Ekonomi

ABD yaptırımları tam da Şimşek yatırım arayışındayken geldi

ABD Hazine Bakanlığının beş Türk şirketine karşı ambargolu Rus şirketleriyle iş yaptığı gerekçesiyle ilan ettiği yaptırımları, Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in OVP’yi tanıtıp yatırım çekmeye çalıştığı döneme denk geldi.

ABD Hazinesi 14 Eylül’de 5 Türk şirketi ve 1 Türk vatandaşını, ABD’nin Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya’ya uyguladığı yaptırımları ihlal ettiği gerekçesiyle kara listeye aldı.

Buna göre Margiana İnşaat Dış Ticaret Limited Şirketi, CTL Dış Ticaret Limited Şirketi, Demirci Bilişim Ticaret Sanayi Limited Şirketi, Denkar Gemi İnşa Şirketi, ID Ship Agency ve sahibi İlker Doğruyol, ABD ambargosuna alındı.

Reuters haber ajansına konuşan bir ABD Hazine Bakanlığı yetkilisi, “Son 18 aydır Türk hükümetiyle ve özel sektörle endişelerimizi paylaştık ve Rusya’nın savaşıyla bağlantılı olarak yaptırım uyguladıklarımızla iş yapmanın önemli risklerini bildirdik” demiş.

ABD daha çok “çift kullanımlı” yani sivil ticari işlevi olup savaş teknolojisinde de kullanılabilecek malzemeleri takip ediyor.

Ankara’dan henüz resmi bir açıklama gelmedi.

Ancak diplomatik çevrelerden alınan bazı haberler var.

Amerikalılar “uyardık” diyor

Buna göre Amerikalılar bir süredir 20 kadar Türk şirketini izlemeye almışlardı. İhlal iddiaları konusunda bazı şirketlerin sorunlu olduğunu da Türk makamları ve iş kuruluşlarına bildirmişler. Bu uyarıları bazı şirketler ciddiye almış.

Diplomatik bir kaynak, 14 Eylül’de ABD yaptırımına maruz kalan şirketlerin, uyarıların yaptırım getireceğine ihtimal vermeyen şirketler olduğunu söyledi.

ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Anderson başkanlığında bir Amerikan heyeti 2022 Ağustos ayında Türkiye’ye gelerek Rusya yaptırımları konusunda hem hükümet hem iş dünyası yetkililerini bilgilendirmiş, listeler vermişti.

İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir Amerikalı kaynak “Rusya’nın her açığı kullanmaya çalıştığının farkındayız. Türk hükümetiyle bu konuda tam iş birliği içindeyiz” dedi.

Hükümet, ABD’nin yaptırımları deldiği gerekçesiyle 5 Türk şirketine ambargo kararını, karar açıklanmadan kısa süre önce öğrenmiş. Kısa derken, rahatsız edecek kadar kısa, belki birkaç saat önce diye eklemek gerekiyor. Şirketler ise açıklamayla öğrenmişler.

ABD kara listesine alınan şirketler küçük ama özellikle de zamanlama bakımından etkileri çaplarından büyük olabilir.

ABD yaptırımları ve zamanlaması

Şirketler küçük olsa da ABD yaptırımları tam Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Orta Vadeli Ekonomik Programı (OVP) tanıtmak ve krizdeki ekonomiye destek olmak üzere yatırım cezbetmek amacıyla Almanya ve ABD seyahati sürecinde ilan edildi.

ABD Hazine Bakanlığının özel olarak Şimşek’in çabasını hedef aldığını söylemek zor. ABD Hazine yaptırımları da sadece Türkiye’ye özgü yapılmış değil. 14 Eylül tarihli açıklamada örneğin Finlandiya, Estonya ve Slovenya’dan da birer şirket ve bir Fransız vatandaşı da bulunuyor. Diğerlerinin tamamı Rusya merkezli şirketler ve Rus vatandaşları.

Bu durum aslında Türkiye’nin Rusya-Ukrayna arasında izlediği denge politikasıyla, örneğin tahıl anlaşması konusunda uluslararası takdir toplayan çabalarına da değinmesi muhtemel olan Şimşek’in gündemine ABD yaptırımları yükünü ekliyor.

Öte yandan ABD Dışişleri Sözcüsü Mathew Miller “Yaptırımların Türkiye’nin İsveç’in NATO’ya üyelik onayını etkileyeceğini düşünmüyor musunuz?” sorusuna “Hayır” yanıtı vermiş olsa da, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın G20 Zirvesi sırasında ABD Başkanı Joe Biden’le yaptığı görüşmesinde Biden’ın F-16 konusuyla İsveç’i ilişkilendirdiğini söymesi, son yaptırımların Türkiye-ABD ilişkilerini daha da karmaşıklaştırdığı anlamına geliyor.

 

 

Murat Yetkin

Gazeteci-Yazar

Recent Posts

MHP’lilere dair kaçakçılık zannını Bahçeli’ye Erdoğan mı söyledi?

Üç MHP milletvekilinin istifası haberi 20 Kasım akşam saatlerinde siyaset kulisine bomba gibi düştü. Beklenen…

8 saat ago

Ankara’da 500 madenci özelleştirmeye karşı kendini madene kapattı

Ankara’nın Nallıhan ilçesinde bulunan Çayırhan Termik Santrali’nde yaklaşık 500 madenci özelleştirme kararına karşı kendilerini maden…

9 saat ago

MHP’de üç vekil istifa ettirildi

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın üç MHP milletvekilinin istifasının istendiğini, istifa…

13 saat ago

MİT Başkanı Kalın CHP’ye gitti Özel ve heyetine sunum yaptı

Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın beraberindeki heyet ile birlikte CHP Genel Merkezi'ne gitti,…

1 gün ago

Avrupa güçlerinin Varşova toplantısı: Rusya’dan kork, ABD’ye güvenme

Almanya, Fransa, İtalya, İspanya ve İngiltere dışişleri bakanları Polonya Dışişleri Bakanının ev sahipliğinde 19 Kasım’da…

2 gün ago

Nükleer tehdit gölgesinde Erdoğan’dan NATO’ya Rusya uyarısı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yeni bir nükleer doktrin imzalamasıyla ilgili…

2 gün ago