Erdoğan 13 yıl sonra Irak’ta: 26 anlaşma imzalandı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 13 yılın ardından ilk kez geniş bir heyetle birlikte resmi ziyaretlerde bulunmak üzere gittiği Irak’ta 26 işbirliği anlaşmasına imza attı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 22 Nisan sabah saatlerinde İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan Irak’a hareket etti. Irak’ın Başkenti Bağdat’taki resmi ziyaretlerinde ilk olarak Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ile görüşen Erdoğan ardından Irak Başbakanı Muhammed Şiya es Sudani ile bir araya geldi.

Bağdat’ın ardından Erbil’e geçen Erdoğan önce burada Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ve IKBY Başbakanı Mesrur Barzani ile görüştü, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Başkanı Mesut Barzani’yi kabul etti.

Erdoğan ile birlikte Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç da Irak’a gitti.

Bağdat’ta 20’ye yakın anlaşma imzalandı

Erdoğan’ın ziyaretinin en önemli gündem maddesi terörle mücadele, su kaynakları ve Türkiye’ye doğalgaz ve petrol akışı olması bekleniyordu.

Irak Mart ayında yapılan Türkiye-Irak 2. Güvenlik Zirvesi sonrasında yapılan ortak açıklamada PKK’yı “yasaklı örgüt” olarak ilan ettiğini duyurmuştu. İki ülke arasında Ortak Daimi Komite kurulması kararlaştırılmış, bu komite imzalanacak mütabakat metnleri üzerinde çalışmaya başlamıştı.

Metin özellikle Türkiye’nin terörle mücadele konusunda Irak’la ortak harekat merkezi kurması planını içermesi bekleniyordu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Irak Başbakanı Sudani arasında, Bağdat’taki Hükûmet Sarayı’ndaki gerçekleşen görüşmenin ardından iki ülke arasında gerçekleştirilecek 26 iş birliği anlaşmasına imza atıldı.

İmzalanan metinler arasında Güvenlik İşbirliği Mutabakat Zaptı, Savunma Sanayi alanında işbirliği mutabakat zaptı ve Kalkınma Yolu Projesi de bulunuyor. Tam liste için buradan bilgi alabilirsiniz. 

Kalkınma Yolu Projesi imzalandı

İki ülke arasında imzalanan anlaşmalar arasında Kalkınma Yolu Projesi Mutabakat Zaptı da bulunuyor.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Oraloğlu, anlaşmanın detaylarını X hesabından duyurdu. Projenin “Yeni İpek Yolu” olarak değerlendirildiğini ifade eden Uraloğlu, şunları söyledi:

“Cumhurbaşkanımızın riyasetinde Irak, Katar, BAE Ulaştırma Bakanları ile “Kalkınma Yolu Projesi Mutabakat Zaptı”nı imzaladık. Dünyada gelişen ve büyüyen ticaret hacmi ile Türkiye’nin stratejik konumunu temel alarak yürüttüğümüz “Kalkınma Yolu Projesi” ile artık Fav Limanı’ndan Londra’ya kadar kara ve demir yoluyla Avrupa’nın her ülkesine kesintisiz ulaşım sağlayacağız. Yeni İpek Yolu olarak nitelendirdiğimiz Kalkınma Yolu Projesi ile ülkemizin ekonomik ve jeopolitik statüsü daha da güçlenecek! Proje ile ayrıca Irak’ta bulunan Büyük Fav Limanı’nı önemli bir geçiş merkezi olarak kurguluyor; Asya ile Avrupa arasındaki seyahat süresini Türkiye üzerinden geçirerek önemli ölçüde azaltıyoruz.

Fav Limanı’ndan yola çıkacak bir geminin Süveyş Kanalı üzerinden Avrupa’ya ulaşması arasında geçecek olan zaman ile Kalkınma Yolu üzerinden aynı yükün Avrupa’ya ulaşması arasında 15 günlük bir kazanım süresi sağlanacak. Fav Limanı’nı 1200 km’lik demir yolu ve otoyolu ile Türkiye sınırına ve oradan da Avrupa’ya bağlayacak proje bölgesel ticaret açısından yeni bir kapı aralayacak. Kalkınma sadece uygun maliyetli ve kısa süreli bir ulaştırma koridoru sunmakla kalmıyor; aynı zamanda mevcut ulaştırma koridorlarını tamamlıyor. Böylece, doğu batı yönündeki koridorları kuzey güney yönünde de bağlamış oluyor. Global ticaret sistemine doğrudan katkıda bulunacak olan Kalkınma Yolu Projesi, katılımcı bütün ülkelerin kalkınmasına ve gelişmesine de fayda sağlayacak.”

Sudani ile ortak basın toplantısı

Erdoğan, Bağdat’ta Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile görüşmesinin ardından ikili ortak basın toplantısı düzenledi.

Erdoğan toplantıda iki ülke arasındaki iş birliğinin en önemli gündem maddelerinin güvenlik ve terörle mücadele olduğunu kaydetti ve “Irak topraklarından Türkiye’yi hedef alan terör örgütü PKK’ya ve uzantılarına karşı alabileceğimiz müşterek adımları istişare ettik” dedi.

