Kürt sorununa PKK’nın silah bırakmasıyla TBMM çatısı altında çözüm amacıyla kurulan Komisyon çalışmalarına 5 Ağustos’ta başlayacak.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, PKK’nın silah bırakarak yasal siyasete entegrasyonu, ya da hükümet terminolojisiyle “Terörsüz Türkiye” komisyonunu 5 Ağustos 2025, Sallı günü saat 11.00’de ilk toplantıya çağırdı. Komisyon, PKK’nın 11 Temmuz’da simgesel silah bırakması ardından “Bir adımı da devletin atması” ya da “Zikzak ilkesi” çerçevesinde sürecin “idari ve yasal” zeminini oluşturmak için yaz boyu çalışmayı amaçlıyor.
Komisyonun ilk işlerinden biri partilerin üzerinde anlaşacağı bir isim ve görev tanımı saptamak olacak. Bu da CHP’nin Komisyona katılmak için “nitelikli çoğunluk” koşulunun ilk sınaması olacak. Çünkü basit çoğunluk halinde AK Parti ve MHP’nin önerisi oylanıp kabul edilecekti, şimdi muhalefetle uzlaşma zorunluluğu geliyor.
CHP ve DEM Parti Komisyon çalışmalarının sadece PKK’nın silah bırakması için gerekli olan bir tür “genişletilmiş eve dönüş” yasasıyla sınırlı olmasını istemiyor. Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmasından belediye başkanlıklarına kesinleşmiş hüküm olmadan kayyım atanmamasına dek konuların da “barış” ve “demokratikleşme” gibi isimlerle Komisyon adı ve misyonunda yer almasını istiyorlar.
Komisyon üyeleri
Kurtulmuş, 51 üyelik komisyona, Meclis sandalye dağılımına göre AK Partiden 21, CHP’den 10, DEM ve MHP’den 4’er, İYİ Parti ve Yeni Yol’dan 3’er, TİP, Hüda-Par, Saadet, EMEP ve Demokrat Parti’den de birer üye istemişti.
Komisyon çalışmalarında asıl tartışmaların çoğunluk hesabına göre AK Parti, CHP, DEM Parti arasında geçmesi bekleniyor. Ancak 5’te 3 çoğunluk denge hesaplarında bir oy dahi belirleyici olacak. Nitelikli çoğunluk koşulu nedeniyle Komisyon çalışmaları, hatta devamının hararetli tartışmalara sahne olması bekleniyor.
Bu nedenle partilerin Komisyon ekiplerini seçmenlerinin her kesiminden sesleri temsil edici şekilde oluşturduğu görülüyor.
AK Partili üyeler
Başkanlığını önceki Adalet Bakanı ve halen TBMM Grup Başkanvekili olan Abdülhamit Gül’ün yapacağı AK Parti heyeti başka şu isimlerden oluşuyor:
Mustafa Şen (Trabzon), Kürşat Zorlu (Ankara), Hüseyin Yayman (Hatay), Cüneyt Yüksel (İstanbul), Sunay Karamık (Adana), Selami Altınok (Erzurum), Kemal Çelik (Antalya), Mehmet Sait Yaz (Diyarbakır), Mahmut Atilla Kaya (İzmir), Şengül Karslı (İstanbul), Mehmet Şahin (Kahramanmaraş), Ayşe Böhürler (Kayseri), Tahir Akyürek (Konya), Cevahir Asuman Yazmacı (Şanlıurfa), Gökhan Diktaş (Tekirdağ), Burhan Kayatürk (Van), Abdurrahman Babacan, Ersan Aksu (Samsun).
Seçim bölgeleri çeşitliği gözetilmiş listede ilk bakışta dikkat çeken bazı isimler var. Örneğin Hüseyin Yayman, 2012-2015 PKK ile diyalog sürecinde oluşturulan Akil İnsanlar heyeti üyesi, “Türkiye’nin Kürt Sorunu Hafızası” kitabının yazarı. Cüneyt Yüksel, halen TBMM Adalet Komisyonu Başkanı. Selami Altınok, önceki İçişleri Bakanı ve Emniyet Genel Müdürlerinden. Kürşat Zorlu ise, MHP’den kopup İYİ Parti’ye, oradan da AK Parti yönetimine geçen bir siyasetçi.
