Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. Türkiye karara güçlü destek verirken, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, kararı “adaletin tecellisi bakımından umut verici” olarak nitelendirdi.
Fidan, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, bu kararın Filistinlilere karşı soykırım uyguladığı iddia edilen İsrailli yetkililerin adalet önüne çıkarılması açısından “son derece önemli bir adım” olduğunu vurguladı. Bakan Fidan, “Uluslararası hukukun bütün kurum ve kurallarıyla, soykırımı cezalandırmak üzere hayata geçmesi için çalışmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
UCM’nin Kararının Kapsamı
UCM, Netanyahu ve Gallant’ın yanı sıra Hamas’ın askeri kanadı lideri Muhammed Deyf hakkında da tutuklama emri çıkardı.
Mahkeme, üç ismin de savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar konusunda “cezai sorumluluk” taşıdığına dair “makul gerekçeler” bulunduğunu belirtti.
Netanyahu ve Gallant hakkındaki suçlamalar arasında: Savaş yöntemi olarak açlığı kullanma, insanlığa karşı suç kapsamında cinayet, zulüm ve diğer insanlık dışı eylemler, sivil halka karşı kasıtlı saldırı düzenleme yer alıyor
Netanyahu, bir video mesaj yayınlayarak kararı “insanlık tarihinin karanlık bir günü” olarak nitelendirdi ve UCM’yi “insanlığın düşmanı” olmakla suçladı.
İsrail Başbakanı, “Bu antisemitik bir adımdır ve tek bir amacı var – bizi, bizi yok etmeye çalışan düşmanlara karşı kendimizi savunma doğal hakkımızdan caydırmak” ifadelerini kullandı.
ABD yönetimi de karara karşı çıktı. Amerikan Senatosu’nda Cumhuriyetçi lider John Thune, Temsilciler Meclisi’nden geçen ve “ABD ve müttefiklerinin korunan kişilerini soruşturmak, tutuklamak veya yargılamak için çaba gösteren kişilere” yaptırım uygulanmasını öngören tasarının Senato’dan da geçirilmesi çağrısında bulundu.
Ne olacak?
BBC Türkçe’ye konuşan Eski AİHM Yargıcı Rıza Türmen’in değerlendirmesine göre, karar UCM’ye üye 124 ülkeyi bağlayıcı nitelikte. Bu ülkeler, söz konusu isimlerin kendi topraklarına girmesi durumunda onları tutuklayıp UCM’ye teslim etmekle yükümlü. Ancak Netanyahu’nun en son yurt dışı seyahati UCM üyesi olmayan ABD’ye oldu ve bu durum, İsrailli yetkililerin seyahatlerini UCM üyesi olmayan ülkelerle sınırlayabileceğini gösteriyor.
Ancak benzer bir şekilde hakkında yakalama emri bulunan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, UCM üyesi Moğolistan’a yaptığı ziyarette tutuklanmamıştı. Bu da kararın uygulanmasında politik faktörlerin etkili olabileceğine bir işaret olarak yorumlanıyor.
ABD karar karşısında olumsuz bir tutum sergilerken. AB ülkeleri arasında farklı yaklaşımlar göze çarptı. İtalya, İspanya, İsveç ve Norveç gibi ülkeler karara uyacaklarını açıkladı. AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, kararın uygulanması gerektiğini vurguladı.
Kaynak: BBC, BBC Türkçe, Reuters