Karadeniz tahıl anlaşması 4 ay uzatıldı

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından Ukrayna kıyılarında mahsur kalan tahıl ve gıda ürünlerinin ihracatının devam etmesi için Birleşmiş Milletler himayesinde Türkiye’nin kolaylaştırıcılığıyla kabul edilen Karadeniz tahıl girişimi 19 Kasım’dan itibaren 120 gün süre ile uzatıldı.

Ukrayna Başkanı Vladimir Zelenski’nin Birleşmiş Milletler ve Türkiye ile gıda krizi ile ilgili karara vardığını açıklamasının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 17 Kasım’da sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, 19 Kasım’da süresi dolacak olan anlaşmanın 120 gün süre ile uzatıldığını belirtti.

Erdoğan, “Türkiye’nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen dörtlü görüşmeler neticesinde, Türkiye, Birleşmiş Milletler, Rusya Federasyonu ve Ukrayna arasında alınan karar doğrultusunda, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması 19 Kasım 2022 tarihinden itibaren 120 gün süreyle uzatılmıştır,” ifadelerini kullandı.

Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü:

“Geride bıraktığımız 4 aylık dönemde 500’e yakın gemi ile 11 milyon tondan fazla tahıl ve gıda maddesinin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması ile bu anlaşmanın dünyanın gıda temini ve güvenliği için ne denli önemli ve faydalı olduğu açıkça görülmüştür.
Anlaşmanın uzatılması iradesini ortaya koyan Birleşmiş Milletler’e, Genel Sekreter Sayın Guterres’e, Rusya Devlet Başkanı Sayın Putin’e ve Ukrayna Devlet Başkanı Sayın Zelenski’ye şükranlarımı sunuyor, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum. Hayırlı uğurlu olsun.”

Ukrayna’dan açıklama

Konu ile ilgili ilk açıklama Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski’den geldi. Zelenski açıklamasında, “Ukrayna, Erdoğan ve Guterres ile gıda krizine karşı kilit bir karar aldı. Türkiye ve BM’den resmi açıklama bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Zelenski’nin açıklamasının ardından Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov Karadeniz Tahıl antlaşmasının 120 gün uzatılacağını duyurdu.

Kubrakov açıklamasında “Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Türkiye Savunma Bakanı Hulusi Akar ve BM Genel sekreteri António Guterres küresel gıda krizi için bir önemli adım daha attı.” ifadelerini kullandı.
Bakanlık açıklamasında Türkiye ve BM’nin garantör rolünün devam ettiğini vurguladı.

Guterres: Memnuniyetle karşılıyorum

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Guterres, Zelenski’nin hemen ardından açıklama yaparak “Ukrayna’dan tahıl, gıda maddeleri ve gübre ihracatının güvenli seyrini kolaylaştırmak, Karadeniz Tahıl Girişimi’ni sürdürmek için tüm tarafların anlaşmasını memnuniyetle karşılıyorum. Girişim, çok taraflı çözümler bulmada sağduyulu diplomasinin önemini gösteriyor” dedi.

Guterres açıklamasında ayrıca BM’nin, Rusya’dan gıda ve gübre ihracatı yapılmasının önündeki engelleri kaldırmakta kararlı olduğunu da vurguladı.

Rusya askıya almıştı

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından Ukrayna kıyılarında bekleyen tahıllar küresel gıda krizini tetiklemişti. Dünyanın en büyük beşinci tahıl ihracatçısı olan Ukrayna’dan yapılan tahıl sevkiyatı Somali, Suriye ve Libya gibi ülkeler için kritik öneme sahip, bu sebeple tahıl sevkiyatındaki aksamalar bu ülkelerde açlık tehlikesini de beraberinde getirmişti.

İhracatın yeniden başlatılması için Mayıs ayında başlayan müzakerelerin ardından 22 Temmuz’da Birleşmiş Milletler’in himayesinde ve Türkiye’nin kolaylaştırıcılığıyla İstanbul’da tahıl inisiyatifi için anlaşmaya varılmıştı. Rusya ve Ukrayna’nın ayrı iki anlaşmaya imza attığı girişim, 19 Kasım’da sona erecekti.

Ukrayna’dan ihracatlar devam ederken Rusya tarafından ABD ve AB yaptırımları sebebiyle gıda ürünü sevkiyatı yapılmaması Rusya’nın anlaşmayı uzatmayacağı yönünde mesajlar vermesine sebep olmuştu.

Rusya, 31 Ekim’de Ukrayna’nın Kırım’daki Rus birliklerine gerçekleştirilen saldırının ardından tahıl anlaşmasını askıya aldığını duyurmuş, yoğun diplomatik temaslar ardından sevkiyatlar tekrar devam etmişti.

Rusya, gıda ve gübre ürünlerinin yaptırımların dışında tutulması talebini sürdürüyor.