Antalya teleferik kazasında denetim tartışması: kontroller yapılmadı mı?

Antalya’nın Sarısu-Tünektepe bölgesinde 12 Nisan’da meydana gelen ve bir kişinin hayatını kaybettiği teleferik kazasının ardından kurtarma çalışmaları devam ederken, teleferik için gerekli denetimlerin yapılıp yapılmadığı tartışma konusu oldu. 2017 yılında AK Parti Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından açılan teleferiğin ”Türkiye’nin en ucuz teleferiği” olarak tanıtıldığı ortaya çıktı.

12 Nisan’da Antalya Sarısu-Tünektepe’de bulunan Teleferik Tesisi’nin teleferiği taşıyan direklerinden biri saat 17:30 civarında devrildi. Devrilen direğe çarparak parçalanan kabindeki 8 kişi kayalık alana düştü. 54 yaşındaki Memiş Gümüş’ün hayatını kaybettiği, kabindeki diğer 7 kişinin ise yaralandığı açıklandı.

Kazanın ardından teleferikteki diğer kabinlerde bulunan en az 150 kişi havada asılı kaldı. Mahsur kalan vatandaşlar için tahliye çalışmaları tüm gece devam etti.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya 13 Nisan saat 12:00’de yaptığı açıklamada asılı kalan 19 kabindeki 137 kişinin başarıyla tahliye edildiğini, 5 kabindeki 29 kişinin tahilyesine devam edildiğini belirtti.

Yerlikaya, Sahil Güvenlik Komutanlığı’na ait 4 Jandarma Genel Komutanlığına ait 3 helikopterin kurtarma çalışmalarında aktif olarak görev aldığını belirtti.

Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanı Oktay Memiş de Sağlık Güvenlik Grup Komutanlığı’nda yaptığı açıklamada, AFAD’ın koordinasyonunda Antalya Valiliği, Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, jandarma, polis ve sivil toplum kuruluşlarıyla müdahalenin sürdüğünü söyledi. Tahliye çalışmaları 4 helikopterle sürdürülüyor.

Teleferik kazasında denetim tartışması

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, kazayla ilgili Antalya Cumhuriyet Başsavcılığınca adli soruşturma başlatıldığını açıkladı.

Sosyal medya hesabı üzerinden bir açıklama yapan Tunç, “Olayın nedeni ve sorumlularının tespiti için makine mühendisi, elektrik mühendisi ve iş sağlığı güvenliği uzmanlarından oluşan 5 kişilik bilirkişi heyeti görevlendirilmiş olup, halihazırda olay yerinde incelemelerine devam etmektedirler. Adli soruşturma, bir Cumhuriyet Başsavcıvekili ve bir Cumhuriyet Savcısının koordinasyonunda tüm yönleriyle sürmektedir,” dedi.

Teleferiğin kontrollerine dikkat çeken Makine Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı İbrahim Atmaca ise teleferik tesisinin ruhsatlandırılmasının ardından yapılması gereken yıllık periyodik kontrollerinin Odaları tarafından gerçekleştirilmediğini belirtti.

Yazılı bir açıklama yayınlayan Atmaca, teleferik tesisinin 2016 yılında imal edildiğini, 2017 yılında TMMOB Makine Mühendisleri Odası ve TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası tarafından incelenerek ruhsatlandırıldığını söyledi.

MMO Şube Başkanı, ruhsatlandırma öncesinde ilk incelemenin 12 ve 13 Aralık 2016’da yapıldığını, eksikliklerin tespit edildiğini, eksikliklerin giderilmesi sonucunda 16 Ekim 2017’de tesisin ruhsatlandırılıdığını belirtti.

Atmaca, “Ancak önemle belirtmek isteriz ki, söz konusu tesisin ruhsatlandırma sonrası yapılması gereken yıllık periyodik kontrolleri Odamız tarafından gerçekleşmemiş ve Odamıza böyle bir talep gelmemiştir,” dedi. Şube başkanı, teleferik gibi tesislerin bakımlarının TS EN 1709 standartlarına göre yapılması gerektiğini, bu standartta tüm aksamlar ile ilgili kontrollerin belirtildiğini vurgulayarak, “Aylık bakımlar dışında bu tesislerin belli aralıklar ile imalatçı firma veya ithalatçısının belirlediği dönemlerde ağır bakımları da aksatılmadan yapılmalıdır,” dedi.

