İki NATO ülkesine göz diken Trump, Türkiye-İsrail zıtlaşmasına ne der?

Sorumuz Türkiye’nin yakın geleceğini de etkileme potansiyeline sahip, stratejik önemde bir soru. İki NATO üyesinin, Kanada ve Danimarka’nın toprağında gözü olduğunu, on gün sonra devralacağı ABD Başkanlığından önce ilan eden Donald Trump sadece Suriye ve PKK konusunda değil, tırmanan Türkiye-İsrail zıtlaşması konusunda nasıl tutum alacak.

Kara ve deniz komşuları Kanada ve Danimarka’ya bunu yapan Trump başka kimlere ne yapmaya kalkışmaz?

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, Öcalan Açılımına öncülük eden MHP lideri Devlet Bahçeli ile 9 Ocak’ta Türkiye’de ve bölgede ısınan Kürt işleri üzerine toplantısında İsrail’in son günlerdeki hamlelerinin de payı olmuşa benziyor.

İsrail’de “Türk tehdidi” toplantısı

Jerusalem Post gazetesinin haberine göre, İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, 8 Ocak’ta Türkiye-İsrail gerilimi konulu bir toplantıya başkanlık etmiş.

Toplantıya 5 Ocak’ta PKK ve ABD güdümündeki SDG yetkilisi İlham Ahmed’e telefonda Türkiye’ye karşı güvence veren Dışişleri Bakanı Gideon Saar ve Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi de katılmış. Gazete, toplantının 7 Ocak’ta Nagel Komisyonunun Başbakan Binyamin Netahyahu ve Katz’a sunduğu bir rapor üzerine yapıldığını yazıyor.

Hamas’ın 7 Ekim 2023 saldırısı ardından Jacob Nagel başkanlığında kurulan Komisyonun amacı, İsrail’in önündeki olası tehdit ve önlemleri tahlil etmek. İşte bu Komisyon, gazeteye göre için de on kez Türkiye’nin anıldığı 7 Ocak raporunda Türkiye’nin Suriye’de Beşar Esad’ın devrilmesiyle artan ağırlığına dikkat çekmiş ve Türkiye’yle olası bir savaşa hazırlanmak gerektiğini bildirmiş.

Yani 1 Ocak’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın desteğiyle oğlu Bilal Erdoğan tarafından İstanbul’da düzenlenen “Filistin’e destek” yürüyüşü işin psikolojik boyutu yalnızca; onun ötesinde stratejik bir tehdit değerlendirmesi söz konusu.

Netahyahu’ya “O…çocuğu” derken

İsrail normal koşullar altında Türkiye’yle savaşı aklından geçirebilecek bir ülke değil. Ama ne koşullar normal ne de Netanyahu ABD’den ırkçı-dinci saldırganlığını engelleyici bir işaret alıyor. Tersine, adeta ABD’nin vekil gücü gibi Ortadoğu jandarmalığını yürütüyor.

Trump’ın bir yandan Netanyahu’yu Ortadoğu’daki savaşları manipüle eden “derin, karanlık bir o… çocuğu” olarak suçlayan ekonomist Jeffrey Sachs’ın videosunu paylaşıyor, diğer yandan Hamas’ın 20 Ocak’ta Başkanlığı devralmasına dek elindeki rehineleri serbest bırakmazsa Filistin’i cehenneme çevireceği tehdidinde bulunuyor.

Filistin zaten İsrail’in saldırılarıyla cehenneme dönmüş durumda ve bunda ABD’nin birinci derecede sorumluluğu var; “insani yardım” diye timsah gözyaşı döken Batı, İsrail’e ağır silahlar yağdırmaya devam ediyor. İsrail Dışişleri Bakanının Suriye’de SDG yapılanmasına verdiği “koruma garantisi” bundan ayrı düşünülmemeli. Keza PKK’nın Irak’ın Kandil dağlarındaki yöneticilerinin Türkiye’de DEM üzerinden yürüyen parlamenter temas trafiğine rağmen konuşmak için Trump’ı beklemesi de.

Üstelik Trump’ın gözünde Türkiye-İsrail geriliminde Türkiye’nin batı askeri ittifakı NATO üyesi olmasının da fazla bir yer tutmayacağı, son çıkışlarından anlaşılıyor.

Kanada-Danimarka’dan Türkiye-İsrail’e

Trump, toprak bütünlüğüne NATO üzerinden ortaklaşa kefil olduğu iki önemli komşusunun toprağında gözü olduğunu açıkça söylüyor çünkü.

ABD, Kanada ile kara komşusu, Danimarka ile de Grönland Adası dolayısıyla deniz komşusu. Üç ülke de Kuzey Kutup bölgesinde Rusya ile rekabet halinde. İklim ısınıp buzlar eridikçe Rusya’nın kuzeyinden Atlantik ve Pasifik okyanuslarını birbirine bağlayan, ABD’nin doğrudan müdahale edemeyeceği stratejik önemde yeni bir ticaret rotası açılıyor. Kuzey Atlantik’te Kanada ve Danimarka’yı tehdidinin yanı sıra Panama Kanalına da göz dikmesi, Kuzey Pasifik’te Rusya ile birlikte asıl hedefi Çin ile rekabeti çerçevesine oturuyor.

Asıl konusu olan Çin rekabetinde yardımcı olacaksa Rusya’ya karşı Ukrayna’yı dahi susturup kaybettiği toprağı kabullenmesini isteyeceği uluslararası medyada tartışılan Trump, Türkiye-İsrail zıtlaşması önüne geldiğinde kimden yana tavır alır sizce?

NATO, Avrupa ve Elon Musk

Trump’ın kankası Elon Musk, istifa eden Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun Kanada’nın ABD’nin parçası olmayacağını söylemesi üzerine cinsiyetçi küfürbazlığıyla “Kız, sen artık Kanada Valisi değilsin, söylediklerinin hükmü yok” dedi. Trump da bunun üzerine Kanada’yı ABD’nin parçası gösteren uyduruk bir harita yayınladı.

Düşünsenize, Kanada sadece NATO üyesi değil, aynı zamanda G7 üyesi. Danimarka aynı zamanda Avrupa Birliği üyesi. Trump-Musk kardeşliği AB’nin de burnunu sürtüyor aslında.

ABD Kanada’yı istila mı edecek? Panama için her şey olabilir, daha önce oldu ama Grönland’ı işgal mi edecek? Sanmıyorum. Ama taleplerine boyun eğdirmeye, Rusya’ya ve Çin’e karşı kendi yönetimindeki ABD’ye daha sıkı bağlılığa zorluyor.

Artık AB üyesi olmasa da gerçek anlamda ABD’nin tek stratejik ortağı olan İngiltere’ye de baskı uyguluyor Trump, aynı nedenle. Musk’ın şimdi de Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer’e takması bunu gösteriyor; Selin Nasi güzel anlatmış.

Bu fırtına bugün Türkiye’nin karşısına Suriye -PKK olarak çıkıyor, yarın Türkiye-İsrail zıtlaşması olarak çıkacak. Ankara’nın sıkı durması gerekiyor.