İstanbul Borsası 2023 yılında halka arzlarda Dünyanın ilk 10 borsası arasına girdi. Ancak nasıl? Bireysel yatırımcıları borsaya çeken ne oldu, şirketler nasıl değerlerini katladı?
İstanbul Borsası 2023 yılında halka arzları çekme konusunda Londra, Frankfurt ve Milan’ı geride bırakarak Dünya’nın ilk 10 borsası arasına girdi.
Dealogic verilerine göre Borsa İstanbul’da halka arzlarda otuz şirket hisse satarak toplamda 1,9 milyar dollar topladı, işlem hacmi çok daha büyük olan borsaların önüne geçerek 2023’ün ilk 10 küresel halka arz adresi oldu.
Londra Borsası’ndaki halka arzlar geçtiğimiz yıl 967 milyon dollar toplarken Frankfurt 1,1 milyar dolar topladı.
Financial Times’ın haberine göre Borsa İstanbul’un bu yükselişinin arkasında yerel perakende yatırımcılarının etkisi var.
İstanbul Borsası ve bireysel yatırımcılar
FT’ye göre “yabacı sermaye, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın alışılmadık ekonomi politikalarına ilişkin endişelerle kaçarken, perakende yatırımcılar uzun süredir devam eden enflasyon krizi ve düşen liranın etkilerini dengelemek için büyük gelirler elde etme umuduyla hisse senetlerine yöneliyor.”
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’ne göre Türkiye’deki hisse senedi alıcıların sayısı 2019’dan bu yana dört kat artarak 5,1 milyona ulaştı. Bireysel olarak hisse senedi alanların toplam hisse senedi piyasasındaki payı ise iki katına çıkarak yüzde 38’e yükseldi.
FT, birçok yerel yatırımcının otomobil ve konutun yanı sıra hisse senetlerini yüksek enflasyon ortamında “paralarını saklamak için” kilit yerler olarak gördüğü yorumunda bulundu.
FT’ye göre “yöneticiler, hızla değişen mali kurallar ve düzenlemelerin son yıllarda birçok grubun makul oranlarda banka kredisine erişimini zorlaştırması nedeniyle şirketlerin hisse senedi piyasalarından fon sağlama olasılığının da cazip olduğunu söylüyor.”
Örneğin, Baydöner İstanbul’da 14 milyon topladı, KaleSeramik Temmuz ayında 101 milyon dolar topladı. Kale, arz ettiği hisselerin yüzde 79’unu bireysel yatırımcılara, yüzde 20’sini yerli kurumsal yatırımcılara, yüzde 1’ini ise çalışanlarına sattı.
Bahadır Özgür: 5 yılda “yatırımcı” sayısı nasıl katlandı?
Gazeteci Bahadır Özgür, Gazete Duvar’daki yazısında 2019’dan bu yana hisse senedi alan bireysel yatırımcılarının sayısının 5 milyona ulaşmasını, “yatırımcıların yüzde 3.5’inin paranın yüzde 80’inden fazlasını kontrol ettiği tertemiz bir soygundur yaşananlar,” olarak tarif ediyor.
Özgür’ün değerlendirmesine göre “Ülkede en büyük servet transferlerinden biri borsa aracılığıyla gerçekleşiyor.”
Forbes Dergisi’nin dünya milyarderleri listesine Türkiye’den giren isimlerin 2022’de servetlerini yarımşar milyar arttırdığını belirten Özgür, sebebinin “varlık fiyatlarındaki şişme” olduğunun açıkça ortaya koyulduğunu belirtiyor.
Özgür, milyarderler listesindekilerin neredeyse tamamının servetinin, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan imzası ile teşvik verilen ve devlet ihaleleriyle borsada büyük değere ulaşan şirketlerin hisselerindeki artış sayesinde katlandığını örnekleriyle anlatıyor.
Özgür’ün yazısının tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
