Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Başkanı ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) Başkan Yardımcısı Uğur Erdener, 24 Temmuz-9 Auğstos 2020 tarihlerinde yapılması planlanan Tokyo Olimpiyatları’nı koronavirüs Covid-19 salgını nedeniyle ertelemeyi düşünmediklerini söyledi.
YetkinReport’un sorularını yanıtlayan Erdener, Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Japon yetkililer, ülkelerin federasyonları ile toplantılar ve ayrıca olimpiyat oyunlarına sponsor olan ve yayın haklarını satın alan şirket yetkililerinin fikri alınması sonucunda “hemen bir erteleme kararı verilmesine gerek durulmadığını” söyledi. Aynı zamanda IOC’nin Tıp ve Bilim Komisyonu başkanlığını da yürüten Erdener, kendileri için sporcuların ve toplumun sağlığı konusunun birincil önem taşıdığını, ancak Olimpiyatların başlamasına daha dört ay olduğunu söyledi.
Japonya Başbakanı Şinzo Abe, 16 Mart’ta yaptığı açıklamada, diğer G-7 liderleriyle (ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Kanada) konuştuğunu ve hiçbirinin iptal konusunu gündeme getirmediğini, Olimpiyatların yapılması konusunda kendisine destek verdiğini söylemişti. 17 Mart’ta ise IOC’den Olimpiyatların yapılma kararını destekleyen açıklama geldi; IOC Olimpiyatların başlamasına dek virüsün etkisini yitireceği konusunda “uluslararası toplumla dayanışmaya içindeydi”; salgının geçeceğini umuyorlardı. Japonya’da yapılan kamuoyu yoklamalarında ise, Japonların yüzde 70 oranında Olimpiyatların yapılmasını beklemedikleri, yapılırsa müsabakaları izleyeceğini söyleyenlerin oranının yüzde 10’un altında olduğunu gösteriyor. Olimpiyat Komitesi üyelerinden Kanadalı Hayley Wickenheiser ise, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Komitenin oy çokluğuyla aldığı kararına “insani açıdan duyarsızlık ve sorumsuzluk” suçlamasıyla itiraz etmişti.
Ancak Erdener, WHO ile işbirliği içinde Japon yetkililerin taahhütlerine güvendiklerini ve sağlık açısından sorun çıkmayacağına inandıkları için erteleme veya iptalin gündemde olmadığını söylüyor. Dünyanın dört yılda bir yapılan en büyük organizasyonu kabul edilen ve dünyanın dört köşesinden binlerce sporcuyu bir araya getiren Olimpiyat oyunları, dev bir ekonomi anlamına da geliyor. Yayıncı kuruluşlar ve sponsorların iptalden yana olmadıkları biliniyor. Ancak Erdener’in “hemen karar verilmesine gerek duyulmadığı” vurgusu, gelişmelere göre sağlık nedenleriyle yeni bir karar alınabileceğine de kapıyı aralık bırakıyor.
Erdener’in YetkinReport’un sorularına verdiği yanıtlar şöyle:
1- Olimpiyat hazırlıkları son aşamadayken Çin’de koronavirüs hastalığı çıktı ve dünyaya yayıldı. 2020 yaz oyunlarının Çin’e komşu Japonya’da yapılmasının bu salgın nedeniyle iptal edilmesi, ya da ertelenmesi söz konusu mu?
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından 17 Mart tarihinde yayınlanan bildiriden de anlaşılacağı gibi, şu aşamada Tokyo Olimpiyat Oyunları konusunda hemen bir erteleme kararı verilmesine gerek duyulmuyor. IOC tarafından Şubat ayı başında kurulan bir “Task Force – Görev Gücü” konuyu 7/24 izliyor ve bu kurulda WHO’dan bir temsilci yanında, Japonya sağlık otoritesinden, Tokyo Olimpiyat Oyunları Organizasyon Komitesinden, Tokyo yerel yönetiminden temsilciler bulunmakta. Geçtiğimiz günlerde hem Japonya Başbakanı Sayın Shinzo Abe, hem de Tokyo Valisi Sayın Yuriko Keiko beyanatlarında, Olimpiyat Oyunları için her türlü tedbirin alındığını ve zamanında başarı ile yapılacağını ifade ettiler. Yine, Sayın Abe konuyu G7 liderleri ile de tele-konferansta paylaştı ve desteklerini aldı bu konuda. Ayrıca, bilindiği gibi, şu anda COVID-19 salgınının önlenmesi konusunda en başarılı örneklerden ikisini Japonya ve virüsün kaynağı olan Çin Halk Cumhuriyeti oluşturmakta.
