Özel: “Tüm ilişki ağları ortaya çıkmadan Soma’ya adalet gelmez”

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel Manisa’nın Soma ilçesindeki Eynez Ocağı’nda 13 Mayıs 2014’te meydana gelen facianın 10. yıldönümünde Soma Belediyesi’ni ziyaret etti. Burada bir konuşma yapan Özel, Soma Davası’nın yeniden görülmesi ve “tüm ilişki ağlarının ortaya çıkarılması” gerektiğini belirtti.

Özel, “Adalet arayışına gelince, o 87 blok davanın sonunda katlettikleri kişi başı 5,5 gün hapis yattılar. Çıktılar ve kurtulduk sanıyorlar. Kamu görevlileri ile ilgili yargılama yeni başladı. Hassasiyetle takip ettiğimiz husus şudur: Akhisar’da görülen dava yeniden görülecek […] O dava yeniden görülmeden, tüm ilişki ağları ortaya çıkmadan Soma’ya adalet gelmez,” dedi.

Soma Davasında tutuklu sanık yok

Manisa’nın Soma ilçesinde 10 yıl önce yaşanan maden faciasında 301 madenci hayatını kaybetti, 162 işçi yaralandı.

2015 yılında görülmeye başlanan ve sanıkların tutuksuz yargılandığı davada 2016 yılında açıklanan bilirkişi raporunda Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ihmali ve kusuru olduğu belirtildi. Raporda iki kat fazla üretim yapıldığı, vantilatörlerin değiştirilmediği, alarm sisteminin bulunmaması gibi pek çok eksiklik yer alıyordu.

Dava 2018’de sonuçlandı. Yargılanan 51 kişiden 37’si beraat etti. 14 sanık “taksirle öldürme ve yaralamaya sebebiyet vermekten” ceza aldı. Sanıklardan Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan 15 yıl, Genel Müdür Ramazan Doğru 22 yıl 6 ay, İşletme Müdürü Akın Çelik 18 yıl 6 ay hapis cezasına mahkum edildi. Gürkan, 2019’da tahliye edildi.

Kararın üzerine işçi yakınları AYM’ye başvurdu. AYM, ölen işçilerin Anayasa’nın 17. maddesinde güvence altına alınan yaşam hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Yargıtay 2020’de kararı bozdu, Gürkan’ın da aralarında olduğu dört sanığa “olası kasıtla 301 kez öldürme ve 162 kez yaralama” suçundan ceza verilmesini istedi. İki yıl boyunca ceza dairelerinin üyeleri değişti, karara itiraz edildi. Bu sürede Ramazan Doğru, Akın Çelik ve İsmail Adalı serbest bırakıldı. Soma davasında tutuklu sanık kalmadı. 2021’de Gürkan’a 20 yıl, Adem Ormanoğlu ve Efkan Kurt’a 12 yıl 6’şar aylık hapis cezası verdi. Bu karar 2022’de onaylandı. Sanıklar tutuklanmadı.

Soma davasında tutuklu sanık yok. Ancak dava dosyasını takip eden iki avukat Selçuk Kozağaçlı ve Can Atalay tutuklu.

Özel, “Olası kast yerine bilinçli taksir verildi”

CHP lideri Özel, Soma’da yaptığı konuşmada davada tutuklu sanık kalmamasını eleştirerek, “buradaki birkaç tane zavallı devlet memurunu cezalandırmakla Soma’ya adalet filan gelmez,” dedi.

Özel, “AKP’nin seçimini finanse etsin diye onlara tahsis yapanları, alanı ihalesiz genişletenleri, denetim yaptırmayanları, gelecek olan denetçiyi önceden haber verenleri tespit etmeden buradaki birkaç tane zavallı devlet memurunu cezalandırmakla Soma’ya adalet filan gelmez,” dedi.

Özel sözlerini şöyle sürdürdü: “Kamu görevlisiyse Türkiye Kömür İşletmeleri’nin Ankara’da başı ilgili bakanlığın müsteşarı, dönemin bakanı Taner Yıldız’a kadar bütün ilişki ağları ortaya çıkmadan ve bu madenle kurulan asimetrik ilişkiler ortaya dökülmeden siyasetin finansmanı ile ilgili, birilerinin mitinglerine Somalı madencilerin buradan taşınıp da o gün Soma’daki maden kazasındaki işçilerin gittiği siyasi mitinglere kadar hepsi irdelenmeden, bütün ilişki ağları ortaya çıkmadan Soma’ya adalet gelmez. O adaleti sonuna kadar takip edeceğiz.” dedi.

Dava sürecinde hakimlerin değiştirilmesine, verilen kararların bozulmasına değinen Özel şöyle konuştu:  “Aytaç hakim. Tam karara giderken terfi eder gibi İzmir’e yollanıp yerine eski maden kazanlarında hayatını kaybedenleri suçlu bulmuş birini getirdiler. O burada olası kast ile hüküm kurması gerekirken, bilinçli taksirle herkesi saldı yolladı. Yattığı yetti herkesin. Yargıtay’a gitti. İlgili dairede görüşüldü. İlgili daire 5’e sıfır kararla olası kastı burada kullanmayacaksan nerede kullanacaksın kardeşim diyen bir bozma kararı aldı. Yolladı o kararı buraya. 5-6 ay. Sercan Başkan dedi ki Yargıtay kararı yollamıyor. Yargıtay kararı yollamıyor. Nasıl yollamaz? Bunun normali ne kadar diyorum, birkaç gün, bilemedin birkaç hafta diyorlar. 5,5 ayda bu 5 hakimin üçünü alıp yerine 3 tane iktidara müzahir hakim atadılar. Mesela bunlardan bir tanesi gar katliamı olduğu gün geçici Adalet Bakanı oluyordu o zaman tarafsız. Kıkır kıkır gülen kişi o mahkemeye gitti. Her aldıkları kararlarla muhalifleri cezalandıran, iktidar yanlısı tutum takınanlar o mahkemeye gitti. Bu üçü geldi, savcı buraya yollayacağı karara itiraz etti. Yargıtay tarihinde pek nadir olan bir şekilde itiraz etti. Geldi buraya bu sefer bu 3’ü 5 sıfır olan kararı, 3’e 2. Kendi kararlarını düzelttiler. Sonra buraya yolladılar. Işık hızıyla aynı karar alındı” dedi.