Dışişleri Bakanı: Kıbrıs’a daha fazla güç göndereceğiz

Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Kıbrıs Rum Kesimi’ne silah ambargosunu kaldırmasıyla ilgili değerlendirmede bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin Kıbrıs Türklerini korumak için bölgeye “daha fazla güç” gönderebileceğini belirtti.

29 Eylül’de Denizli’de Pamukkale Üniversitesi ÜNİAK Gençlik Buluşması’na katılan Bakan Çavuşoğlu, ABD’nin Kıbrıs Rum Kesimine silah ambargosunu kaldırma kararını eleştirdi.

Çavuşoğlu, “Kıbrıs Türkünü korumak için oraya daha fazla güç göndereceğiz ve silah olarak da ne ihtiyacı varsa onları da karşılayacağız,” dedi.

ABD 2019 yılında ABD Savunma ürünlerinin Rum yönetimine ihracatına yönelik kısıtlamaları iki koşula bağlamıştı. Rus savaş gemilerinin limanlara girişinin engellenmesi ve Güney Kıbrıs Rum Yönetiminin kara para aklama ile mücadelede daha etkin düzenlemeler yapmasını istemişti. Söz konusu şartlara uyulduğu Kongre tarafından kabul edilince yıllık uygulanan ambargolar kaldırılmıştı.

ABD: Yunanistan’ın kendi tasarrufu

ABD Kongresi, 2020 yılında tekrar işleme koyduğu ambargo kararının kapsamını 22 Eylül’de tekrar genişleterek ambargoyu kaldırdı. Washington’un bu kararı, Ankara tarafından adalarda silahlanma yarışına sebep olacağı ve Doğu Akdeniz başta olmak üzere barış ve istikrarı zarara uğratacağı sebepleriyle kınandı.

ABD Kongresi’nin Türkiye’ye F-16 satışını, jetlerin Yunanistan üzerinde kullanılmaması şartına bağlaması ikili ilişkilerde gerginliğe sebep olmuştu.

Yunanistan hava unsurlarının NATO görevini yerine getiren F-16’lara Doğu Akdenizde tacizde bulunması ve gayr-ı askeri statüdeki adalara askeri sevkiyat görüntülerinin ortaya çıkması Yunanistan-Türkiye ilişkilerinde de gerginliğe sebep oldu. Sevkiyat yapılan araçların ABD menşeli olması üzerine Türkiye ABD’ye protesto notası gönderdi.

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, 28 Eylül’deki basın toplantısında notaya bir karşılık verilip verilmediği sorusu üzerine, Yunanistan’ın “kendi savunma techizatlarının nerede konuşlandırılacağı ülkelerin kendi tasarrufundadır,” açıklamasında bulundu.

Çavuşoğlu: Para verin

Mevlüt Çavuşoğlu, Washington’un Kıbrısa ambargo kaldırma hamlesini 20 Eylül’deki New York görüşmesi sırasında ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’e de ifade ettiğini belirtti.

Çavuşoğlu Blinken’e “Para verin. Severler. İhtiyaçları da vardır. Niye silah veriyorsunuz? Bu silahı kime karşılık veriyorsunuz? Silah dışında başka verecek bir şeyiniz yok mu?” sorularını yönelttiğini aktardı.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da katıldığı televizyon programında ABD’nin tutumunu eleştirmiş, Türkiye’nin gereken karşılığı vereceğini vurgulamıştı.

Erdoğan, “Amerika’nın Güney Kıbrıs’a yönelik silah ambargosunu kaldırmasının da ne içerik bakımından ne de zamanlama bakımından izahı yoktur. Rum-Yunan ikilisinin Doğu Akdeniz’de barış ve istikrarı tehdit eden adımlarını görmezden gelen, hatta teşvik eden Amerika, bu adımıyla adada bir de silahlanma yarışına yol açacaktır. Biz duracak mıyız? Duramayız. Biz de ne yapıyoruz? Tabii ki Kuzey Kıbrıs’ta ne gerekiyorsa bu konuda bu adımları attık, atıyoruz ve atacağız,” ifadelerini kullanmıştı.

Adalarda silahlanma gerginliği

Güvenlik kaynakları, 25 Eylül’de Türk Silahlı Kuvvetlerine ait İHA’ların Ege’de görev uçuşu sırasında GASA statüsündeki adalarda hareketlilik tespit ettiğini aktardı. Kaynaklar, İHA’ların Yunanistan’a ait iki çıkarma gemisinin özellikle ABD tarafından hibe edilen askeri araçları Midilli ve Sisam’a sevk ettiği sırada kaydettiği görüntüleri paylaştı, söz konusu gemilerin GASA statüsündeki Midilli’ye 23, Sisam’a ise 18 zırhlı araç sevkiyatı gerçekleştirdiğini açıkladı.Bu zırhlı araçların ABD tarafından Dedeağaç Limanı’na gönderilen araçlar olması dikkat çekti.

Türkiye, 26 Eylül’de Yunanistan’ın Büyükelçisini Dışişleri Bakanlığına çağırdı, ABD’ye ise protesto notası gönderdi. Dışişleri Bakanlığına çağrılan Yunanistan’ın Ankara Büyükelçisine Atina’nın adalardaki ihlallere son vermesi ve Gayrı-Askeri statüyü ihlal etmemeleri uyarısında bulunulduğu aktarıldı.

Türkiye ayrıca ABD’ye protesto notası gönderdi. Ankara notada, Doğu Ege adalarının statüsüne riayet etmesini, silahların statünün ihlali için kullanılmaması için tedbir alınmasını istedi.

Ağustos ayında Yunanistan’a ait hava unsurları bir hafta içerisinde Doğu Akdeniz’de NATO görevi yerine getiren Türk F-16’larını radar kilidi atarak üç kez taciz etmiş, Milli Savunma Bakanlığı tacizleri kamuoyu ile paylaşmıştı.

MGK: Meşru karşılık vurgusu

Silahlanma gerginliğinin ardından 28 Eylül’de toplanan Milli Güvenlik Kurulu yayınladığı bildirisinde “Türkiye’nin Yunanistan’ın kışkırtıcı adımlarına karşı her türlü meşru yöntem ve aracı kullanmaktan imtina etmeyeceği” vurgulandı.

MGK bildirisinde şu ifadelere yer verildi:

“NATO çerçevesinde icra edilen faaliyetleri dahi sabote edecek ve uluslararası sularda seyreden sivil gemilere ateş açtıracak kadar akıl ve mantıktan uzaklaşan Yunanistan Yönetimi’nin beyhude çabalarına karşı milletimizin hak ve menfaatlerinin muhafazası için uluslararası hukuk çerçevesindeki her türlü meşru yöntem ve aracı kullanmaktan imtina etmeyeceğimiz kuvvetle vurgulanmıştır. Gayrı Askeri Statüdeki adaların silahlandırılması konusunda Yunanistan’ı teşvik eden çevreler akl-ı selime davet edilmiştir.”

MGK’da ayrıca, Güney Kıbrıs Rum Yönetimine yönelik silah ambargosunu kaldıran ABD yönetimine de geri adım atma çağrısı yapıldı.