Ekonomi

Enflasyonda yanlış hesap Erkan’dan döndü: Merkez tahmini yükseltti

Merkez Bankası Başkanı Erkan, yıl sonu enflasyon tahmininde yüzde 35,7 gibi ciddi bir düzeltmeyle yüzde 58 gibi daha gerçekçi seviyeye yükseltirken, daha önceki tahmine yol açan “sapma” ve “yaklaşım” farkını da söyledi. (Foto: TCMB)

Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan 2023 sonu enflasyon tahminini yüzde 22,3’ten yüzde 58’e çıkardıklarını açıkladı. Bugün (27 Temmuz) Ankara’da düzenlediği basın toplantısında konuşan Erkan, Merkez Bankasının 2024 yılı tüketici enflasyonu tahmini ise yüzde 8,8’den yüzde 33’e yükselttiğini, 2025 yıl sonunda ise enflasyonun yüzde 15’e düşeceğini tahmin ettiklerini söyledi.
Başkan Erkan’ın TCMB’nin yıl sonu enflasyon tahminini neden bir anda 35,7 puan artırdığının gerekçelerini da son yıllarda tanık olmadığımız bir saydamlıkla anlattı. Böylelikle, Merkez Bankasının enflasyon tahminlerini yükseltmesinde temel belirleyicinin döviz kurundaki yükselme olduğunu öğrendik olduk. İkinci sırada gıda fiyatlarındaki artış geliyor; gıda fiyatları enflasyon tahminini 2023 için 8,5 puan, 2024 içinde 6 puan olumsuz etkilemiş.  Merkez Bankası raporunda vergi ücret ve fiyat artışlarıyla ekonomi politikasındaki değişikliklerin de enflasyon tahmininde 2023’te 7,5 puan, 2024’te de 3,6 puan artışa neden olduğunu açıkladı. İç talepteki artış da beklenenden güçlü çıkmıştı, yüzde 35,7 “düzeltmede” onun da 1,3 puan katkısı olmuştu; anlaşılabilir.
Ancak beşinci gerekçeye gelince ilginç bir durumla karşılaşıyoruz -ki yeni dönemde tanık olduğumuz bu ilk saydamlık örneği açısından önem taşıyor.

“Tahmin sapması” ne demek?

Beşinci gerekçe aynen şöyle:
• “Son olarak; tahmin sapması ve tahmin yaklaşımındaki değişimin etkisi 2023 ve 2024 yıl sonu enflasyon tahminlerimize sırasıyla 10,9 ve 5,9 puan artırıcı yönde etkide bulundu.”
Demek ki Şahap Kavcıoğlu’nun Merkez Bankası Başkanlığı döneminde yapılan yüzde 22,3 yıl sonu enflasyon tahminindeki “sapma”, ki bu tahminler hesaplanarak bulunuyor, örneğin gıda fiyatlarındaki artıştan daha fazla olumsuz katkıda bulunmuştu sonuca. “Tahmin yaklaşımı değişince” bu hata payının 10,9 puan gibi ciddi oran olduğu ortaya çıkmıştı.
Başka türlü söyleyelim: Erkan gelmeden önceki dönemde yapılan hesaplara hâkim olan yaklaşım ve o hesaplara dayanan tahmin, bugün Erkan’ın açıklamasında 35,7’lik değil, 24,8 puanlık bir düzeltme anlamına gelecekti. Çünkü daha önce farklı tahmin yaklaşım söz konusu olmasaydı, belki Kavcıoğlu da 2023 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 22,3 olarak değil yüzde 33,2 olarak açıklayacaktı.
Tabi öyle yapsaydı bu durumun seçim sürecinde enflasyonun hızla düşmekte olduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı mutlu edip etmeyeceği ayrı konu.

Erkan siyaseten de dikkatli

Tabii Kavcıoğlu dönemindeki Para Politikası Kurulu üyelerinin daha önceki dönemdeki hesaplarında nasıl yanıldıklarını kabul edip hâlâ koltuklarında oturmalarını da izliyoruz bir yandan. Buradan “Fark Başkandaymış” sonucunu mu çıkarmamış gerekiyor? Mühendislik temeli olan Erkan’ın “Öncekini yanıltan sonrakini de yanıltabilir” tahlilini yapması beklenir.
Halkı en çok ilgilendiren konuların başında gelen gıda fiyatları konusunda Erkan önemli bir tahlil daha yaptı:
• “Yüksek seyreden işlenmemiş gıda kalemi yanında, kur gelişmeleri ve ücret ayarlamalarının neticesinde artış eğilimine gireceği öngörülen işlenmiş gıda kalemi de etkili olmuştur.”
Erkan adeta hükümete, Merkez Bankasının yetki alanında olmasa da gıda fiyatlarındaki artışı durduramazsa enflasyonu geriletmenin de zor olduğunu söylemek istiyor.
Yeni Merkez Bankası Başkanının soruları yanıtsız bırakmayan, diplomatik lisanla söylenmesi gerekenleri söyleyen ama siyaseten dikkatli üslup kullanacağına bir başka örneğini de Erdoğan’ın “Faiz sebep, enflasyon sonuç” tezi konusunda görüşü sorulunca verdi. “Merkez Bankası Başkanı olarak” dedi Erkan; “Benden hiçbir zaman siyasi bir açıklama alamayacaksınız.”
Zaten söylenecek her şeyi rakamlarla söylemişti.

Murat Yetkin

Gazeteci-Yazar

Recent Posts

MHP’lilere dair kaçakçılık zannını Bahçeli’ye Erdoğan mı söyledi?

Üç MHP milletvekilinin istifası haberi 20 Kasım akşam saatlerinde siyaset kulisine bomba gibi düştü. Beklenen…

8 saat ago

Ankara’da 500 madenci özelleştirmeye karşı kendini madene kapattı

Ankara’nın Nallıhan ilçesinde bulunan Çayırhan Termik Santrali’nde yaklaşık 500 madenci özelleştirme kararına karşı kendilerini maden…

9 saat ago

MHP’de üç vekil istifa ettirildi

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın üç MHP milletvekilinin istifasının istendiğini, istifa…

14 saat ago

MİT Başkanı Kalın CHP’ye gitti Özel ve heyetine sunum yaptı

Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın beraberindeki heyet ile birlikte CHP Genel Merkezi'ne gitti,…

1 gün ago

Avrupa güçlerinin Varşova toplantısı: Rusya’dan kork, ABD’ye güvenme

Almanya, Fransa, İtalya, İspanya ve İngiltere dışişleri bakanları Polonya Dışişleri Bakanının ev sahipliğinde 19 Kasım’da…

2 gün ago

Nükleer tehdit gölgesinde Erdoğan’dan NATO’ya Rusya uyarısı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yeni bir nükleer doktrin imzalamasıyla ilgili…

2 gün ago