Rusya Ukrayna savaşı sebebiyle Ukrayna limanlarında bekleyen tahılların güvenli sevkiyatı için Birleşmiş Milletler himayesinde Türkiye, Rusya ve Ukrayna’nın imzaladığı mütabakat metni ile İstanbul’da kurulması kararlaştırılan Müşterek Koordinasyon Merkezi açıldı.
Rusya, Ukrayna, Türkiye ve BM’den temsilcilerin görev alacağı merkez, Milli Savunma Üniversitesi içerisinde 27 Temmuz’da açıldı.
Açılışı gerçekleştiren Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar 23 Temmuz itibariyle çalışmalara resmen başlandığını, hali hazırda Ukrayna limanlarından çıkacak gemilerin yükleme işlemlerinin devam ettiğini açıkladı.
Rusya ve Ukrayna 22 Temmuz’da Türkiye ve Birleşmiş Milletler ile mütabakat metnine imza atmış, bu girişim neticesinde tahılların güvenli geçişinin ve tarafların taleplerinin güvenceye alınması için İstanbul’da bir koordinasyon merkezi kurulması kararlaştırılmıştı.
Anlaşmanın hemen ardından Ukrayna’nın Odesa limanına Rusya tarafından yapılan saldırı anlaşmanın tehlikeye gireceği endişelerine sebep olmuştu.
120 gün geçerli olacak
Açılışta konuşan Akar, merkezde asker ve sivil olmak üzere Türkiye ile birlikte Rusya, Ukrayna ve BM’den 5’er temsilcinin bulunduğunu, merkezin ticari gemilerin kaydını yaparak gemilerin intikalini takip edeceğini belirtti. Akar, belgenin 120 gün süreyle geçerli olacağını, istenildiğine yenileneceğini sözlerine ekledi.
Akar, “bu merkezin vazifesi Ukrayna’da ihraç edilen tahılın dağıtılmasını sağlamaktır. Sahada herhangi bir askeri unsur mevcut değildir. Bu merkez, ticari gemilerin intikalini takip edecek ve geçiş faaliyetlerini BM ve taraf ülkeler ile koordineli olarak yürütecektir,” dedi.
Rusya ve Ukrayna Dünya tahıl arzının yüzde 30 kadarını elinde bulundurduğu için savaş sebebiyle Ukrayna limanlarında kalan tahıl ve gıda ürünlerinin dünya pazarına çıkarılamaması küresel düzeyde gıda krizine ve enflasyon artışına sebep olmuştu.
Ticari gemiler Ukrayna’nın Karadeniz sahillerine yerleştirdiği mayınlar, Rusya’nın saldırıları ve Rusya’ya uygulanan yaptırımlar sebebiyle limanlarda mahsur kalmıştı. Tahılların gayrı meşru şekillerde ülkeden çıkarıldığı, çalındığı veya satıldığı iddiaları diplomatik sorunlara sebep olmuştu.
Akar an itibariyle mayın temizleme ihtiyacı olmadığını, eğer böyle bir ihtiyaç doğarsa işbirliği için çalışılacağını belirtti.