2- Dünya Sağlık Örgütü en dar kapsamlı toplantıları dahi salgının yayılması bakımından sakıncalı buluyor? Bu durumda dünyanın her köşesinden on binlerce insanı bir araya gelmesi riski artırdığı değerlendirmesi yapılıyor mu?
İlk soruya yanıtımda da belirttiğim gibi, süreç WHO ile çok yakın bir işbirliği içinde yürütülüyor ve halen, 24 Temmuz’da başlayacak Olimpiyat Oyunları için dört ayı aşkın bir zamana sahibiz. IOC açısından en önemli konu öncelikle atletler olmak üzere, Oyunlara katılanların tümünün sağlığının korunması, bu konuda hiçbir tereddüt yok ve IOC Tıp ve Bilim Komisyonu ve Departmanı bu sürecin en sağlıklı biçimde götürülmesi konusunda ciddi hassasiyete sahip.
3- Uluslararası Olimpiyat Komitesi toplantılarında hangi açılardan ele alınıyor? Kesin karar verildi mi?
Uluslararası Olimpiyat Komitesi konuyu tüm yönleri ile değerlendiriyor ve süreci paydaşları ile birlikte de ayrıca değerlendiriyor. Yani, IOC, Olimpiyat programına dahil Uluslararası Federasyonlar, Milli Olimpiyat Komiteleri, Uluslararası Paralimpik Komitesi, Yaz Olimpiyat Oyunları Programında yer alan Uluslararası Federasyonlar Birliği (ASOIF), sponsorlar, TV yayın hakkı sahipleri bu sürecin içinde yer almaktalar. 17 Mart’ta tele-konferans yolu ile önce IOC Yönetim Kurulu toplantısı, hemen ardından da IOC Başkanı Sayın Thomas Bach’ın Uluslararası Federasyon Başkanları ile toplantısı yapıldı ve süreç ile ilgili geniş kapsamlı bir bildiri yayınlandı. Oradan da anlaşılacağı üzere, şu anda erteleme gibi bir katı tedbire gerek duyulmuyor. Ayrıca, bugün de Sayın Thomas Bach Avrupa’daki Milli Olimpiyat Komitesi Başkanları ile bu konuda bir toplantı yaptı.
4- Oyunların yapılması durumunda katılımın düşük olması endişesi bulunuyor mu?
Oyunların yapılması, bilinmelidir ki, sağlık riskinin olmadığı bir ortamda gerçekleşecektir ve katılım konusunda da kimse endişe taşımayacaktır.
5- Konuya Türkiye açısından baktığınızda, Milli Olimpiyat Komitesi Başkanı şapkanızla sporcular ve bu durumda aileleri için ne tür ek önlemler öngörüyorsunuz?
Sağlık açısından hiçbir endişe taşımıyorum, nedenini hemen yukarıda belirttim. Ayrıca bu konuda sadece ülkemizde değil, IOC’de de Tıp ve Bilim Komisyonu Başkanı olarak bir sorumluluk taşıyorum, yani tüm sporcuların durumu ilgilendiriyor beni. Dün toplantıda üzerinde konuştuğumuz, bugün de Avrupa Olimpiyat Komitelerinin belirttikleri önemli bir konu, kısıtlamalar, ya da bazı yasaklamalar nedeniyle değişik dallarda Olimpiyat kota yarışmalarının yapılamaması veya iptali sonucu oluşan durumun atletler lehine telafi yolları, yine Oyunlara iyi hazırlanmalarını sağlamaya yönelik alınacak tedbirler bağlamında idi. Zira birçok ülkede tedbirler nedeniyle yeterli antrenman olanakları bulunmuyor şu anda.
6- 2020 Olimpiyat oyunlarına İstanbul da adaydı, Tokyo’ya kaybetti. IOC Başkan Yardımcısı şapkanızla, Olimpiyatlar İstanbul’da düzenleniyor olsaydı, aynı değerlendirmeyi yapar mıydınız?
Olimpiyatlar İstanbul’da da yapılacak olsa, kesinlikle IOC koordinasyonunda aynı süreç işletilecek ve konu çok yakından izlenip değerlendirilecek idi, yani sağlık birinci öncelik olacak idi.
Türkiye’nin -yapıldığı takdirde- Tokyo Olimpiyatlarına 10 dalda 53 sporcu ile katılması öngörülüyor.
