ABD Bakanı Blinken Ankara, MİT Başkanı Kalın Şam’da

Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin sona ermesinin ardından yaşanan trafikte iki önemli ziyaret gerçekleşti. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Ankara’da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görşürken MİT Başkanı İbrahim Kalın kritik bir zamanlamayla Şam’a gitti. Bu gelişmelere paralel olarak Ankara, 12 yılın ardından Şam ile diplomatik ilişkileri geçici maslahatgüzar atamasıyla yeniden canlandırdı.

Erdoğan’la havalimanında görüştü

ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Ürdün ziyaretinin ardından 12 Aralık’ta Ankara’ya geldi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Blinken’i Ankara Esenboğa Havalimanı’nda kabul etti. Basına kapalı gerçekleşen toplantının ardından ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada görüşmede “ABD ile Türkiye arasındaki güçlü bölgesel işbirliğinin” yanı sıra “Suriyelilerin liderliğinde ve Suriyelilere ait hesap verebilir ve kapsayıcı bir hükümete siyasi geçişi destekleme konusundaki ortak çıkarlar,” ele alındı.

Suriye’de geçiş dönemi ana gündem

Blinken, Ankara ziyareti öncesi yaptığı açıklamada “PKK Türkiye için bir tehdit. Aynı zamanda başka çatışmaların alevlenmesinden kaçınmak istiyoruz,” demiş, “SDG’nin IŞİD’e karşı oynadığı kritik rol var. Suriye’de sağlıklı bir geçiş sürecinin arzu edildiği şu dönemde IŞİD’in o çirkin yüzünü tekrar göstermemesini sağlamak zorundayız,” ifadelerini kullanmıştı.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından görüşmeye dair yapılan açıklamada da, “Suriye’de faaliyet gösteren ve Türkiye için tehdit kaynağı olan tüm terörist yapılanmalara karşı Türkiye’nin öncelikle kendi milli güvenliği için önleyici tedbirler alacağı” vurgulandı.

Ankara, “DEAŞ ile göğüs göğüse mücadele etmiş tek NATO ülkesi olarak PKK ve uzantılarının sahadaki durumu fırsata çevirme gayretini engelleyeceğini, DEAŞ ile mücadelede zafiyet oluşmasına da asla müsaade etmeyeceğini” belirtti.

Aynı gün Müsteşar Bass’da görüşmeler yaptı

Blinken, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bugün bölgesel güvenlik ve Suriye’deki siyasi geçiş sürecini görüştük. Bu geçiş süreci Suriye önderliğinde olmalı, tüm Suriyelileri kapsamalı, sivil hayatı korumalı ve insani yardımın ihtiyacı olanlara ulaşmasına izin vermelidir,” ifadelerini kullandı.

Blinken’in ziyaretiyle eş zamanlı olarak ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşler Müsteşar Vekili John Bass da Ankara’da temaslarda bulundu. Baas, Millî Savunma Bakanı Yaşar Güler, Akif Çağatay Kılıç ve Nuh Yılmaz ile biraraya geldi.

Görüşmenin ardından açıklama yapan Bass, “Bugün Türkiye Cumhuriyeti’nin üst düzey yetkilileriyle sivillerin korunması, devlet kurumlarının bütünlüğünün muhafazası ve Suriyelilerin liderliğinde gerçekleştirilecek kapsayıcı bir siyasi sürecin desteklenmesi de dahil olmak üzere Suriye’deki durumu ele almak üzere Ankara’yı ziyaret ettim. Önümüzdeki gün ve haftalarda Türk mevkidaşlarımla yakın irtibat halinde kalacağız”dedi.

Blinken Fidan ile görüştü

Blinken 13 Aralık’ta Hakan Fidan’la Dışişleri Bakanlığı’nda bir araya geldi.

Görüşmenin ardından basın toplantısında kameraların karşısına geçen ikili “Suriye’de istikrar” vurgusu yaptı.

Fidan, “Suriye’nin istikrarı konusunda yapılabilecekler, ortak endişeler ve bunların çözümlerinin neler olabileceğini” konuştuklarını belirtti.

Fidan, “Suriye’deki istikrarın bir an önce sağlanması, terörizmin yer bulmaması, DEAŞ’in ve PKK’nın orada hakim olmaması bunlar önceliklerimiz arasında. Bunlarla ilgili neler yaparız, ortak endişeler neler, bu ortak endişelere ortak çözümler ne olmalı bunları etraflıca konuştuk,” dedi.

Bir gün önce Şam’da

Ankara’da ABD ile yoğun diplomasi trafiği sürerken MİT Başkanı İbrahim Kalın’ın Şam’a ziyareti gündeme geldi.

Kalın’ın ziyareti sırasında HTŞ lideri Ebu Muhammed Colani takım elbise giyerek MİT Başkanı’nı Şam’da gezdirdiği iddia edildi. Tartışmalar iddia düzeyinde kaldı.

Kalın, ziyareti sırasında Emevi Camii’nde namaz kılması dikkat çekti.

Cumhurbaşkanın 2012’de “Inşallah Emevi Camii’nde namazımızı da kılacağız,” sözleri tartışma yaratmıştı.

Kalın’ın geçiş döneminde geçici hükümet Başbakanı Muhammed El Beşir ve HTŞ lideri Colani ile görüşmeler gerçekleştirmesi bekleniyor.

Diplomatik dönem

Buna paralel olarak, Türkiye 12 yıl aradan sonra Şam’a ilk diplomatik atamasını gerçekleştirdi.

Noakşot Büyükelçisi Burhan Köroğlu, Şam Büyükelçiliği Geçici Maslahatgüzarı olarak görevlendirildi.

T24’e bilgi veren resmî kaynaklar, büyükelçi değil de geçici maslahatgüzar atamasının nedeninin Heyet Tahrir Şam’ı (HTŞ) tanıma veya tanımama konusundaki tartışmanın önünün kesilmesi olduğunu ifade etti.

Türkiye ile Suriye arasındaki diplomatik ilişkilerin teknik olarak hiç kesilmediğini çünkü Suriye’nin İstanbul Başkonsolosluğu faaliyetlerine sürekli olarak devam ettiğini aktaran resmî kaynaklar, geçici maslahatgüzarların güven mektubu sunmadığının altını çizdi.

Kaynaklar, “teknik olarak kesilmemiş olan diplomatik ilişkilerin kaldığı yerden devam edeceğini” aktardı.
Suriye’nin Şam’da bulunan Türk Büyükelçiliği 26 Mart 2012’de günlük faaliyetlerini durdurmuştu. Son büyükelçi Ömer Önhon’du. Büyükelçilik çalışanları ve aileleri de Türkiye’ye dönmüştü. Suriye’nin İstanbul Başkonsolosluğu ise faaliyetlerine devam etmişti.