ABD’nin Ukrayna toplantısında Türkiye neden yok?

Hem sanayileşmiş hem de gelişmekte olan Dünya’nın en büyük ekonomisine sahip 19 ülke ile Avrupa Birliği’ni bir araya getiren G-20’lerin bu yılki Zirve Toplantısı Endonezya’nın ev sahipliğinde 15-16 Kasım tarihlerinde Bali’de yapıldı.

Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin haricinde üye ülkelerin tamamının devlet/hükümet başkanı düzeyinde katıldığı Bali’deki toplantının ana teması bu yıl “Birlikte toparlanma-Daha hızlı toparlanma” olarak belirlendi. G-20 toplantılarında geleneksel olarak uluslararası finansal istikrar, iklim değişikliği ve sürdürülebilir kalkınma gibi konular ele alınır. Ancak bu yılki Zirve’ye, Rusya’nın Ukrayna’nın birden fazla şehrindeki sivil hedeflere yönelik füze saldırıları damga vurdu.

Polonya’ya düşen füze tansiyonu yükseltti

15 Kasım akşamı Ukrayna sınırlarında Polonya topraklarına düşen ve iki kişinin ölümüyle neticelenen füzeler tansiyonu had safhaya çıkardı. İlk aşamada Rusya kaynaklı olduğu tahmin edilen füzeler Brüksel’de, Vaşington’da ve Bali’de hareketli saatler yaşanmasına neden oldu. Beyaz Saray’dan ve NATO’dan arka arkaya yapılan açıklamalarda müttefiklerin NATO topraklarını korumaya kararlılıkları teyid edildi, Polonya ile tam bir dayanışma içerisinde olunduğu vurgulandı.

Bir yandan NATO’nun 4. ve 5. maddelerini uygulamaya koyup koymayacağı tartışılırken, Reuters haber ajansı, NATO kaynaklarına dayandırdığı haberinde, ABD Başkanı Joe Biden’ın Polonya’ya düşen ve iki kişinin ölümüne sebep olan füzenin Ukrayna hava savunma füzesi olduğu bilgisini verdiğini yazdı.

Bali’de Biden’ın otelindeki tuhaf toplantı

Bu arada 16 Kasım sabahı Bali’de Başkan Biden’ın kaldığı otelde beklenmedik bir toplantı gerçekleştirildi. Alel acele düzenlendiği anlaşılan bu toplantı gerek niteliği, gerek katılımcıları itibarıyla belirli bir kafa karışıklığı yarattı.

Toplantı sonucunda Beyaz Saray tarafından yapılan açıklama, “NATO ve G-7 Liderlerinin G-20 çerçevesinde Bali’de ortak bildirisi” başlığını taşıyor. Ortak bildirinin birinci paragrafında toplantıya ABD’nin yanısıra Kanada, Fransa, Almanya, Japonya, İtalya, Birleşik Krallık, İspanya, Hollanda, AB Konseyi ve AB Komisyonu’nun iştirak ettiği kayıtlı. 19 G-20 üyesinden 7’si esasen NATO müttefiki. İspanya Daimi Özel konuk olarak tüm G-20 Zirvelerine katılıyor. Hollanda ise ev sahibi Endonezya’nın kontenjanından Bali’ye çağrılmış. Bu tablodan Bali’de olup da Biden’ın zirvesine davet edilmeyen tek NATO üyesi ülkenin Türkiye olduğu anlaşılıyor.

ABD’nin toplantısında Türkiye neden yok?

Bu çarpıklığın farkına varan France-24 muhabiri, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu sabah Bali’de düzenlediği basın toplantısında, birçok NATO ülkesinin çağrılığı bu toplantıya Türkiye’nin davet edilmemiş olmasının NATO içerisinde bir görüş ayrılığına işaret edip etmediğini soruyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan France-24 muhabirine cevaben, Bali’de altı NATO ülkesinin biraraya geldiğini, Türkiye’den başka toplantıya katılmayan 20 NATO ülkesini niye sormadığını, o esnada arama imkanı bulmamış olabileceklerini, toplantıda füzenin hangi marka olduğu gibi teknik detayların ele alındığını öğrendiğini, çağrılmamış olmasının çok da önemli olmadığını, önemli işler görüşülürken davet edildiğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ikili temasları

Oysa Bali toplantıları Türkiye açısından çok da iyi başlamıştı. Programında olmamasına rağmen ABD Başkanı Biden 15-20 dakika için de olsa Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ikili bir görüşme yaptı. Görüşmeden sonra Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, iki liderin görüşmesinde bölgesel sorunların yanısıra küresel meselelerin de ele alındığının ilk kez vurgulanması dikkat çekiyordu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Fransa, Almanya ve İtalya gibi AB’nin önde gelen ülke liderleriyle de ikili görüşmeler gerçekleştirdi.

Bali Zirvesinin başladığı gün Dünya’nın en güçlü iki istihbarat örgütünün şefleri buluşmak için Ankara’yı tercih ettiler.

ABD tarafından F-16’larla ilgili olarak ağır ilerlese de olumlu sinyaller gelmeye devam ediyor.

Görünen o ki Rusya – Ukrayna Savaşı ABD’nin Türkiye politikasını nasıl şekillendirireceğine karar vermesini zorlaştırıyor. Kafa karışıklığı devam ediyor.