Dış politikada üç gelişme: Kıbrıs, Yunanistan, Ermenistan

NATO Zirvesi ardıdan Türkiye’nin Kıbrıs Yunanistan ve Ermenistan ile ilişkilerinde hareketlenme gözleniyor. Bu arada Kıbrıs Rum Cumhurbaşkanı Anastasiadis’i Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanında bir kez de Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un gönderdiği ortaya çıktı. (Foto: Twitter/UtkuÇakırözer)

Türkiye’nin Rusya-Ukrayna krizi nedeniyle üye olmak isteyen İsveç ve Finlandiya odağında tartışılan NATO Madrid Zirvesi çerçevesinde yapılan görüşmelerin diğer sonuçları da ortaya çıkmaya başladı. Bunlar arasında Kıbrıs, Yunanistan ve Ermenistan konularındaki üç gelişme Türkiye’nin uluslararası ilişkiler ağını da etkileyecek türden.

Kıbrıs

Kırbrıs Rum Cumhurbaşkanı Nikos Anastasidis’in liderler yemeği sırasında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yanına gelip sohbet etmesi Türkiye’de muhalefet ve medya eleştirisine neden olmuştu. Görüşme üzerine Türk tarafından bir bilgi verilmemiş, ama Anastasiadis Kıbrıs Rum basınına konuşmuştu. Buna göre NATO Zirvesi sırasında Anastasiadis Erdoğan’ın yanına bir değil, iki defa gitmiş. Birinde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron “elinden tutarak” Erdoğan’a götürmüş, ikincisinde de yemek sırasında kendi gitmiş. İkisinde de konu aynıymış: Rum lider Erdoğan ile görüşmek istiyormuş; gerekirse Paris’te… Erdoğan’ın yanıtı da aynı olmuş: KKTC’ye gelirseniz görüşürüz. Bunun hemen arkasından 1 Temmuz’da Kıbrıs Türk Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, BM genel Sekreteri Antonio Guterres’e mektup yazarak Kıbrıs Rum Cumhuriyetiyle egemen eşitlik ve uluslararası statü temelindeişbirliğine hazır olduğunu bildirdi.

Yunanistan

Yunanistan’ın 14 Haziran’da Ege’de yapacağını açıkladığı askeri tatbikatları 2 Temmuz’da iptal ettiğini açıklaması ikinci gelişme. Bunun başlıca iki nedeni var. Birincisi ABD’nin Rusya üzerinde baskı kurmak isterken Rusya’nın Akdeniz’e çıkışında konuşlanan iki NATO üyesi, Türkiye ve Yunanistan arasındaki gerginliğe karşı olması. Konu Erdoğan’ın Biden ile görüşmesinde de gündeme gelmişti. İkinci neden, Biden’ın Türkiye’ye F-16 satışı konusunda destek açıklaması; bu da Yunanistan’ın engelleme gayretlerinden vaz geçtiği anlamına geliyor. İkinci nedense Yunan muhalefetinin, ülke ekonomik sıkıntı içindeyken sürekli askeri tatbikat ve silah harcamasına karşı çıkması; Syriza lideri Aleksis Çipras Başbakan Kriyakos Miçotakis’i erken seçim için zorluyor.

Ermenistan

Üçüncü gelişmeye hemen NATO Zirvesi ardından Ermenistan ile ilişkilerde tanık olduk. 1 Temmuz’da Viyana’da buluşan Türkiye’nin Ermenistan Özel Temsilcisi Serdar Kılıç ile Ermenistan Meclis Başkan Yardımcısı Rubin Rubinyan Türkiye’nin 1993’de kapattığı kara sınırından “üçüncü ülke vatandaşlarının” geçiş yapabilmesi ve hava taşımacılığının başlaması konularında anlaştıklarını duyurdular. 2020 yılında Azerbaycan’ı Ermenistan işgalindeki topraklarını geri alması için Karabağ Savaşında destekleyen Ankara, daha önce Erivan ile ilişkileri geliştirme konusundaki adımları Bakü ile eşgüdüm içinde atacağını duyurmuştu.