Olimpiyatlar tarih yazacak: Ilk kez kadın-erkek sayısı eşit

Dünyanın en büyük spor şöleni olan Olimpiyat Oyunları’na geri sayım başladı. Bu yıl, Fransa’nın Paris kentinde düzenlenecek olan olimpiyatlar tarihi bir eşitliğe tanıklık edecek: İlk kez kadın ve erkek sporcu sayısı eşit olacak. Bu tarihi olayı duyuran ise Türkiye Kadın Voleybol Milli Takımı’nın kaptanı Eda Erdem oldu.

Türkiye Kadın Milli Voleybol Takımı Kaptanı Eda Erdem, Birleşmiş Milletler Kadın Birimi’nin kampanyasında duyurdu: “2024 Paris Olimpiyatları ilk kez kadın ve erkek sporcuların eşit katılımıyla tarih yazıyor.”

https://x.com/unwomenturkiye/status/1816466603254452626

Dünyanın en büyük spor şöleni olan Olimpiyat Oyunları’na geri sayım başladı. Bu yıl, Fransa’nın Paris kentinde düzenlenecek olan oyunlar, tarihi bir eşitliğe tanıklık edecek: İlk kez kadın ve erkek sporcu sayısı eşit olacak. Birleşmiş Milletler Kadın Birimi’nin açıklamasına göre, bu adım, cinsiyet eşitliği mücadelesinde önemli bir kilometre taşı.

Oyunları düzenleyen Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) Başkanı Thomas Bach, bu dönüm noktasını “Olimpiyat Oyunları tarihinde ve genel olarak sporda kadınların en önemli anlarından biri” olarak nitelendiriyor.

Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin görselleştirdiği bu tablo kadınların yıllar içinde olimpiyat oyunlarındaki temsil oranlarını gösteriyor. (Tablo: IOC)

Olimpiyatlar ve kadınlar: Yasaklandılar, dışlandılar

Olimpiyat tarihinde kadınlar ilk kez 1900 yılında yine Paris’te düzenlenen oyunlarda yarışmaya başlamışlardı. O yıl katılımcıların yalnızca yüzde 2’si kadındı. Sadece 22 kadın vardı.

Olimpiyat haber sitesi Around the Rings’e göre Amsterdam 1928 Olimpiyatlarından sonra “fiziksel zayıflık” nedeniyle kadınların uzun ve atletik etkinliklere katılmaları yasaklandı.

Ancak bu kadınları durdurmadı. Kadın sporcu sayısı istikrarlı bir şekilde arttı ve 1984 yılında ABD’nin Los Angeles şehrinde düzenlenen Olimpiyat Oyunlarından itibaren de bu sayı hızlanarak yükseldi. O yıl kadınlar tüm olimpiyat oyunları sporcularının yüzde 23’ünü oluşturuyordu.

Kadınların olimpiyat programındaki tüm etkinliklerde yarışmasına izin verilmesi ise 2012 yılını buldu.

Londra 2012 Olimpiyatlarında ise sporcuların yüzde 44’ü kadındı. Londra 2012, her katılımcı ülkenin takımlarında kadın sporcuların yer aldığı ilk Olimpiyat olması nedeniyle ‘Kadınların Oyunları’ olarak nitelendirildi.

Avusturalya takımı ise tüm ülkeler arasında en çok kadın sporcuya yer veren takım. Avusturalya takımının yarısından fazlası kadınlardan oluşuyor: yüzde 55.

Alice Milliat’ın çabaları

Olimpiyatlarda cinsiyet eşitliğine giden yol kolay olmadı. Kadın-erkek eşitliği ile ilgili her kazanımda olduğu gibi bu hikayede de mücadele var. Başlangıçta modern Olimpiyat Oyunları’nın kurucusu Baron Pierre de Coubertin gibi olimpiyatların sadece erkeklere ait olması gerektiğine inanan figürler sebebiyle, fiziksel zayıflık gibi düşüncelerle kadınlar birçok etkinlikten dışlandı.

Alice Milliat, arka sırada soldan ikinci, güneş şapkasıyla, 1921 yılında Fransız Milli takımının Birleşik Krallık’a turunu düzenledi. (Foto: Gill/Topical Press Agency/Hulton Archive)

Ancak bir figür, Fransız sporcu Alice Milliat, 128 yıl sonra gelen kadın-erkek eşitliğinin arkasındaki en önemli isim sayılabilir.

Milliat’nın çabaları, 1928 Amsterdam Oyunları’nda kadın etkinliklerinin dahil edilmesine yol açtı.

Olimpiyatlarda yer bulamayınca Kadınlar Olimpiyat Oyunlarını düzenleyen Milliat, yüzyılın başında Uluslararası Olimpiyat Komitesi’ne de kadınları oyunlara yer vermesi için baskı kuran isimdi.

Milliat’ın çabaları ve kadınların mücadeleleri sonunda Paris 2024 Oyunları’nda tam cinsiyet eşitliği sağlanabildiği tabloya gelinebildi.

Türkiye için de bu açıklamayı kaptan Eda Erdem’in yapması ayrıca önemli.

Darısı Türkiye takımının başına.

Kaynaklar: ABC, Simon Smale ; World Economic Forum; Olympics

Nermin Pınar Erdoğan

Gazeteci