CHP’li üyeler
CHP’nin TBMM Grup Başkanvekili, Ankara Milletvekili Murat Emir Başkanlığındaki Komisyon ekibindeki diğer isimler şöyle:
Okan Konuralp (Ankara), Nurhayat Altaca Kayışoğlu (Bursa), Sezgin Tanrıkulu (Diyarbakır), Türkan Elçi (İstanbul), Turan Taşkın Özer (İstanbul), Oğuz Kaan Salıcı (İstanbul), Murat Bakan (İzmir), Gökçe Gökçen (İzmir), Mehmet Salih Uzun (İzmir).
Burada da etnik ve mezhep çeşitliği yanı sıra CHP içi dengeler de gözetilmiş. Okan Konuralp, Kemal Kılıçdaroğlu döneminde uzun yıllar CHP Basın Danışmanlığını yürüttü. Oğuz Kaan Salıcı, Kılıçdaroğlu’na yakın bir isim ve o dönemde Doğu Masasını kurup Kürt sorunu üzerine çalışmıştı. Türkan Elçi 2015’te öldürülen Diyarbakır Barosu önceki başkanı Tahir Elçi’nin eşi. Sezgin Tanrıkulu bütün kariyeri boyunca insan hakları ve Kürt sorununa barışçı çözüm için çalışmış bir siyasetçi. Murat Bakan ise CHP’nin “Gölge İçişleri Bakanı”.
DEM Parti ve MHP heyetleri
Dem Parti Komisyon heyetinin başında TBMM Grup Başkanvekili ve Kars Milletvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit var. Erzurum Milletvekili ve Kürt siyasetinin önde isimlerinden Meral Danış Beştaş ve daha önce PKK lideri Abdullah Öcalan’ın avukatlığını da yapmış Alevi kökenli İstanbul Milletvekili Cengiz Çiçek’in her ikisi de aynı zamanda Halkların Demokratik Kongresi kökenli. Antalya Milletvekili Saruhan Oluç ise Türk solu kökenli.
MHP Komisyon heyetine Hukuktan sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Feti Yıldız başkanlık ediyor. Hukukçu ağırlıklı bir ekip. Kırıkkale Milletvekili Halil Öztürk şehit ailelerinin sorunlarını sık sık Meclis’e taşıyan ve geçmişte CHP’lileri DEM Partiyle siyasi temasları nedeniyle sert eleştiren bir isim.
Yeni Yol, İYİ ve tek üye verenler
Saadet, Gelecek ve DEVA Partilerinden oluşan Yeni Yol Grubu İstanbul Milletvekili Bülent Kaya, Mersin Milletvekili Mehmet Emin Ekmen ile İzmir Milletvekili Mustafa Bilici’den oluşuyor. PKK ile 2012-2015 diyalog sürecinde Akil İnsanlar heyetinde yer alan kişilerden olan Mehmet Emin Ekmen de Kürt sorununa barışçı çözüm için çalışan bir siyasetçi olarak biliniyor.
İYİ Parti lideri Müsavat Dervişoğlu daha önce üç üye istenen Komisyon çalışmalarına katılmayacaklarını açıklamıştı. Ancak Kurtulmuş’un belirlediği 5 Ağustos tarihine dek yeni değerlendirme gelebilir. Nitekim tek üye istenen partilerden Demokrat Parti kaynakları da kararlarını 5 Ağustos’a dek vereceklerini söylüyor.
Komisyonda TİP’i Ahmet Şık, Hüda-Par’ı Zekeriya Yapıcıoğlu, DSP’yi Önder Aksakal, EMEP’i İskender Bayhan ve Yeniden Refah Partisini Doğan bekin temsil edecek.
