Trump’a suikast girişimi: Seçimleri etkileyecek mi?

Amerika Birleşik Devletleri, Kasım ayında gerçekleştirilecek seçimlere aylar kala başkanlık koltuğuna yeniden oturmak için Cumhuriyetçi Parti’nin adayı olan Donald Trump’a düzenlenen suikast girişimi ile sarsıldı.

Pensilvanya’nın Butler kentinde 13 Temmuz’da yapılan mitingde silahlı saldırıya uğrayan Trump, sağ kulağından yaralandı. Başkan adayı silah seslerinin duyulmasının ardından sahneden indirilirken, saldırganın öldürüldüğü belirtildi.

Trump’un sağlık durumunun iyi olduğu belirtildi, ancak çatışmalar sırasında bir miting katılımcısı hayatını kaybederken iki kişi ağır yaralandı.

Trump’a suikast girişimi

Trump, sahnede konuşma yaptığı sırada bir saldırgan tarafından tüfekle hedef alındı. İlk silah sesinin ardından Gizli Servis ajanları hızlı bir şekilde Trump’ı koruma altına aldı. Kulağının kanadığı görülen Trump, yüzünü buruşturup elini kulağına götürdü ve sahneden indirildi. Sahneden inerken yumruğunu havaya kaldırarak destekçilerine selam verdi.

Gizli Servis Sözcüsü Antony Guglielmi, eski başkanın ve yeni başkan adayının güvende olduğunu belirtirken saldırganın “miting alanı dışında yüksek bir noktadan ateş açtığını,” açıkladı.

Olayda bir seyirci hayatını kaybederken, iki kişi de ağır yaralandı.

FBI Pittsburgh saha ofisinin sorumlu ajanı Kevin Rojek, olayı bir suikast girişimi olarak nitelendirirken, henüz saldırının gerekçesinin tespit edilemediğini söyledi. Kolluk kuvvetleri, saldırıda kullanılan silahın AR-15 tipi yarı otomatik tüfek olduğunu belirtti.

FBI tarafından yapılan açıklamada saldırganın Pensilvanya eyaletinin Bethel Park kasabasından 20 yaşındaki Thomas Matthew Crooks olduğu bildirildi.

Erdoğan kınadı

Trump karşısında Demokratların adayı olan ABD Başkanı Joe Biden saldırıyı kınayarak Trump’ın güvende olmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Olayın hemen ardından Trump’ı arayan Biden, “Trump barışçıl bir şekilde miting yapabilmeliydi. Siyasi şiddet kabul edilemez,” dedi.

Trump ise kendi sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda Gizli Servis ajanlarına hızlı müdahaleleri için teşekkür etti ve durumunun iyi olduğunu belirtti.

Olayın ardından hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi partili liderler saldırıyı kınayan açıklamalar yaptı. Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, Kongre’nin konuyla ilgili kapsamlı bir soruşturma yürüteceğini ifade etti. Eski Cumhuriyetçi Başkan George W. Bush ve eski Demokrat Başkan Barack Obama saldırıyı kınadı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da sosyal medya hesabından bir açıklama yaparak saldırıyı kınadı.

Erdoğan paylaşımında, “ABD’nin 45’inci Başkanı ve Başkan Adayı Sayın Donald Trump’a yönelik gerçekleştirilen suikast girişimini şiddetle kınıyorum. Sayın Trump’a, ailesine ve sevenlerine en içten geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. ABD seçimlerine ve küresel istikrara gölge düşmemesi için saldırıyla ilgili tahkikatın en etkili biçimde yapılacağına, faillerin ve azmettiricilerinin en kısa sürede adaletin huzuruna çıkarılacağına inanıyorum. Türkiye olarak dost ve müttefik ABD halkının yanında olacağız,” ifadelerini kullandı.

Dışişleri Bakanlığı da saldırıyı kınadı.

Bakanlık’tan yapılan açıklamada “ABD eski Başkanı ve yapılacak seçimlerde Başkan adaylarından olan Donald Trump’a, Pennsylvania eyaletindeki kampanya etkinliği sırasında düzenlenen saldırıyı en güçlü biçimde kınıyoruz. Söz konusu suikast girişimi, aynı zamanda halkın iradesine yapılmış bir saldırıdır. Demokratik siyasete şiddet, darbe ve diğer gayrımeşru yollarla müdahale edilmesi kabul edilemez. ABD’de düzenlenecek seçimlerin huzurlu bir ortamda gerçekleşmesini temenni ediyoruz,” ifadelerine yer verildi.

ABD tarihinde suikast ilk değil

ABD’deki son büyük suikast girişimlerinden biri, 2017’de Cumhuriyetçi Kongre Üyesi Steve Scalise’e yönelik olarak gerçekleşmişti. Scalise, bir beyzbol antrenmanı sırasında vurularak ağır yaralanmıştı.

