NATO Genel Sekreteri İsveç’in üyeliği için Erdoğan ile görüşecek

Finlandiya, Türkiye ve İsveç’li üst düzey yetkililer, İsveç’in NATO üyeliği için oluşturulan Daimi Ortak Mekanizma toplantıları çerçevesinde 6 Temmuz’da Brüksel’de bir araya geldi.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in ev sahipliğinde Büksel’deki NATO karargahında yapılan toplantıya Finlandiya Dışişleri Bakanı Elina Valtonen, İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström’un yanı sıra Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, MİT Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Burak Akçapar katıldı.

Toplantı sonrasında açıklama yapan NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, görüşmelerin verimli geçtiğini belirterek sürecin devamı olarak Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta düzenlenecek NATO zirvesi öncesinde 10 Temmuz’da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ile bir araya geleceğini söyledi.

Toplantının ardından Dışişleri Bakanı Fidan, Finlandiyalı mevkidaşı Valtonen ile bir araya geldi.

İsveç’in üyeliğine kırmızı ışık

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından NATO’ya başvuruda bulunan İsveç ve Finlandiya Türkiye ve Macaristan’ın vetosu ile karşılaşmıştı.

2022’de imzalanan üçlü memorandumun ardından Finlandiya Nisan ayında ittifaka katılırken İsveç üyeliği için Ankara, taleplerinin yerine getirilmediğini belirterek vetosunu koruyor.

Müzakerelerin sürdürülmesi amacıyla kurulan Daimi Ortak Mekanizma, İsveç’in başkenti Stockholm’de geçtiğimiz hafta düzenlenen Kur’an yakma eylemlerinin ardından tekrar gerilen Türkiye-İsveç ilişkileri sebebiyle beşinci kez Brüksel’de toplandı.

NATO ve başta ABD olmak üzere ittifak üyesi ülkeler 11-12 Temmuz’da düzenlenecek olan NATO zirvesi öncesinde Türkiye’nin İsveç’in üyeliğini onaylaması, kuzey ülkesinin bu zirvede ittifaka katılması için Ankara’ya baskılarını arttırmıştı, ancak Kur’an yakma eylemleri gerginliği arttırdı.

Erdoğan’ın yanı sıra Hakan Fidan ve İbrahim Kalın eyleme sert tepki gösterirken kurmaylar, Ankara’nın vetosunu sürdüreceği mesajı vermişti.

10 Temmuz’da Erdoğan ile toplantı

6 Temmuz’da düzenlenen toplantıya ev sahipliği yapan NATO Genel Sekreteri  Stoltenberg, görüşmelerin “verimli” olduğunu belirterek “tüm tarafların ilerleme kaydettiği konusunda mutabık kaldığını,” ve “İsveç’in üyeliğinin ulaşılabilir olduğunun teyid edildiğini” kaydetti.

Stoltenberg, İsveç’te düzenlenen eylemlerin “terörle mücadelede işbirliğini sekteye uğratmak ve ittifakı zayıflatmak” amacı güttüğünü belirterek “İsveçin üyeliğindeki herhangi bir gecikme PKK ve Putin tarafından memnuniyetle karşılanacaktır,” dedi.

NATO Genel Sekreteri 10 Temmuz’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İsveç Başbakanı Kristersson ile sürecin bir sonraki adımı olarak tekrar bir araya geleceğini belirtti.

Yoğun trafik sürüyor

İsveç’in üyeliği için diplomatik temaslar da hız kazandı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken 5 Temmuz’da Dışişleri Bakanı Fidan ile görüştü.

ABD Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre “Bakan Blinken böylesine kritik bir dönemde NATO birliğinin önemini vurguladı ve Türkiye’yi İsveç’in NATO İttifakına şimdi katılması için desteklemeye teşvik etti.”

Fidan, Blinken ile görüşmesinden önce 4 Temmuz’da Macaristan Dışişleri Bakanı ile bir araya gelmiş, NATO zirvesinin bir son tarih olarak belirlenmesini reddederek “zaman baskısının bir yöntem olarak kullanılmasını asla tasvip etmiyoruz” demişti.

Görüşmenin ardından yapılan açıklamada Macaristan, anlaşmazlık konusunda Türkiye’nin izinden gideceğini belirtmişti.

Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto yaptığı açıklamada Fidan ile İsveç konusunda düzenli istişarelerde bulunduklarını belirterek, “”Türkiye, İsveç’in NATO üyeliğini onaya hazır olduğuna dair bir işaret verirse biz de destekleyeceğiz” demişti.

Bunun yanında ABD Başkanı Joe Biden İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ile görüştü.

Biden, Kristersson’a NATO zirvesi öncesinde İsveç’in üyelik için “nihai onayı almasını sabırsızlıkla beklediğini” söyledi.

Biden, Pazar günü İngiltere’ye bir günlük ziyarette bulunacak ve daha sonra Vilnius’taki NATO zirvesine katılacak. Biden, ziyaretini ittifakın en yeni üyesi Finlandiya’ya uğrayarak tamamlayacak.

Zelensky Türkiye’ye geliyor

Bu sırada, Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna’nın Birleşmiş Milletler ile imzaladığı tahıl anlaşmasındaki arabuluculuk rolü devam ediyor.

Geçtiğimiz hafta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 17 Temmuz’da sona erecek olan tahıl anlaşmasını sürdürmeyeceklerini söylemesinin ardından Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenski Türkiye’ye gelerek Erdoğan ile görüşecek.

Bloomberg’in haberine göre Zelenski’nin 7 Temmuz’da İstanbul’a gelmesi bekleniyor.

Bu, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin başlamasından bu yana Zelenski’nin Türkiye’ye yaptığı ilk ziyaret olacak.

Erdoğan, geçen Ağustos ayında Ukrayna’ya giderek Zelenski ile Lvov kentinde görüşmüştü.

Erdoğan, Vilnius zirvesinin ardından ise Körfez ülkeleri turuna çıkması bekleniyor. Erdoğan’ın turu, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni kapsayacak.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da geçtiğimiz hafta BAE’yi ziyaret etmişti.