Suriye’nin kuzeyinde başlayan ve Halep’in büyük bir bölümünün muhaliflerin kontrolüne geçmesiyle sonuçlanan çatışmalar Hama kentine sıçrarken Türkiye yoğun diplomasi trafiği yürütüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan son 24 saat içinde hem Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hem de Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.
Erdoğan Putin ile görüştü: “Suriye’nin toprak bütünlüğü”
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Erdoğan Putin ile görüşmesinde Türkiye’nin Suriye’nin toprak bütünlüğünü desteklemeye devam ederken Suriye’de adil ve kalıcı çözüm için çabaladığını ifade etti. Erdoğan, Suriye rejiminin siyasi çözüm sürecine angaje olması gerektiğini kaydetti. Erdoğan, PKK ile mücadele konusunda Türkiye’nin kararlı tutumunu sürdürmeye devam edeceğini ifade etti.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da son 48 saat içinde uluslararası temsilciler ve mevkidaşları ile bir araya geldi.
Bakan Fidan, iki gün içerisinde NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borell, İspanya Dışişleri Bakanı Jode Manuel Albares ve Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi ile görüştü.
Doha’da Türkiye-Rusya-İran bir araya gelecek
Ankara’nın Suriye’deki krize yönelik diplomatik trafiği hafta başından bu yana yoğun devam ediyor.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin 2 Aralık’ta gerçekleşen Ankara ziyareti beklenenden gergin geçmişti. Middle East Eye’a konuşan kaynaklara göre Arakçi’nin Beşar Esad ile görüşmesinin ardından Ankara’da yapılan görüşmede İran tarafı Türkiye’yi muhalif gruplara destek vermekle suçladı. Habere göre Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise Şam yönetiminin barış görüşmelerine tam olarak katılmadığını vurguladı.
Önümüzdeki günlerde Doha’da düzenlenecek forumda Türkiye Rusya ve İran Dışişleri bakanlarının bir araya gelmesi bekleniyor.
Ankara Suriye’nin torak bütünlüğünü desteklediğini belirtirken, bölgede yeni istikrarsızlıkların önlenmesini hedeflediğini belirtiyor. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli’nin açıklamalarına göre sivillerin zarar görmemesi öncelikli konu olarak görülürken terörle mücadele konusundaki kararlılığın sürdürüldüğü ifade ediliyor.
Münbiç’te askeri yığınak
Suriye’de HTŞ öncülüğündeki muhalif gruplar Hama kent merkezinin kuzey mahallelerine kadar ilerlemiş durumda. Suriye ordusunun kentin kuzey girişindeki Sibahi kavşağı dahil olmak üzere şehrin börçok noktasından çekilmeye başladığı, şehrin kuzey mahallelerinden çatışma sesleri duyulduğu bildiriliyor. Muhalif grupların kritik öneme sahip M5 karayolunun önemli bir bölümünü kontrol altına aldığı belirtildi.
T24’ten Gazeteci Namık Durukan’ın haberine göre bölgedeki en kritik gelişmelerden biri de Münbiç’e yönelik olası bir operasyon hazırlığı. Habere göre Suriye Milli Ordusu (SMO), Tel Rıfat’tan çekilen PYD/DSG güçlerinin son kalesi olan Münbiç’e yönelik askeri yığınak yapıyor. HTŞ’nin de bu operasyona destek vermesi bekleniyor.
AK Parti’nin ittifak ortağı MHP lideri Devlet Bahçeli son TBMM grup toplantısında Tel-Rıfat’taki çatışmalara değinmiş, “Tel-Rıfat temizlendi sıra Münbiç’te” demişti.
Rusya, İran ve Irak’tan Suriye’ye “tam destek”
Rusya, İran ve Irak üst düzey yetkilileri Surye’ye tam destek açıklaması yaptı.
Rusya, silahlı grupların saldırısını “Suriye’nin egemenliğinin ihlali” olarak değerlendiriyor. Putin yönetimi, özellikle Han Al-Asal bölgesinde yoğun hava saldırıları düzenliyor. Kremlin, Türkiye’den bölgedeki nüfuzunu kullanarak çatışmaların sona erdirilmesine katkı yapmasını bekliyor.
İran, durumdan oldukça endişeli. Tahran yönetimi, gerekirse Suriye’ye asker göndermeyi düşünebileceklerini açıkladı. Halihazırda İran destekli milisler Irak’tan Suriye’ye geçiş yapmış durumda. İran’ın önemli komutanlarından Kioumar Pourashemi’nin Halep’teki çatışmalarda hayatını kaybetmesi, Tahran’ın doğrudan müdahalesini hızlandırabileceği belirtiliyor.
Irak, “seyirci kalmayacağız” açıklamasıyla pozisyonunu netleştirdi. Başbakan Sudani, özellikle “etnik ve mezhepsel temizlik operasyonları” konusunda endişeli olduklarını belirtti. Irak’ın İran yanlısı Ketaib Hizbullah grubu, Bağdat’a düzenli ordu birlikleri gönderme çağrısında bulundu.
Suriye yönetimi, Rusya tarafından eğitilen 25. Özel Kuvvetler Tümeni’ni bölgeye konuşlandırdı. Ayrıca Filistin Kudüs Tugayı ve modern T-90 tanklarıyla donatılmış 4. Suriye Tümeni de bölgede konuşlanmış durumda.
Kaynaklar: T24, Reuters, Middle East Eye, BBC, Guardian, Financial Times, Al Jazeera, France24, NBC News
Suriye krizinde Ankara’nın üç önceliği ve “Öcalan açılımı” süreci