Sudani ise, Irak ve Türkiye’nin bölünmez bir bütün olduğunu söyleyerek, “Irak topraklarından başka bir ülkeye saldırı düzenlenmesine izin veremeyiz. Türkiye ve Irak’ın istikrarını sağlayacak güvenlik işbirliğinde mutabık kaldık” dedi.

Erdoğan konuşmasında, “Türkiye-Irak münasebetlerinde yeni bir dönüm noktasını teşkil edeceğine inanıyorum. Sayın Başbakan ile birlikte altına imza attığımız ortak işbirliği için stratejik çerçeve anlaşması sağlam bir yol haritasını teşkil ediyor. Metinle güvenlik, terörle mücadele, ekonomi, ticaret, sınır aşağı sular, sağlık eğitim gibi pek çok alanda teknik müzakerelerin sürdürülmesini ve takibini sağlayacak ortak daimi komiteler kurulmasına karar verdik.

Ayrıca güvenlikten ticarete, ulaştırmadan tarıma pek çok başlıkta akdedilen metinle ilişkilerimizin ahdi zeminini güçlendirirken yeni işbirliği imkanlarını da beraberinde getirecektir. İmza altına aldığımız anlaşmaların hayata geçirilmesi için gerekli koordinasyonu sağlayacağız,” dedi.

Irak’ta ortak harekat merkezi planı

Görüşmelerin ardından açıklama yapan Erdoğan, “Güvenlik ve terörle mücadelede iş birliği en önemli gündem maddelerimizden birini, Irak topraklarından Türkiye’yi hedef alan terör örgütü PKK’ya ve uzantılarına karşı atabileceğimiz müşterek adımları istişare ettik. PKK’nın Irak’ta yasaklı örgüt ilan edilmesini memnuniyetle karşıladık. Resmen terör örgütü ilan edilerek Irak topraklarındaki varlığının en kısa zamanda sonlanacağına olan inancımı bu vesileyle mevkidaşlarımla paylaştım. Bu komşuluk ve kardeşlik hukukumuzun da gereğidir. Irak hükümetinin bu doğrultuda atacağı her adımda ihtiyaç duyduğu desteği sağlamaya hazırız,” dedi.

Erdoğan’ın ardından söz alan Sudani de güvenlik işbirliğine vurgu yaptı.

Sudani, “Türkiye ve Irak’ın istikrarını sağlayacak güvenlik işbirliğinde mutabık kaldık. Bu (güvenlik işbirliği), terörle işbirliği yapabilecek silahlı grupların oluşturabileceği ve iki ülkenin güvenliğini bozabileceği tehlikeye karşı mücadele etmesine yardımcı olacak. Bu ayrıca, sınır bölgelerindeki alanların daha fazla kontrol altına alınmasını da sağlayacak. Irak ve Türkiye’nin güvenliği bölünmez bir bütündür. Aramızdaki güvenlik işbirliği bölge için önemlidir. Böylece iki ülke arasındaki ilişkiler örnek alınacak düzeyde olur,” diye konuştu.

Erbil’de görüşmeler

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Bağdat’taki temaslarının ardından Erbil’e geçti. Burada IKBY Başkanı Neçirvan Barzani ve IKBY Başbakanı Mesrur Barzani ile görüştü.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Erbil Uluslararası Havalimanı’nda, IKBY Başkanı Neçirvan Barzani ve IKBY Başbakanı Mesrur Barzani tarafından törenle karşılandı.

Törenin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, IKBY Başkanı Neçirvan Barzani ve IKBY Başbakanı Mesrur Barzani ile IKBY Başkanlık Sarayı’nda bir araya geldi.

İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Erdoğan görüşmede, Irak’ın her geçen gün şiddetten uzaklaştığını görmenin memnuniyet verici olduğunu, PKK meselesinin artık gündemden çıkartılmasının vaktinin geldiğini, Türkiye’nin terörle mücadelede ortaya konan birlikteliğe önem verdiğini ve bunu ileri seviyeye taşıma kararlılığının bulunduğunu ifade etti” denildi.

Ziyaret öncesinde sosyal medya hesabı üzerinden açıklama yapan Neçirvan Barzani, ziyaretin “bölgede hassas bir döneme denk geldiğin,” vurguladı.

Barzani, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Bağdat ve Erbil’e yaptığı tarihi ziyaret, bölgede hassas bir döneme denk geliyor. Irak ve Kürdistan Bölgesi ile Türkiye arasındaki güçlü siyasi, ekonomik ve güvenlik bağlarına da dikkat çekiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Erbil’de ağırlamaktan mutluluk duyuyorum Barış, istikrar, ekonomik kalkınma gibi önemli konuları ele alacağız,” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Erbil’deki temasları kapsamında, KDP Başkanı Mesut Barzani’yi kabul etti.

Görüşmede Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da yer aldı. Heyetler arası yapılan görüşmeler basına kapalı gerçekleşti.