Karabağ’da ateşkes; Ermeni ayrılıkçılar silah bırakma sözü verdi

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, 19 Eylül’de Dağlık Karabağ’da başlattığı terörle mücadele operasyonunu Ermeni ayrılıkçıların silah bırakma ve bütünleşme görüşmelerine başlama sözü üzerine 20 Eylül’de durdurduğunu açıkladı. (Foto: Azerbaycan Savunma Bakanlığı)

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Dağlık Karabağ’da Ermeni ayrılıkçılara karşı 19 Eylül’de başlattığı askeri harekâtı 20 Eylül’de, yerel saatle 13.00’te durdurduğunu ve ateşkes sağlandığını duyurdu.  Ateşkes’in Ermeni militanların silah bırakmayı ve Azerbaycan’la tam entegrasyon görüşmelerine başlamayı kabul etmeleri üzerine ilan edildiği açıklandı. Görüşmelerin 21 Eylül’de Azerbaycan’ın Yevlak şehrinde başlaması öngörülüyor.

Ateşkes ilanının arkasında yoğun diplomatik girişimler var. Türkiye, Azerbaycan’ın tam arkasında durmuş, Rusya, Ermerni ayrılıkçılara destek vermemiş, ABD Başkanı Antony Blinken hem Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev hem de Ermenistan Başbakanı Nişkol Paşinyan’la telefon diplomasisi yapmıştı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmasında Dağlık Karabağ’ın Azerbaycan toprağı olduğu ve terörizme karşı mücedele ettiği savunusuna teşekkür eden Aliyev, Ermeni ayrılıkçılar silah bırakmayı kabul etmeden harekâtın durmayacağını, ateşin kesilmeyeceğini söylemişti.

Bunun üzerine, Azerbaycan’ın Ermenistan işgali altındaki topraklarını geri aldığı 2020 savaşı ve ardından imzalanan anlkaşmaya rağmen kendilerine “Artsah Cumhuriyeti” diyen ayrılıkçılar silah bırakmayı ve bütünleşme görüşmelerine başlamayı kabul etti. Anlaşmaya göre Dağlık Karabağ’ın bir bölümünde hâlâ Ermeni yerel yönetimi bulunuyor; tam entegrasyon görüşmeleri bu konuda yapılacak.

Karabağ’da gerginliğin kaynağı

Dağlık Karabağ’da Ermeni-Azeri gerginliği yıl başında Ermenistan’ı Karabağ’a bağlayan Laçin Koridoru sebebiyle yeniden tırmanmaya başlamıştı.  Ermenistan Rusya’yı Ukrayna savaşı sebebiyle bölgede barış gücü görevini yerine getirmemekle itham ediyordu. Rus barış gücünün kontrolünde olan bölge üzerinden Ermenistan halen 120 bin Ermeninin yaşadığı Karabağ’a ihtiyaç malzemesi gönderiyordu. Ancak Bakü, bölgeye kara yoluyla silah taşındığı gerekçesiyle koridoru fiilen kapalı tutmaya ve yalnızca Kızılhaç ambulanslarının geçişine izin vermeye başladı.

Azerbaycan insani malzemeler için Laçin koridoruna alternatif olarak Agdam’dan Hankendi’ye giden yolu alternatif önermiş, ancak Ermenistan bu yolu Laçin Koridorunun tümden kapatılacağı gerekçesiyle kullanmayı reddetmişti. Bakü 18 Eylül’de Uluslararası Kızıl Haç Komitesi’nin yardımlarının Karabağ’a, biri Laçin Koridoru üzerinden, diğeri de Azerbaycan’ın Ağdam yolu üzerinden olmak üzere iki yoldan girmesine izin vermişti, bu hareketi gerginliğin çözülebileceği beklentisi yaratmıştı. Ancak ayrılıkçıların yola yerleştirdiği mayınla 4 Azerbaycan polisi öldürülmesiyle Azerbaycan Savunma Bakanlığı 19 Eylül’de “Ermenistan’ın silahlı kuvvetlerinin oluşumlarını silahsızlandırmak ve topraklardan çekilmesini sağlamak için yerel terörle mücadele faaliyeti” başlattığını duyurmuştu.