Anayasa Mahkemesi (AYM) Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı bünyesinde kurulan başkanlığın “her tür manipülasyon ve dezenformasyona karşı faaliyette bulunma” yetkisini Anayasaya aykırı bularak iptal etti.
Anayasa Mahkemesi (AYM) Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı bünyesinde kurulan Stratejik İletişim ve Kriz Yönetimi Dairesi Başkanlığı’nın “her tür manipülasyon ve dezenformasyona karşı faaliyette bulunma” yetkisini Anayasaya aykırı bularak iptal etti.
Anayasa Mahkemesi 27 Aralık 2023’te İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında düzenlenen 66 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin bazı maddelerini iptal etti.
2 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayımlanan gerekçeli kararda, AYM, 66 numaralı kararname ile 14 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde yapılan değişikliklerin Anayasaya aykırı olduğuna hükmettiği belirtildi.
İptal edilen maddeler arasında başkanlığın görevleri, Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü’nün kurulması ve bu kapsamda yapılan mali düzenlemeler yer alıyor.
Dava, CHP’li 134 milletvekili tarafından açılmıştı.
Anayasa Mahkemesi’nin sosyal medya hesabından yapılan duyuru, dakikalar sonra silindi. Mahkemenin ana sayfasına da bir süre erişilemedi. AYM, siteye erişimin internet trafiğindeki yoğunluk sebebiyle sağlanamadığını belirtti.
Anayasaya aykırı buldu
AYM, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde İletişim Başkanlığı’nın yetkileri ile ilgili yapılan değişikliklerin ve eklenen ek yetkilerin Anayasaya aykırı olduğuna karar verdi.
Yüksek Mahkeme, özellikle 5 maddeye eklenen 6/A bendinin “İletişim Başkanlığı’nın basın özgürlüğü ve ifade özgürlüğüne müdahale etmesine imkan tanıyabileceğini” belirterek düzenlemeyi iptal etti.
Söz konusu 5. maddenin 6/A bendi AYM üyeleri İrfan Fidan ve Muhterem İnce’nin karşı oyu ile oyçokluğu ile iptal edildi. 13/B ve 21. Maddesindeki bazı ifadelerin Anayasaya aykırı olduğu ve iptal edilmesi ile ilgili karar ise oybirliği ile verildi.
Anayasa Mahkemesi, söz konusu maddenin Anayasa’nın 104. maddesinin on yedinci fıkrasına aykırı olduğuna hükmetti.
Mahkeme, temel hak ve özgürlüklerin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenemeyeceğini belirterek, bu tür düzenlemelerin yalnızca kanunla yapılabileceğini vurguladı.
Ayrıca, Döner Sermaye İşletmesi’nin kurulması ve bu kapsamda yapılan mali düzenlemelerin de münhasıran kanunla düzenlenmesi gerektiği kararlaştırıldı.
Anayasa Mahkemesi, iptal edilen maddelerin yürürlüğe girmesinin dokuz ay ertelenmesine karar verdi. Bu süre zarfında, Cumhurbaşkanlığı tarafından gerekli düzenlemelerin yapılması bekleniyor.
İptal Edilen Maddeler
- 5. Madde: 24 Temmuz 2018 tarihli ve 30488 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 14 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne eklenen 6/A maddesinin (c) ve (ç) bentleri şöyle:
c) Türkiye Cumhuriyetine yönelik iç ve dış tehdit unsurlarını analiz ederek stratejik iletişim ve kriz yönetimi açısından gerekli tedbirleri uygulamak.
ç) Türkiye Cumhuriyetine karşı yürütülen psikolojik harekât, propaganda ve algı operasyonu faaliyetlerini belirleyerek her tür manipülasyon ve dezenformasyona karşı faaliyette bulunmak. - 11. Madde: 14 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne eklenen 13/B maddesi. Bu madde, İletişim Başkanlığı bünyesinde Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü kurulmasını içeriyor.
- 13. Madde: 14 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 21. maddesinin (1) numaralı fıkrasına eklenen ikinci cümle. Bu cümle, İletişim Uzmanı ve İletişim Uzman Yardımcısı’na araştırma, analiz, teftiş, denetim, inceleme ve soruşturma yapma yetkisi veriyor.
İletişim Başkanlığı’ndan açıklama
İletişim Başkanlığı’na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, AYM’nin gerekçeli kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından bir açıklama yayınlayarak kararın merkezin “çalışmaları açısından herhangi bir sonuç doğurmayacağını” belirtti.
Merkez, sosyal medya hesabı üzerinden yapılan açıklamada, “Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının, basın ve ifade özgürlüğüne yönelik müdahale yetkisi zaten bulunmamaktadır. Ayrıca karar, doğrudan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanına bağlı bir koordinatörlük olarak faaliyet gösteren Dezenformasyonla Mücadele Merkezimizin çalışmaları açısından herhangi bir sonuç doğurmamaktadır” ifadelerine yer verdi.
Açıklamada, “Anayasa Mahkemesinin verdiği karar, İletişim Başkanlığına bağlı bazı daire başkanlıklarının kuruluş kararnamesi ile ilgilidir. Anayasa Mahkemesi bazı maddelerin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi değil, kanun ile düzenlenmesi gerektiğine dair hüküm vermiştir” denildi.
