1 Haziran’da NATO Dışişleri Bakanları zirvesine başkanlık etmek üzere Oslo Belediye Sarayına gelen Genel Sekreter Jens Stoltenberg, basın mensuplarına İsveç’in NATO üyeliğini hızlandırmak için Ankara’ya gideceğini açıkladı. (Foto: NATO)
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İsveç’in NATO üyeliği konusunda görüşmek üzere Ankara’ya gelerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşeceğini açıkladı. 11-12 Temmuz’da Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta düzenlenecek olan NATO zirvesi öncesinde gözler İsveç’in üyeliği ile ilgili Türkiye’nin atacağı adımda.
Norveç’in başkenti Oslo’da düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesinde açıklamada abulunan Stoltenberg, “Bu hafta başında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştüm. İsveç katılımı konusunda ilerleme kaydedilmesinin önemini her zaman vurguluyorum. Ayrıca İsveç’in mümkün olan en hızlı şekilde katılımını nasıl sağlayabileceğimizi ele almaya devam etmek üzere yakın gelecekte Ankara’ya gideceğim,” dedi.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından güvenlik gerekçeleri ile NATO’ya başvuru yapan İsveç ve Finlandiya Türkiye’nin vetosu ile karşılaşmış, üç ülke geçtiğimiz yıl Madrid’te üçlü bir mutabakata imza atmıştı.
Mütabakatın ardından Finlandiya’nın Türkiye’nin terör karşıtı önlemler ile ilgili çekincelerine olumlu yanıt veren adımlarının ardından Ankara vetosunu kaldımış, İsveç’in kabulü için de bu konuda “somut adımlar atılması” mesajını yinelemişti.
Kristersson: “Karar vermelerini bekliyoruz”
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson de ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile düzenledikleri ortak basın toplantısında Türkiye ile NATO üyeliği konusunda temasların sürdüğünü aktararak “Geçen Pazar günü yapılan ikinci tur seçimlerinden sonra da temasımız oldu” dedi.
Kristersson, İsveç’in Türkiye’ye karşı Üçlü Muhtıra’dan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirdiğini savunarak “Şimdi karar vermelerini bekliyoruz” dedi.
Kristersson ayrıca Financial Times için kaleme aldığı yazıda “İsveç’in NATO üyeliği başvurusunu ciddi bir şekilde değerlendirmenin zamanı geldi. İsveç’in NATO dışında kalmasından sadece Vladimir Putin kazançlı çıkacaktır” ifadelerini kullandı.
Ankara, İsveç’te 1 Haziranda yürürlüğe girecek olan terörle mücadele önlemlerini sıkılaştıran yasanın yanı sıra “somut adım” talebini yineliyor.
ABD ve F16 satışı
İsveç’in NATO üyeliği ABD ile ilişkilerde de dillendiriliyor.
ABD Başkanı Joe Biden, 28 Mayıs ikinci tur seçimlerinde yeniden cumhurbaşkanlığına seçilen Recep Tayyip Erdoğan’ı telefonla arayarak tebrik etmiş, görüşmede Erdoğan’ın F16 satışlarını gündeme getirdiğini, kendisinin de İsveç’in NATO üyeliğinden bahsettiğini belirtmişti.
Beyaz Saray’dan daha sonra yapılan açıklamada ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışı için İsveç’in üyeliğinin bir koşul olmadığı belirtildi.
Biden’ın, Türkiye’ye F-16 satışına yönelik desteğinde uzun süredir net olduğunu belirten Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, İsveç’in NATO’ya üyeliğinin bu satış için “bir şart” olmadığını ifade etti.
Biden yönetimi Nisan ayında modernizasyon kiti satışı için ABD Kongresi’ne bildirimde bulunmuştu.
F-16 satışının ertelenmesi talebinde bulunan senatörlerden ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez, muhalefet şerhini kaldırması için Erdoğan’a “NATO Müttefiklerine ve komşularına karşı daha az kavgacı” bir tutum sergilemesi gerektiğini belirtti.
NATO zirvesine kadar karar bekleniyor
Türkiye’nin 11-12 Temmuzda gerçekleştirilecek NATO zirvesine kadar İsveç üyeliği ile ilgili işlemleri tamamlanması beklentisi dillendiriliyor.
Erdoğan’ın üçüncü kez cumhurbaşkanlığına seçildikten sonra ilk diplomatik ziyareti de Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta gerçekleştirilecek olan NATO zirvesi olacak.
Ancak yeni seçilen Meclis’in zirve tarihine kadar İsveç’in üyeliği için gereken süreci tamamlaması gerekiyor.
TBMM’nin göreve başlamasının ardından yeniden oluşturulacak Dışişleri Komisyonu’nda onaylanacak karar önce Genel Kurul’da onaylanacak ardından da Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından onaylanacak.
