Ekonomi

ABD yaptırımları tam da Şimşek yatırım arayışındayken geldi

ABD Hazine Bakanlığının beş Türk şirketine karşı ambargolu Rus şirketleriyle iş yaptığı gerekçesiyle ilan ettiği yaptırımları, Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in OVP’yi tanıtıp yatırım çekmeye çalıştığı döneme denk geldi.

ABD Hazinesi 14 Eylül’de 5 Türk şirketi ve 1 Türk vatandaşını, ABD’nin Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya’ya uyguladığı yaptırımları ihlal ettiği gerekçesiyle kara listeye aldı.

Buna göre Margiana İnşaat Dış Ticaret Limited Şirketi, CTL Dış Ticaret Limited Şirketi, Demirci Bilişim Ticaret Sanayi Limited Şirketi, Denkar Gemi İnşa Şirketi, ID Ship Agency ve sahibi İlker Doğruyol, ABD ambargosuna alındı.

Reuters haber ajansına konuşan bir ABD Hazine Bakanlığı yetkilisi, “Son 18 aydır Türk hükümetiyle ve özel sektörle endişelerimizi paylaştık ve Rusya’nın savaşıyla bağlantılı olarak yaptırım uyguladıklarımızla iş yapmanın önemli risklerini bildirdik” demiş.

ABD daha çok “çift kullanımlı” yani sivil ticari işlevi olup savaş teknolojisinde de kullanılabilecek malzemeleri takip ediyor.

Ankara’dan henüz resmi bir açıklama gelmedi.

Ancak diplomatik çevrelerden alınan bazı haberler var.

Amerikalılar “uyardık” diyor

Buna göre Amerikalılar bir süredir 20 kadar Türk şirketini izlemeye almışlardı. İhlal iddiaları konusunda bazı şirketlerin sorunlu olduğunu da Türk makamları ve iş kuruluşlarına bildirmişler. Bu uyarıları bazı şirketler ciddiye almış.

Diplomatik bir kaynak, 14 Eylül’de ABD yaptırımına maruz kalan şirketlerin, uyarıların yaptırım getireceğine ihtimal vermeyen şirketler olduğunu söyledi.

ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Anderson başkanlığında bir Amerikan heyeti 2022 Ağustos ayında Türkiye’ye gelerek Rusya yaptırımları konusunda hem hükümet hem iş dünyası yetkililerini bilgilendirmiş, listeler vermişti.

İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir Amerikalı kaynak “Rusya’nın her açığı kullanmaya çalıştığının farkındayız. Türk hükümetiyle bu konuda tam iş birliği içindeyiz” dedi.

Hükümet, ABD’nin yaptırımları deldiği gerekçesiyle 5 Türk şirketine ambargo kararını, karar açıklanmadan kısa süre önce öğrenmiş. Kısa derken, rahatsız edecek kadar kısa, belki birkaç saat önce diye eklemek gerekiyor. Şirketler ise açıklamayla öğrenmişler.

ABD kara listesine alınan şirketler küçük ama özellikle de zamanlama bakımından etkileri çaplarından büyük olabilir.

ABD yaptırımları ve zamanlaması

Şirketler küçük olsa da ABD yaptırımları tam Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Orta Vadeli Ekonomik Programı (OVP) tanıtmak ve krizdeki ekonomiye destek olmak üzere yatırım cezbetmek amacıyla Almanya ve ABD seyahati sürecinde ilan edildi.

ABD Hazine Bakanlığının özel olarak Şimşek’in çabasını hedef aldığını söylemek zor. ABD Hazine yaptırımları da sadece Türkiye’ye özgü yapılmış değil. 14 Eylül tarihli açıklamada örneğin Finlandiya, Estonya ve Slovenya’dan da birer şirket ve bir Fransız vatandaşı da bulunuyor. Diğerlerinin tamamı Rusya merkezli şirketler ve Rus vatandaşları.

Bu durum aslında Türkiye’nin Rusya-Ukrayna arasında izlediği denge politikasıyla, örneğin tahıl anlaşması konusunda uluslararası takdir toplayan çabalarına da değinmesi muhtemel olan Şimşek’in gündemine ABD yaptırımları yükünü ekliyor.

Öte yandan ABD Dışişleri Sözcüsü Mathew Miller “Yaptırımların Türkiye’nin İsveç’in NATO’ya üyelik onayını etkileyeceğini düşünmüyor musunuz?” sorusuna “Hayır” yanıtı vermiş olsa da, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın G20 Zirvesi sırasında ABD Başkanı Joe Biden’le yaptığı görüşmesinde Biden’ın F-16 konusuyla İsveç’i ilişkilendirdiğini söymesi, son yaptırımların Türkiye-ABD ilişkilerini daha da karmaşıklaştırdığı anlamına geliyor.

 

 

Murat Yetkin

Gazeteci-Yazar

Recent Posts

Erdoğan’dan beri 5’inci ABD Başkanı: Türkiye için ne fark edecek?

ABD’nin seçeceği 47’inci Başkan, Türkiye’nin 12 Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın çalışacağı 5’inci Başkan olacak. AK Parti…

2 saat ago

Devlet aklı buraya kadar: Ahmet Türk’e de kayyum. Sırada İmamoğlu mu?

İçişleri Bakanlığı 4 Kasım sabahı Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk’ü, Batman Belediye başkanı Gülistan…

23 saat ago

CHP yürüyüş hızını keserse Adalet Yürüyüşünün tekrarı olur

Karl Marx’ın meşhur sözüdür: tarihte olaylar ilkinde trajedi, ikincisinde komedi olarak tekrarlanır. CHP’li İstanbul Büyükşehir…

2 gün ago

ABD İsrail savunması için İran’a karşı Orta Doğu’ya B-52’leri gönderdi

ABD’nin Orta Doğu’dan da sorumlu Merkezi Komutanlığı (CENTCOM) 1 Kasım’da gönderileceği duyurulan ilk B-52 stratejik…

2 gün ago

Erdoğan’dan İmamoğlu ve Özel’e 1’er milyonluk tazminat davası

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer'in tutuklanmasını protesto etmek için düzenlenen mitingdeki…

3 gün ago

Avrupa Komisyonu Türkiye raporu: “Toprağı bol olsun”

Avrupa Komisyonu'nun üyeliğe aday ülkelerin son bir yıl içindeki gelişmelerini değerlendiren yıllık raporu, 30 Ekim…

3 gün ago