Enflasyon baz etkisiyle düşüyor: Yıllık TÜFE artışı yüzde 64

TÜİK Aralık ayı enflasyon rakamlarına göre TÜFE’deki artış yıllık yüzde 64, ÜFE’deki artış yıllık yüzde 97 olarak gerçekleşti. ENAG’a göre enflasyon yıllık yüzde 137 arttı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Aralık ayı enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre Aralık ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 1,18 arttı, TÜFE’deki yıllık artış yüzde 64,27 oldu.

TÜİK’e göre Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise 2022 Aralık ayında yüzde 0,24 artarak yıllık yüzde 97,72 olarak gerçekleşti.

TÜİK verilerine her ay alternatif olarak kendi hesaplamalarını yayımlayan bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu ENAG’a göre enflasyon aylık yüzde 5,18, yıllık ise yüzde 137,55 arttı.

ENAG’tan yapılan açıklamada, “ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) aralık ayında yüzde 5.18 arttı. E-TÜFE’nin 2022 yılındaki artışı yüzde 137.55 olarak gerçekleşti. Son 6 aylık enflasyon oranı ise yüzde 38.57 oldu” denildi.

TÜİK, yıllık TÜFE değişim oranı (Grafik: TÜİK)

TÜFE’deki artış Kasım ayında yüzde 84,39 olarak gerçekleşmişti, Ekim ayındaki yüzde 3,54 artış Kasım ayında yüzde 2,84’e, Aralık ayında ise yüzde 1,18’e geriledi.

ENAG rakamlarına göre de yıllık enflasyon, Kasımda yüzde 170,70 olmuştu. ENAG E-TÜFE’si eylülde yüzde 186’i gördükten sonra baz etkisiyle gerilemeye başlamıştı.

Baz etkisi

Ekonomistler, bu gerilemenin “baz etkisi” olduğunun altını çiziyor. Baz etkisi, iki farklı dönemde yaşanan aşırı yükselme veya düşüşün diğer dönemin sonuçları üzerinde yarattığı etkiye verilen isim. Buna göre, yüzde 2’lik artış, bir önceki aya göre baz etkisi ile gerilemiş görünse bile aslında artıyor.

2021 yılının son aylarındaki kur krizinin ardından sıçrayan enflasyon sebebiyle bu yıl enflasyon artışı, o aya göre daha az olduğu için enflasyon düşüyor gibi görünüyor.

Ekonomistlere göre enflasyondaki artış hızı azalacak ancak artış devam edecek. Artış devam etmese bile, enflasyon 2023 yılında yüksek bir oranda olacak.

Ekonomist Fatih Özatay’ın YetkinReport’taki değerlendirmesine göre “bundan sonra fiyatlar sabit kalsa bile Nisan 2023 yıllık TÜFE ancak yüzde 23,6’ya düşüyor. Bu dünya ölçeğinde oldukça yüksek bir enflasyon.”

En yüksek artış sağlıkta

Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde -4,14 ile ulaştırma oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 5,91 ile sağlık oldu.

2022 yılı Aralık ayında, endekste kapsanan 144 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COICOP 5’li Düzey), 24 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 9 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 111 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

YetkinReport