarını yalanlıyordu.

Bir başka örnekte Heard, Depp’in kafasının arkasını alçak bir duvara çarptığını söyledi. LawTube’daki avukatlar, dahil oldukları cinayet davalarında çoğu ölümün kafatasına arkadan gelen darbelerden olduğunu anlattılar. Karşı tarafın avukatının, “Kafanız duvara çarptıktan sonra hastaneye gitmediniz mi?” sorusuna Heard’ün cevabı, hemşiresinin telefonda yaptığı beyin sarsıntısı testinden sonra hastaneye gitmeye gerek görmediği şeklindeydi.

Heard’ün tanıkları benzer şeyler söylemekle birlikte Heard ile çeliştiler. Heard’e en yakın tanıklık kardeşi Whitney’den geldi. Uzman tanıkları inandırıcılıktan uzak iddialarda bulundular. Heard’ün avukatları da çok konuşuldu. Uzmanlığım olmadığı için hukuki argümanlarına yorum yapmam doğru olmaz ama temel sunum yapma eğitiminde öğrenebileceğiniz hazırlıklı olma, zamanın doğru kullanımı, mesajları net verebilme gibi her profesyonelin dikkat etmesi gereken konularda ciddi zaaf gösterdiklerini söyleyebilirim. Ama yine de Heard avukatlarını dinlese idi savunması çok daha etkili yapılabilirdi.

Sosyal Medyadan Depp’e Destek

Depp’in tarafında ise gerek kıdemli gerekse daha az deneyimli avukatlardan harika bir takım çalışması izledik. Herkesin rolü tanımlıydı, birbirlerine inanılmaz derecede güveniyorlardı. Depp de takımın bir parçası idi. Sürekli birbirlerini desteklediler, arada yaptıkları hataları hızlıca farkedip düzelttiler. Sosyal medyayı yakından takip edip, Depp hayranlarının #justiceforjohnny hashtag’iyle paylaştığı bilgileri hızlıca değerlendirip sürpriz tanıklar çıkarmayı başardılar. Öyle ki Heard’ün kardeşi, kendisi ve parasını ödediği uzmanlar dışında kimse onun söylediklerini doğrulamazken, Depp’in arkadaşları, eski sevgilisi, uzmanlar ve internet üzerinden takip ederken davaya tesadüfen taraf olan sürpriz tanıklar Depp’in yanında yer aldı. 3

Benim gördüğüm Z kuşağı ve takip eden kuşaklar gerçeğin peşinde koşma konusunda yaşlı nesillere oranla çok daha istekliler. 4 Yeter ki onlara bilimsel ve kültürel altyapıyı ve analitik düşünme metodlarını hakkı ile aktarabilelim.

Depp Davayı Kazandı

Sonuç ne oldu derseniz, jüri hem Depp’i hem de Heard’ü birbirini karalamaktan sorumlu buldu, her ikisinin de milyonlar ödemesine hüküm verdi.

Depp’in açtığı davada kendilerine sorulan toplam altı sorunun beşinde Depp’i haklı bulan Juri, Heard’ün 10 Milyon ABD doları tazminat ödemesine, ek olarak da 5 milyon dolar cezalandırıcı tazminat ödemesi yapmasına karar verdi. Ceza tazminatı için Virginia yasalarında belirlenen üst limit 350 bin ABD Doları olduğundan Johnny Depp’e toplam ödenecek miktar 10,4 Milyon ABD Doları olacak. Heard’in açtığı karşı davada ise juri 3 sorunun yalnızca birinde Heard’ü haklı buldu ve Depp’in 2 Milyon ABD doları tazminat ödemesine karar verdi.

Bundan sonrasını ana akım medyaya bırakıyorum. Bana inanmayın, siz kendiniz yorumlayın, yılların dev medya kuruluşlarının açık ara farkla kazanan Depp olmasına rağmen başlıkları ilgiyle okuyacağınızdan eminim.5

Z kuşağı ve sonrasının “yalan sonrası – post lie” devrinde yaşamaları dileklerimle…

Notlar:

1- İlginç bir konu, bizzat incelemenizi öneririm: (Yararlandığım web siteleri: https://www.vacourts.gov/; https://www.fishwickandassociates.com/blog/2020/06/defamation-in-virginia/

2- https://en.m.wikipedia.org/wiki/United_States_free_speech_exceptions

3- YouTube’da Morgan Tremaine: https://youtu.be/uHPUFgwO7lw ve Morgan Knight’ın: https://youtu.be/gVDqhR1Pw50 tanık sandalyesinde söylediklerini izlemenizi özellikle öneririm.

4- #justiceforjohnnydepp hashtag’i altında Depp’e sosyal medyadan destek yağarken, interneti ilginç memeler kapladı. BoredPanda sayfasında son derece ilginç memelere rastlayabilirsiniz:

5- Sonuçlar için bu linke tıklayabilirsiniz.  https://edition.cnn.com/2022/06/01/entertainment/johnny-depp-amber-heard-verdict/index.html

6 – Haberi CNN’den referansla verdiğine inandığım kaynaklar: https://abcnews.go.com/GMA/Culture/video/jury-finds-amber-heard-johnny-depp-liable-defamation-85117761

7- makaleler:

https://www.vox.com/culture/23043519/johnny-depp-amber-heard-defamation-trial-fairfax-county-domestic-abuse-violence-me-too

https://www.washingtonpost.com/lifestyle/style/believe-women-was-a-slogan-believe-all-women-is-a-strawman/2020/05/11/6a3ff590-9314-11ea-9f5e-56d8239bf9ad_story.html

https://www.theatlantic.com/international/archive/2020/05/believe-women-bad-slogan-joe-biden-tara-reade/611617/

https://www.bbc.com/news/world-us-canada-61649522