ABD Başkanı Joe Biden İsrail’in Hamas’a 3 aşamalı yeni bir ateşkes sunduğunu açıklayarak Hamas’a teklifi kabul etme çağrısı yaptı. (Foto: Arşiv/AA)
ABD Başkanı Joe Biden İsrail’in Hamas’a 3 aşamalı yeni bir ateşkes sunduğunu açıklayarak Hamas’a teklifi kabul etme çağrısı yaptı.
31 Mayıs’ta Beyaz Saray’da bir açıklama yapan Biden, “Bu savaşın bitme, yeni bir dönemin başlama zamanı geldi,” dedi.
ABD Başkanı, “İsrail teklifini sundu. Hamas ateşkes istediğini söylüyor. Bu anlaşma gerçekten ciddi olup olmadıklarını kanıtlamak için bir fırsat,” dedi.
İsrail ateşkes sundu: Hamas olumlu, İsrail hükümeti temkinli
Hamas yetkilileri Katar üzerinden kendilerine iletilen öneriyi “olumlu” karşıladıklarını belirtti.
Biden’ın konuşmasına sosyal medya üzerinden olumlu yanıt veren Hamas, kalıcı bir ateşkes İsrail kuvvetlerinin Gazze’den tamamen çekilmesi, yerinden edilmiş Filistinlilerin evlerine dönmesi ve “ciddi bir esir takası” esasına dayalı herhangi bir ateşkes teklifine “yapıcı bir şekilde” yaklaşacaklarını duyurdu.
İsrail’de ise hükümetten çelişkili açıklamalar geliyor. BBC’ye konuşan İsrailli yetkililer İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun rehinelerin serbest bırakılmasından ve son bir ateşkesin başlamasının ardından iktidarını kaybedeceği inancından dolayı gerçek bir ateşkese gitme konusunda isteksiz olduğunu belirtti.
İsrail Başbakanlık ofisi yaptığı açıklamada İsrail hükümetinin “rehineleri en kısa sürede eve getirmek konusunda mütabık” olduğunu belirtti ancak Netanyahu İsrail’in tüm hedeflerine ulaşması gerektiğini bunun içinde Hamas’ın askeri ve yönetim kapasitesinin Gazze’de yok edilmesinin olduğunu sözlerine ekledi.
Ofis, “İsrail’in sunduğu kesin çizelge – aşamadan aşamaya koşullu ilerleme dahil – İsrail’in bu ilkeyi korumasını sağlıyor,” dedi.
Uluslararası baskı artıyor
7 Ekim’de Hamas’ın İsrail’e saldırısı ile başlayan ve İsrail’in Gazze’ye durmayan saldırısında insanlık dramına dönüşen savaşta şimdiye kadar 36 binden fazla Filistinli öldürüldü.
İsrail son olarak Gazze’nin güneyinde Filistinlilerin güvenli bölge olarak sığındığı Refah’ta bir kampa saldırdı. Aralarında çocukların da bulunduğu 45 kişinin öldüğü ve 249 kişinin yaralandığı saldırının ardından Biden ilk kez açıklama yaptı.
Biden açıklamasına Hamas’ın İsrail’e karşı büyük bir saldırı gerçekleştirebilme kapasitesini yitirdiğini belirterek, “bu noktada, Hamas artık 7 Ekim’deki gibi bir saldırı gerçekleştirme kapasitesine sahip değil,” sözleriyle başladı.
Bu açıklama ile birlikte İsrail’in üzerinde özellikle Birleşmiş Milletler’in Filistin kararı ardından artan uluslararası baskı da sıkılaşmış oldu. Avrupa ülkeleri İrlanda ve İspanya’nın ardından Filistin’i tanımaya hazırlanıyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ürdün, Suudi Arabistan ve Türkiye’deki mevkidaşlarıyla ateşkes üzerine görüştü.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de girişimi memnuniyetle karşıladığını duyurdu.
3 aşamalı plan
İsrail’in üç aşamalı planını “kapsamlı yeni bir teklif” olarak tanımlayan Biden, bunun “kalıcı bir ateşkes” için bir yol haritası olduğunu belirtti.
Biden, planın ilk aşamasının 6 haftalık bir ateşkes sürecini içerdiğini, bu süreçte İsrail Savunma Kuvvetleri’nin Gazze’deki yerleşim yerlerinden tamamen çekileceğini belirtti. Bu aşamada Gazze’ye insani yardımların arttırılması, her gün 600 kamyon malzeme ulaştırılması öngörülüyor.
İkinci aşamada erkek askerler de dahil olmak üzere tüm rehinelerin, bırakılması öneriliyor. Bu aşamada, ateşkesin kalıcı bir çatışmasızlık sürecine girmesi hedefleniyor. Biden bu aşamada tarafların kalıcı bir barış için müzkerelere devam edeceğini belirtti.
Üçüncü aşamada ise Gazze’nin yeniden inşa süreci başlayacak. Taraflar öldürülen rehinelerin naaşlarını da teslim edecek. Bu süreçte uluslararası toplumun desteği ile evler, okullar, hastaneler yeniden inşa edilecek.
En son 6 Mayıs’ta Hamas, Katar ve Mısır’ın Gazze’de ateşkes yapılması için taraflara sunduğu öneriyi kabul ettiğini açıklamış, İsrail bu öneriyi kabul etmemişti.
Savaşın sürdüğü 7 ay boyunca taraflara sunulan ateşkes çağrıları ve önerileri sonuç vermemişti.
Birleşmiş Milletler Mart ayında ilk kez Gazze’de derhal ateşkes sağlanması kararı almış, ABD bu karara çekimser oy vermişti.
