İki gün önceki yazımda devlet aşırı spekülatif kriptopara işlemlerini bahane ederek alım satımı kısıtlayıcı ve hatta kriptopara piyasasını daha doğmadan boğabilecek geniş kapsamlı yasaklara gidebilir diye yazmıştım. İlk yasak 16 Nisan 2021 itibarıyla geldi.
“Ödemelerde kripto varlıkların kullanılmasına dair yönetmelik” ile hem kripto varlıkların günlük ödemelerde kullanılması yasaklandı, hem de ödeme kuruluşlarından kripto varlık alım satımı hizmeti veren kuruluşlara para aktarma yasağı getirildi. Bu yönetmelik ile birlikte artık yavaş yavaş çoğalmaya başlayan, kripto varlıkları kabul eden işletmeler artık bu hizmetlerine devam edemeyecekler.
Bu konuda onlarca uzman sosyal medyadan kararın aleyhine pek çok yorumda bulunuyorken Mahfi Eğilmez, kriptopara’ların Türkiye de artık para niteliğini kaybettiğini söyledi. Eğilmez’in yorumu şuydu: “TCMB kripto paraların alış verişlerde kullanılmasını yasakladı. Bir şeyi para yapan 3 nitelikten birisi alış verişlerde kullanılabilmesidir. Bu durumda kripto paralar (en azından Türkiye’de) para olma niteliğini yitirmiş oldu.”
Muhalefet de tepkili
Yönetmeliğin bir diğer maddesine göre ise “parapara”, “PayU” ve “DigiliraPay” gibi kuruluşlar da bu kriptopara işlemlerine aracılık edemeyecekler. Bankalardan para aktarıp çekmek hala mümkün dolayısı ile kimsenin varlığı kriptopara borsalarında kalmayacak.
Yönetmeliğin daha kısıtlayıcı yönetmeliklere doğru bir ilk adım olduğu konusunda genel bir fikir var.
Bu durum muhalefeti de ayağa kaldırmış durumda. Kriptopara yasağına karşı en hızlı ve sert açıklamayı CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu Twitter üzerinden yaptı. “Yine bir gece yarısı zorbalığı” diyen Kılıçdaroğlu şöyle devam etti: “Kurtulamadılar bu zihniyetten. İlla gece yarıları bir akılsızlık yapacaklar. Böyle kararlar verilmeden önce tüm paydaşlarla konuşulur. #Kripto kararını kime danıştın ey iktidar? Bu konunun tüm paydaşları ile oturup, istişarelerde bulunacağım.”
İYİ Parti’den ası “İnternetçi Abi”ye çıkan Taylan Yıldız ise zehir zemberek sözlerle kararı eleştirdi: “Ya siz 21. yüzyılın bütün yeniliklerine düşman mısınız? Tesla, Bitcoin ile araba satmaya başlamışken sizin istikamet yine orta çağ”.
Girişimcilik cehennemine dönüşüyoruz
Maalesef dünya dört nala yeni bir finansal devrime, merkezsiz finansal dünyaya doğru giderken, biz “Bu atı kontrol edemeyiz” diye olanları uzaktan seyretme kararı aldık. Yine yurtdışı bir çağ açacak ve biz de sonra o çağı yakalamaya çalışacağız gibi gözüküyor.
İşte tam da bu yüzden Türkiye hızla girişimcilik cehennemi olmaya doğru gidiyor. Kriptopara işlemlerine düzenleme gerekiyor derken, yasak geliyor.
Yönetmeliğin esas amacının kriptopara değişimini kontrol altında tutmak olduğu anlaşılıyor. Devletin planı, bu piyasada var olan tüm alım satım işlemlerinin sonuçlarının bir şekilde bankalara yansıması ve bu sayede takibinin ve vergilendirilmesinin kolaylaşması. Çünkü kripto varlık borsalarında kazandığınız kârla doğrudan bir hizmet ya da bir menkul alımı yapsanız, devletin kârınızın üzerinden alacağı vergiyi ödememiş oluyorsunuz. Bu da elbette devletimiz için pek kabul edilebilir bir durum değil.
Bu yönetmeliği çıkaran anlayış elektrikli arabaların vergi oranını tavana çıkartan, pandemi zamanında kolonyaya vergi bindiren anlayış ile aynı.
Ve bu anlayış ile geleceği yakalamak giderek zorlaşıyor.