10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü, 2023 yılında da sahada görevini yerine getirmeye çalışan basın mensupları için tehdit ve suçlamalarla, yayın kuruluşları için ise ceza ve kapanma tehdidi ile geçti. CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in hazırladığı “Basın Özgürlüğü Raporu’na” göre 1 yıl içinde gazeteciler 563 kez hakim karşısına geçti, 27 gazeteci tutuklandı.
Gazetecilik kariyerinin ardından milletvekilliği görevini üstlenen CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü vesilesiyle Türkiye’de basın özgürlüğü ihlallerini derlediği “2023 Basın Özgürlüğü Raporu’nu” açıkladı.
Yaptığı açıklamada raporu duyuran Çakırözer, “10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde Türkiye’de gazeteciler kara bir tabloyla karşı karşıya. 2023 yılı Basın Özgürlüğü Raporu’muza göre Türkiye’de 1 yıl içinde gazeteciler tam 563 kez hakim karşısına çıkarak haberini, sosyal medya paylaşımı savunmak zorunda bırakıldı. Türkiye’de 72 gazeteci gözaltına alınırken bunlardan 27’si yaptıkları haberler nedeniyle tutuklandılar. Merdan Yanardağ, Barış Pehlivan, Tolga Şardan, Batuhan Çolak’ın da aralarında olduğu onlarca gazeteci haftalarını, aylarını cezaevinde geçirmek zorunda bırakıldı,” dedi.
Basın Özgürlüğü Raporu’na göre yayın kuruluşları da baskı ortamından nasibini aldı. Radyo Televizyon Üst Kurulu, 2023 yılında yayın kuruluşlarına 59 ceza verdi, televizyon kanalları karartıldı, kuruluşlara milyonlarca para cezası kesildi.
2023 yılında yürürlüğe giren ve sansür yasası olarak adlandırılan dezenformasyon yasası ile 33 gazeteci hakkında 36 soruşturma açıldı, 6 gazeteci gözaltına alındı bunlardan 4’ü tutuklandı.
Gazeteciler Günü: Ceza, tehdit, saldırı
Çakırözer’ün raporunda ele alınan bir başka konu da erişim engelleri oldu. Çakırözer, “Ucu iktidara, bakanlarına, milletvekillerine, yereldeki yöneticilerine, bürokratlara giden her türlü yolsuzluk, taciz haberi erişime engellendi, halkın bunu okuması, bilmesi engellendi. Bunların haberinin yapılması da engellendi,” dedi.
Gazeteciler Anadolu’nun her yerinde haberleri nedeniyle saldırıya uğradı, tehdit edildi. Rapora göre “gazetecilerin protestoları, basın açıklamalarını izlemesi engellendi. İzlerken gözaltına alındılar ya da polis tarafından görevlerini yapmaları engellendi. 8 Mart’ta, 1 Mayıs’ta, Cumartesi Anneleri’nin protesto gösterilerini, basın açıklamalarını, tutuklu gazetecilere ilişkin basın açıklamalarını takip etmeleri bile engellendi polis müdahaleleriyle. Büyük tazminat davalarıyla gazeteciler yıl boyunca susturulmak istendi. Sputnik çalışanları yeni yıla işverenin şikayeti nedeniyle karakolda girmek zorunda bırakıldı.”
Çakırözer sözlerini şöyle sürdürdü: “Saydığım tüm basın özgürlüğünü ihlal eden sansür, yasaklama ve baskılar nedeniyle Türkiye, dünyadaki 180 ülke arasında 165. sıraya düştü basın özgürlüğü alanında. Yaklaşan yerel seçimlerde iktidarın yine hedefinde gazeteciler olacak. Geçen yıl seçim döneminde ve deprem sonrasında olduğu gibi basını susturmaya ve sindirmeye çalışacaklar. Demokrasinin olmazsa olmazı basın özgürlüğüdür.”