2025 de emekli ve çalışanları vuracak

Asgari ücretin belirlenmesinin ardından ekonomik göstergeler 2025 yılında gelir dağılımı ve yaşam koşullarındaki kötüleşmenin devam edeceğini gösteriyor. Ekonomistlere göre 2025 yılında bu durumdan yine en çok emekli ve çalışanlar etkilenecek.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yoksulluk ve yaşam koşulları istatistiklerine göre 2024 yılında Türkiye’de yoksulluk arttı. Buna karşın ülkede en zengin yüzde 20’lik kesim toplam gelirin yüzde 48,1’ini alırken, en düşük gelir grubundaki yüzde 20’lik kesim sadece yüzde 6,3’lük pay alabiliyor.

Ekonomim gazetesi muhabiri Maruf Buzcugil’in aktardığına göre, bu durum en zengin kesimin, en düşük gelir grubundaki bir kişiden ortalama 7,7 kat daha fazla gelir elde ettiğini gösteriyor. Buzcugil’e göre bu durum 2025’te de artarak devam edecek.

2025 emekli ve çalışanları vuracak

TEPAV’ın çalışma direktörlerinden Prof. Dr. Hakkı Hakan Yılmaz’ın değerlendirmesini köşesine taşıyan Buzcugil, mevcut ekonomik program devam ederse 2025’in servet dağılımının bozulmanın birikimli etkisiyle çalışanlar ve emekliler için çok daha zor bir yıl olacağı uyarısında bulunuyor.

Yılmaz’a göre, “2024 yılı rakamları 2025’de yayımlandığında özellikle emeklilik odaklı olmak üzere sosyal transferler kaynaklı gelir dağılımında bir kötüleşme ile karşılaşacağımızı söylemek yanıltıcı olmayacaktır. 2025 ise eğer mevcut program devam eder, revizyonlar yapılmazsa servet dağılımındaki bozulmanın da birikimli etkisiyle çalışanlar ve emekliler için gelir dengesizliğinin artığı çok daha zor bir yıl olarak geçecek.”

Buzcugil’in değerlendirmesine göre 2025 Şubat ayında açlık sınırına dayanacak olan 22 bin 104 TL’lik asgari ücretin belirlenme yönteminin ve kullanım alanlarının da 2025 yılı boyunca da tartışma konusu olacağı öngörülüyor.

Yoksulluk göstergeleri endişe verici

2025 yılı için önemli bir gösterge açlık ve yoksulluk sınırları ile asgari ücret arasındaki fark.

TÜRK-İŞ’in Aralık ayı açlık ve yoksulluk sınırlarına göre Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin beslenebilmesi için yapılması gerekn aylık gıda harcaması tutarı, 21 bin 83 TL. Bekar bir çalışanın yaşama maliyeti ise 27 bin TL oldu. Yoksulluk sınırı ise 68 bin lirayı buldu.

İstanbul özelinde durum daha da çarpıcı. ANKA ajansının haberine göre, İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) Aralık 2024 araştırması, kent sakinlerinin yüzde 55,9’unun kredi kartı borcunu asgari miktarda ödeyebildiğini ya da hiç ödeyemediğini ortaya koyuyor. Kentte yaşayanların yüzde 39,1’i “kıt kanaat” geçinebildiğini belirtirken, yüzde 28,7’si bazı ödemelerini yapamadığını ve borca girdiğini ifade ediyor.

TÜİK’e göre 2024 yılında yoksulluk oranı da bir önceki yıla göre artış göstererek yüzde 13,6’ya ulaştı. “Sürekli yoksulluk” oranı ise 0,7 puanlık artışla yüzde 13,7’ye yükseldi.

Emeklilerin yüzde 99’u memnuniyetsiz

Emeklilerin durumu ise özellikle kritik görünüyor.

BirGün gazetesinin Bilge Su Yıldırım’ın haberine göre, İstanbul Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırma, emeklilerin yüzde 99’unun ülkenin ekonomik koşullarından, yüzde 98’inin demokrasinin işleyişinden memnuniyetsiz olduğunu gösteriyor. Araştırmaya göre emeklilerin yüzde 67’si market market gezerek indirim arıyor, yüzde 90’ı sinema, tiyatro gibi kültürel etkinliklere ya hiç katılamıyor ya da çok nadiren katılabiliyor.

Bu ekonomik koşullar altında, TÜİK verilerine göre Türkiye’de nüfusun yüzde 57,5’i evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını karşılayamazken, yüzde 39,3’ü iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını bile karşılayamıyor. Ayrıca, nüfusun yüzde 31,3’ü sızdıran çatı, nemli duvarlar gibi konut sorunlarıyla mücadele ediyor.

YetkinReport