Moskova’da ölü sayısı 139’a yükseldi. 4 IŞİD zanlısı yakalandı

Rusya’nın başkenti Moskova’da 22 Mart gece saatlerinde Crocus Belediye Binasında düzenlenen rock konserine giren kişiler izleyicilere silah ve el bombalarıyla saldırdı. Rus yetkililerin açıklamalarına göre 140’tan fazla kişinin de yaralandığı saldırı sonucunda 25 Mart akşamı itibarıyla öldürülenlerin sayısı 139’a yükseldi. (*)

22 Mart gecesinde kamuflajlı olduğu belirtilen en az beş kişi rock grubu Picnic konserinin gerçekleştirildiği Crocus Belediye Binasına girerek yaklaşık 6,200 kişilik salonda bulunan izleyicilere ateş açtı. Aynı zamanda “el bombası ya da yangın çıkarıcı etkisi olan” patlayıcılarla bina ateşe verdiler.

Saldırıyı saldırıyı IŞİD (DAEŞ) adına üstlendi. IŞİD kendi kontrolündeki Amaq haber ajansı tarafından yayınlanan bildiriye ek olarak terör saldırısına katılanların, saldırı esnasında çekildiğini öne sürdüğü görüntülerini de yayınladı.

Rus güvenlik yetkilileri saldırı sonrasındaki operasyonlarda terör eylemine katılan 11 zanlının yakalandığını açıkladı. Zanlılardan dördünün mahkemece tutuklandığı, isimlerinin Dalerdzhon Mirzoyev, Saidakrami Rachabalizoda, Shamsidin Fariduni and Mukhammadsobir Faizov olduğu açıklandı. Saldırganlar Tacik kökenli.

Ukrayna sınırına giderken yakalandığı bildirilen militanlardan Fariduni’nin ilk sorgusunda Türkiye’den geldiğini söylemesi saldırıya yeni bir boyut kattı.

Türkiye’den mi gittiler?

Rus güvenlikçiler tarafından çekilip yayılan videoda Fariduni,  Mart başında Türkiye’den giriş yaptığını bu saldırı için kenmdisini Telegram kanalından arayan kişilerle de 500 bin Rubleye anlaştığını söylüyor. Ancak Rus Ria Novosti ajansı, Fariduni’nin Rusya’nın Krasnogorsk şehrinde ikamet ettiğini bildirdi.

Bu konuda henüz Türk hükümet yetkililerinden yapılan resmi bir açıklama bulunmuyor. Ancak YetkinReport’a bilgi veren kaynaklar, Dışişleri ve İçişleri Bakanlığı ile Milli İstihbarat Teşkilatının Rus muhataplarıyla temas halinde olduğunu ve saldırıya dair Ankara’da da ciddi bir faaliyet yürütüldüğünü söylediler.

Türk güvenlik yetkilileri saldırganların 28 Ocak’ta İstanbul’da Santa Maria Katolik kilisesine saldırarak bir Türk vatandaşını öldüren IŞİD’in Horasan Vliayeti koluna mensup olup olmadığını da araştırıyor. İçişleri Bakanı Ali Yerkikaya, MİT ile işbirliği içinde IŞİD’in Horasan (Orta Asyalı ve Afganlardan oluşan) Horasan koluna mensup çok sayıda zanlının yakalandığını bunlar arasında Irak’ın Ankara Büyükelçiliğine saldırı hazırlığı yapanların da bulunduğunu açıklamıştı.

Suriye’de misilleme hazırlığı

Putin’in saldırı sonrasında (kendisini taziye ve kınama için ilk arayan liderlerden olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’la yaptığı görüşmelerde (Rus kaynaklara göre) Suriye konusuna değinmesi, Rusya’nın Suriye’deki IŞİD hedeflerine karşı misillemeye girişeceği ve bu konuda hem Türkiye hem Suriye’den destek istediği şeklinde yorumlanıyor.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın da saldırının hemen ardından Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’a telefon ederek hem üzüntülerini ilettiği hem de terörizme karşı işbirliğine hazır olduğunu söylediği bildiriliyor.

ABD: Rusya’yı uyardık

ABD’nin Moskova’daki büyükelçiliği Mart ayı başında “radikal unsurların” yakın zamanda Moskova’da halka açık mekanlarda saldırı planlarının olacağı konusunda uyarı yayınlamış, Putin bu açıklamaların “kışkırtıcı” olduğunu belirterek reddetmişti.

Geçtiğimiz hafta yeniden başkanlık koltuğuna oturan Vladimir Putin, “bütün bunlar doğrudan şantajı ve toplumumuzu korkutma ve istikrarsızlaştırma niyetini hatırlatıyor,” demişti.

Reuters haber ajansına konuşan iki ABD’li yetkili yaptığı açıklamada, ABD’nin saldırının sorumluluğunu IŞİD’in üstlendiğini doğrulayan istihbarata sahip olduğunu söyledi. Yetkililer, ABD’nin son haftalarda Rusya’yı bir saldırı olasılığı konusunda uyardığını söyledi.

Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adrienne Watson, “Bu ayın başlarında ABD hükümetinin, konserler de dahil olmak üzere büyük toplantıları hedef alan, Moskova’da planlanan bir terör saldırısı hakkında bilgi sahibi olması, Dışişleri Bakanlığı’nın Rusya’daki Amerikalılara yönelik bir kamu tavsiyesi yayınlamasına yol açtı” dedi. Watson, “ABD hükümeti de uzun süredir devam eden ‘uyarma görevi’ politikası uyarınca bu bilgiyi Rus yetkililerle paylaştı” dedi.

Ukrayna suçlamayı reddediyor

Bazı Rus siyasetçiler saldırının hemen ardından Ukrayna’yı suçlayan açıklamalarda bulunurken, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin sözcüsü Mikhalilo Podolyak, sosyal medya hesabından yayınladığı mesajda, “Bu savaşta her şeye yalnızca savaş meydanında karar verilecek,” dedi. Podolyak, “Ukrayna hiçbir zaman terörist yöntemlere başvurmadı” dedi.

Saldırıdan saatler önce Rus ordusu Ukrayna’nın enerji sistemine kapsamlı bir saldırı düzenlemiş ve ülkenin en büyük hidroelektrik santraline ve diğer enerji tesislerini felce uğratarak bir milyondan fazla insanı elektriksiz bırakmıştı.

Rusya, geçtiğimiz günlerde Moskova’nın güneybatısındaki bir şehir olan Kaluga’da bir IŞİD hücresini çökerttiğini açıklamıştı.

20 yılın en büyük saldırısı

Bu saldırı, yarısı çocuk 330’dan fazla kişinin öldürüldüğü 2004 Beslan okul kuşatmasından bu yana Rusya’daki en büyük saldırı olarak değerlendiriliyor.

Rusya 1990’lı ve 2000’li yıllarda Çeçenistan eyaletindeki ayrılıkçılarla çatışmalar ve terör saldırılarıyla sarsılıyordu. 2002 yılında Çeçen militanlar Moskova’da Nord-Ost tiyatro salonunda yüzlerce kişiyi rehin almış, baskında 129 rehine, 41 Çeçen ayrılıkçı öldürülmüştü.

En son 2017 yılında St. Petersburg metrosunda intihar bombası patlatılmış, patlamada 15 kişi ölmüştü. Saldırıyı IŞİD üstlenmişti. 2016 yılında IŞİD, Rusya’nın Suriye’deki varlığına karşı St. Petesburg’a saldırı planlamış, saldırı önlenmişti.

Not

(*) 25 Mart 2024, saat 23.45’te güncellenmiştir.