New York Times’dan Neil Vidgor’un haberine göre ABD tarihinde başkanlara, başkan seçilmişlere ve başkan adaylarına yönelik en az 15 doğrudan saldırı gerçekleştirilmiş ve bunların beşi ölümle sonuçlanmış.

1972’de Alabama Valisi George C. Wallace kampanya sırasında vuruldu, kısmen felç oldu. Senatör Robert F. Kennedy 1968’de Los Angeles’da konuşma yaparken öldürüldü. Ağabeyi John F. Kennedy 1963 yılında Dallas’ı ziyaret ederken Lee Harvey Oswald tarafından öldürülmüş, ölümü ABD tarihi olduğu kadar dünya tarihine de yazılmıştı.

1975 yılında, Başkan George R. Ford’a üç haftadan kısa bir süre içinde iki suikast girişimi oldu. Mart 1981’de, göreve başlamasından yaklaşık iki ay sonra, Başkan Ronald Reagan, Washington, D.C.’de bir otelin önünde John W. Hinckley Jr. tarafından vuruldu ve ciddi şekilde yaralandı.

Saldırının ardından Trump, New Jersey’e döndü. Newark’ta uçaktan inerken görüntülenen Trump, 2024 Kampanyası’nın iletişim direktörü yardımcısı Mango Martin tarafından güçlü ve dirençli olarak nitelendirildi.

Seçimler için kampanyalar için suikast girişimi nasıl bir değişim yaratacak bilinmiyor şimdiye kadar Biden ve Trump arasında tartışmalı bir  yarış sürüyordu. Tartışmalar Biden’ın yaşı ve çekilmesi ile ilgili talepler ve Trump hakkında verilen mahkumiyet kararı arasında gidip gelirken suikast girişiminin kamuoyunda büyük bir etki yaratması bekleniyor.

Biden’ın gafları seçime damga vurdu

Sağlığı ve yaşı tartışma konusu olan Joe Biden’ın yeniden aday olması Demokratlar arasında gittikçe artan rahatsızlığın fitilini ateşlemişti. Biden’ın akli melekeleri kampanya süresince sosyal medyanın en çok ilgilendiği konular arasında oldu. ABD Başkanı en son bir davette Ukrayna Devlet Başkanı Vlodimir Zelensky’i Devlet Başkanı Putin diyerek çağırmış, Başkan Yardımıcısı Kamala Harris’i ise Başkan Yardımcısı Trump olarak anmıştı.

Başkan’ın bu gafları demokratlar arasındaki “Biden’ın adaylıktan çekilmesi” çağrılarını da arttırdı. Perşembe günü Biden’ın bir basın toplantısı düzenleyerek bilişsel sağlığı hakkındaki endişeleri gidermeye çalışmasının ardından, üç Demokrat Temsilci daha yarıştan çekilmesi gerektiğini söyledi.

Biden basın toplantısında anketlerin halen leyhine göründüğünü, ancak anketler kaybettiğini gösterirse adaylığını yeniden düşüneceğini söyledi.

Şu ana kadar en az 19 Demokrat Kongre üyesi, Biden’ın yarıştan çekilmesini talep etti. Temsilciler Meclisi’nde 213 Demokrat ve Senato’da 47 Demokrat bulunuyor.

Trump mahkum olursa ne olacak?

Trump’ın başkanlık yarışına damga vuran ise New York’ta görülen “sus payı” davası oldu. 34 ağır suçtan mahkum olan Trump için avukatları kararın bozulması için yeni bir başvuru yaptı.

ABD Yüksek Mahkemesi Temmuz başında çok tartışmalı bir karara imza atarak başkanların, başkanlık sürelerinde resmi eylemleri nedeniyle kovuşturmadan “mutlak dokunulmaz” olacaklarına kanaat getirmiş, başkanlara daha geniş bir çerçevede dokunulmazlık tanımıştı.  Bu karara istinaden başvuru yapan avukatlar, bu dava için de mahkumiyetin bozulmasını ve davanın düşürülmesini talep ediyor.

Mahkeme Trump’ın başvurusuna 6 Eylül’de karar verecek ve mahkumiyet onaylanırsa, Trump 18 Eylül’de cezalandırılacak.

Bu süreçte, Trump kampanya yolunda kalmaya devam ederken başkanlık yarışı sürüyor.

Olası bir mahkumiyet ise başkanlık yolunda bir engel oluşturmayacak. Ama mahkum olursa bu ABD siyaseti için bambaşka bir döneme de işaret edecek. Hem mahkumiyet hem de suikast ile Trump’ın popülaritesini arttırması bekleniyor.