AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in yeni yönetim döneminde Türkiye’ye ilk ziyareti Suriye’de Esad rejiminin yıkılmasının ardından derinleşen bölgesel kriz gündeminde gerçekleşti. 17 Aralık’ta Ankara’da Cumhurbaşkanlığı Külliye’sinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşen AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen, toplantının ardından yapılan basın açıklamasında Suriyeli sığınmacılar için Türkiye’ye “ek 1 milyar Euro yardımın yolda olduğunu” söyledi.
Von der Leyen’in açıklamalarını sert bir dille eleştiren Cumhuriyet Halk Partisi Lideri Özgür Özel, AB’nin Türkiye’ye “Orta Doğu coğrafyasının tek adam rejimi” gibi davrandığını söyledi, “Türkiye 200 milyar dolar kaybetti” dedi.
Açıklamasında Türkiye’nin “göç yönetimi konusunda kilit ortak” olduğunu belirten von der Leyen, Türkiye’ye yeni bir mali destek paketini duyurdu.
Leyen, “2024 yılı için ilave 1 milyar euronun yolda olduğunu duyurmaktan büyük memnuniyet duyuyorum. Bu destek, mültecilerin sağlık ve eğitim hizmetlerini destekleyecek, gönüllü geri dönüşlere katkıda bulunacak ve Suriye’de ortaya çıkabilecek yeni ihtiyaçlara göre uyarlanabilecek,” dedi.
Avrupa Birliği’nin 2011’den bu yana Türkiye’ye mültecileri desteklemek için 10 milyar Euro sağladığını belirten Leyen, “Bu, diğerlerinin yanı sıra, Türkiye’deki mültecilerin sağlık ve eğitimini destekleyecek. Suriyeli mültecilerin gönüllü geri dönüşleri dahil olmak üzere göç ve sınır yönetimine katkıda bulunmaya devam edecek. Ve sahada durum geliştikçe, bu 1 milyar Euro’yu Suriye’de ortaya çıkabilecek yeni ihtiyaçlara göre uyarlayabiliriz,” dedi.
AB ülkeleri Suriye’deki son gelişmelerin ardından sığınma politikalarını sertleştirirken, Almanya, Fransa, Avusturya, Belçika, İsveç, Danimarka, Hollanda ve Yunanistan sığınma başvurularını askıya aldıklarını duyurmuştu.
Suriye’de Esad rejiminin yıkılmasının ardından Avrupa Birliği’nin tutumuna dair de açıklamada bulunan Leyen, “Suriye’deki varlığımızı her zaman sürdürdük ancak şimdi bir adım daha atmalı ve HTŞ ve diğer gruplarla doğrudan angajmanımızı sürdürmeliyiz,” dedi.
Suriye’ye yönelik yaptırımların da hafifletilmesinin gündemde olabileceğini belirten AB Komisyonu Başkanı, “Ancak bu ancak sahada barışçıl geçişe yönelik gerçek bir ilerleme görülürse mümkün olabilir. Tüm dönüşler gönüllü, güvenli ve onurlu olmalıdır. Gerekli koşulların sağlandığından emin olmak için BMMYK ile çalışıyoruz,” dedi.
Leyen sözlerini şöyle sürdürdü:
“Türkiye’nin, bölgenin istikrarı için, bölgeye istikrar gelmesi için çok önemli bir rolü var. Terörizme karşı birlikte çok dikkatli olmalıyız. Özellikle de Doğu Suriye’de DEAŞ’ın yeniden canlanması riski var. Bunun olmasına izin veremeyiz. Türkiye’nin de meşru güvenlik endişelerine mutlaka cevap verilmesi ve bunların karşılanması gerekiyor. Aynı zamanda, tüm Suriyelilerin bütün azınlıklar dâhil olmak üzere güvende olmasını sağlamak gerekiyor”
Cumhurbaşkanı Erdoğan Von der Leyen ile görüşmesinde Suriye’deki gelişmeleri detaylıca ele aldıklarını belirterek, “Suriye’nin egemenliği ile toprak bütünlüğünün muhafazası başta olmak üzere katılımcı bir idarenin tesisi noktasında hemfikir olduğumuzu gördüm,” dedi.
Suriye’nin yeniden inşası için uluslararası desteğin önemine dikkat çeken Erdoğan, “Baas rejimi geride kelimenin tam anlamıyla büyük bir enkaz bıraktı. Uluslararası toplum 13 yıl boyunca katliama uğrarken Suriye halkına maalesef yeterli desteği vermedi, veremedi. Şimdi bunu telafi etmek mümkündür,” dedi.
Ankara’nın Suriye’de öncelikle terörle mücadeleye verdiği önemi vurgulayan Erdoğan, “Türkiye, her iki terör örgütünü sahada bozguna uğratan tek ülkedir, yegâne NATO müttefikidir. Bu örgütlerin palazlanmasına kesinlikle müsaade etmeyeceğiz” dedi.
Görüşmenin ana gündemini AB ile ilişkileri canlandırmak olduğunu belirten Erdoğan, “Türkiye’nin üyelik perspektifini güçlendirecek yeni bir vizyon ortaya koymalarını beklediğimizi kendilerine ilettim. Ortak çıkarlarımızın bazı üyelerin kısır gündemlerine esir edilmemesi gerektiğini bir kez daha vurguladım,” dedi .
Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü: “İki gün sonra yapılacak Birlik Zirvesi’nde ilişkilerdeki tüm kısıtlamaları kaldıracak, askıya alınan yüksek düzeyli diyalogları canlandıracak, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi beklentimize cevap verecek ve vize serbestisi sağlanana dek vize süreçlerini hızlandıracak kararlar alınmasını temenni ediyorum.”
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) lideri Özgür Özel, mecliste yaptığı açıklamada Von Der Leyen’in açıklamalarını ve AK Parti’nin Suriye politikasını sert sözlerle eleştirdi.
Avrupa Birliği’nin Türkiye ile ikili ilişkileri Erdoğan ile müzakere seviyesine indirdiğini ve “kriz zamanlarında sadece Erdoğan ile el sıkıştığını” belirten Özel, “Leyen’e AB’nin bu yeni pratiğini reddettiğimi belirtmek istiyorum,” dedi.
Özel, ” Seçim zamanı buradalar, görüşülüyor. Ama kriz zamanı gidiyor Erdoğan’a el sıkışıp işini görüyor. Burası demokrasidir her şeye rağmen. AKP-MHP dışında 11 siyasi parti var. Bu ülkeyi bir Orta Doğu coğrafyasının tek adam rejimi olarak göremezsiniz. Orta Doğu’daki güçlü adamlarla el sıkış, anlaş, görünür meseleleri söyleyin ama buzdağının altında dünya kadar haksızlık,” dedi.
Özel sözlerini şöyle sürdürdü: “AB’yi uyarıyorum. Karaya vuran Aylan bebekleri gördük. Yunanistan’ın patlattığın botlarda ölenleri gördük. Tek adamla el sıkış, anlaş, parayı ver… Sayın Leyen’e diyorum ki ‘Bu ülke Erdoğan’ın işlevsizleştirmesine rağmen parlamentosu olan, son seçimleri ana muhalefetin kazandığı ve son seçimlerde de iktidarı alacak olan bir CHP vardır. Tek adam ile el sıkışıp işinizi göremezsiniz”
AK Parti’nin Suriye politikasını da eleştiren Özel, “Erdoğan Suriye’de önce Esad’ı devirelim sonrasına bakalım anlayışına sahipti. Öncesinde Esad’la el ele fotoğraflar, tatile gitmeler. Esad birden diktatörlüğünü ilan etti de Erdoğan kavgaya mı karar verdi? Bir siyasi illüzyon çabası var, Oysa Esad hep diktatördü,” dedi.
“Türkiye’ye bir rol biçildi, Erdoğan da konum aldı,” diyen Özel, “Amerika ve İsrail’in planıyla, Rusya’nın ikna edilmesiyle Suriye’de rejime karşı Türkiye’nin silahsızlandırması gereken HTŞ Şam’a doğru yürüyüşe geçti,” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin 13 yıl boyunca Suriye’de 283 şehit verdiğini belirten Özel, ülkede 4.5 milyonu aşkın Suriyeli sığınmacı bulunduğunu ve bugüne kadar 200 milyar dolar kayıp olduğunu sözlerine ekledi.
Özel, “Geçici sığınmacıların statüsününün belli bir takvim neticesinde sonlandırılması gerekiyor. Bakan diyor ki; Suriyelilerin dışında 2.2 milyon da düzensiz, kaçak göçmen var. Türkiye’de 6.5 milyona yakın kendileri burada olan ve ülkeye yük olan insan yaşıyor” dedi.
Özel sözlerini şöyle sürdürdü: “Asrın felaketi dediler ya depreme. Asrın felaketinin maliyeti Erdoğan hesabına göre 100 milyar dolar; Suriyelilere harcadığımız para 200 milyar dolar. Deprem bizi bir kere yıktı, Erdoğan’ın Suriye politikası 2 kere yıktı.”
Özel ise mültecilerin statüsü konusunda net bir tavır ortaya koydu: “Avrupa’da geçici sığınma statüsü 6 aylık verilir. En fazla 4 kez uzatılır. Türkiye 2 milyondan fazla kişiyi 13 yıldır tutuyor. Şimdi o rejim yok, Esad yok. Gerekçe ortadan kalktı.”
Donald Trump’ın “Türkiye Suriye’ye çöktü” ifadesini Türk medyasındaki haberlerin pek çoğunda bulmanız mümkün değil. Trump’ın…
Asgari ücret yine gündemimizde. Bu kez temel tartışma konusu asgari ücret ve enflasyon ilişkisi. Asgari…
Suriye’de gelişmeler baş döndürücü bir hız kazandı. Beşar Esad’ın 7 Aralık akşamı Moskova’ya kaçmasından yalnızca…
CHP’nin önceki Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, kendi dönemindeki Suriye politikası nedeniyle yeniden gündemde. Cumhurbaşkanı Tayyip…
Suriye'de Esad rejimini deviren harekatın hazırlığının bir yıldan fazla bir süredir yapıldığı, Türkiye’nin, ABD’nin ve…
Diplomat, işadamı ve seyyah olarak tam 135 ülkeye seyahat ettim. Bir kısmında görev yaptım, yaşadım;…