Periyodik bakımların hayati önem taşıdığını ifade eden Atmaca, “kontrol mekanizmasının piyasanın insafına bırakılmaması, bu denetimlerin kamusal alanda hizmet veren akredite kurumlar tarafından gerçekleştirilmesi gerektiğini bir kez daha vurgulamak isteriz,” dedi.

CHP’den açıklama: Denetimler şirket tarafından yapıldı

Teleferik Tesisi, Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı ANET şirketi tarafından işletiliyor.

Denetimle ilgili tartışmaların ardından açıklama yapan CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, teleferik sistemlerinin bakım ve onarımının “akredite olmuş ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanmış ve sertifikalandırılmış bir uzman şirket” tarafından üstlenildiğini, en son bakımın 19 Şubat ve 4 Mart arasında yapıldığını açıkladı.

Yavuzyılmaz, “Son yapılan yıllık bakım 19 Şubat 4 Mart 2024 arasındadır. Bu bakım sözleşmesi, sonuç raporlarıyla birlikte tarafımızca da incelenmiş, bakım esnasında tespit edilen eksiklikler giderilmiş ve neticesinde bakım raporu da devreye girmiştir. Aynı zamanda da yine haftalık ve aylık bakımlar da yapılmıştır. Nisan ayının bakımları ve kontrolleri yine bu uzman bakım onarım şirketi tarafından yapılmaktaydı,” dedi.

Yavuzyılmaz, “bu şirket 2017 yılında faaliyete geçen bu teleferik sisteminin bakım onarımlarını da yapan, 2018 yılı itibariyle de yine ihalesi yapılıp sözleşmesi imzalanmış olan şirketle aynıdır. Bakımların tümünün Antalya Büyükşehir Belediyesine bağlı ANET AŞ tarafından yaptırıldığı açık ve net bir şekilde görülmektedir,” dedi.

Konu ile ilgili açıklama yapan Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek, teleferiğin kendisinden önceki dönemde yapıldığını ve işletmenin belediyeye ait firma tarafından devam ettirildiğini belirtti. Böcek, “Teleferiğin bakımları yılbaşı itibarıyla yapılmıştı ve biz de 5 Mart itibarıyla sezonu açtık. Çalışmalar, incelemeler hukuki ve adli yönüyle de devam edecektir. Bizim şu anki amacımız mahsur kalan vatandaşlarımızın bir an önce kurtarılmasıdır” dedi.

Türkiye’nin en ucuzu olarak tanıtıldı

T24’te yer alan habere göre 2017 yılında açılan teleferiğin açılışı, haber ajanslarında ”Türkiye’nin en ucuz teleferiği Antalya’da hizmete açıldı” başlığıyla yer almıştı.

O dönemin Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel, resmî açılış töreninden önce teleferik projesiyle ilgili ”Türkiye’nin en ucuz teleferik taşıma ücretidir. 260 bin peyzaj, toplam bütçe 14 milyon 694 bin 818 TL oldu. Oldukça ekonomik bir rakama gerçekleşti” ifadelerini kullanmıştı. Resmî açılış törenine dönemin Başbakanı Binali Yıldırım da katılmıştı.

Türel’in teleferikle ilgili sözleri şu şekildeydi:

”Bizim teleferiğimiz yaklaşık 1706 metre uzunluğunda, 3 bin 604 metre kablo uzunluğu var. 36 kabini var. Hepsi 8 kişi kapasiteli. Saatte 1200 kişi taşıyabiliyor. 9 dakikalık süre içinde 605 rakıma Tünektepe’ye ulaşılabiliyor. Bugün itibariyle deneme sürüşleri tamamlandı. Antalyalıların hizmetine açılıyor. Resmi açılışı önümüzdeki hafta Başbakanımızın katılımıyla olacak. O açılışa kadar Antalyalıları ücretsiz taşıyacağız. Açılışın ardından ücretli olacak. Bir kişi 15 TL, 2 kişi 20 TL olarak düzenlendi. Türkiye’nin en ucuz teleferik taşıma ücretidir. 260 bin peyzaj, toplam bütçe 14 milyon 694 bin 818 TL oldu. Oldukça ekonomik bir rakama gerçekleşti”

“Köprülü kavşak yaptığım zaman ‘Karayolları yaptı’ diyenler bu hizmete de hava yolları yaptı diye bir yaklaşım ile karşı karşıya kalabilirim. Önemli olan bu hizmetlerin bizim dönemimizde gerçekleşmesidir.”