Anayasa değişikliği rafa kalktı, seçim yasası da sallantıda

Güvenilir kaynaklara göre, AK Parti ve MHP’nin Cumhur İttifakının cumhurbaşkanlığı seçiminden önce Anayasa değişikliğine gitme planları fiilen rafa kaldırılıyor. Gerek Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan gerekse MHP lideri Devlet Bahçeli’nin gündeminde olan seçim yasası değişikliği ise TBMM’ye getirilmesi geciktikçe sallantıya giriyor.
Bunun nedeni, seçim yasası değişikliğinin, eğer bir sonraki seçimde uygulanması isteniyorsa en geç 17 Haziran 2022’ye dek Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girme zorunluğu. Çünkü seçim Erdoğan ve Bahçeli’nin defalarca söylediği gibi zamanında yapılacaksa 18 Haziran 2023’te yapılması gerekiyor. Anayasanın 67’inci maddesiyse “Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz” diyor. Bunun anlamı, yine de erken seçim yapılamayacağı değil, ancak yapılırsa seçim yasası değişikliğinin uygulanamayacağı. Dolayısıyla iktidar eğer yeni bir seçim yasası çıkarıp uygulamak istiyorsa 18 Haziran’dan bir gün öncesinden bir yıl önce, yani 17 Haziran 2022’de yürürlüğe girmesi gerekiyor.

Anayasa Mahkemesi hesaba katılmalı

Hem seçim yasası hem Anayasa değişikliği konularının Erdoğan ile Bahçeli arasında 5 Ocak’ta yapılan görüşmede ele alındığı medyaya yansıdı. Ancak hâlâ TBMM’ye sunulmuş değil.
Yasa tasarısının Erdoğan ve Bahçeli seçim barajının yüzde 10’dan yüzde 7’ye getirilmesi konusunda anlaştıklarını söyledikleri sırada, Ekim 2021’de yasama yılının açılışıyla birlikte Meclis’e sunulması bekleniyordu. Daha sonra Aralık, ardından ocak tarihi verildi. Şimdi de iktidar kulislerinde Mart başında verileceği sözü dolaşıyor. AK Parti kaynaklı bu haberler karşı MHP kaynaklı bir haberde de yeni seçim yasasının muhalefete erken seçim olmayacağını hissettirecek bir tarihte sunulacağı söyleniyordu. Gazete Duvar’daki kulis haberde değişikliğin Mart ayında sunulması halinde Nisan-Mayıs gibi yasalaşacağı, 60 günlük seçim süresiyle Haziran 2023’ün bulunacağı hesap ediliyordu.
Bu hesabın Anayasa Mahkemesine başvuru ihtimalini dikkate almadığı anlaşılıyor. Eğer CHP Anayasa Mahkemesine iptal başvurusu yaparsa bu takvim fena halde şaşabilir. Özellikle MHP açısından önem taşıyan barajın yüzde 7’ye indirilmesi bakımından.

Anayasa değişikliği: 360 bulunsa bile…

Aslında ittifaklara giren partiler açısından baraj fiilen kalkıyor. Ancak MHP Cumhurbaşkanlığı seçiminde Erdoğan’ı destekleyecek olsa bile, milletvekili seçimlerinde ayrı girme seçeneğini açık tutmak istiyor. Yeni seçim yasası çıkmaz ise yüzde 10 barajı MHP için risk demek; çoğu ankette yüzde 10’un altında görülüyor.
Cumhur İttifakı, daha 2017 halk oylamasıyla kabul ettirdikleri Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemini aradan henüz dört yıl geçmişken revize etmek istiyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay başkanlığında Beştepe’de de sistemin aksayan yönlerine dair çalışma yürütüldüğü biliniyor. Bahçeli’nin geçen yıl ilan ettiği taslak Erdoğan’ı biraz ters köşede bıraktı. Çünkü MHP taslağında Cumhurbaşkanı yardımcılarının seçimle gelmesi, bakanların güvenoyuyla düşürülebilmesi gibi Erdoğan’ın yetkilerini kısıtlayan maddeler vardı.
AK Parti taslağını henüz tam olarak bilmiyoruz. Ancak iş daha iki parti arasında uzlaşmaya gelmeden, başka bir nedenden imkânsız görünmeye başladı. Anayasa değişikliği Meclis’te yapılacaksa 400 oy, halkoylamasına götürülecekse 360 oy gerekiyor.

Seçime kadar fiilen rafa kalktı

AK Parti ve MHP’nin ise (286 + 48) 334 oyu var. Aradaki farkın (HDP’nin kapatılıp üyelerin milletvekillikleri düşürülmesi senaryosunda dahi) artık kolaylıkla kapatılamayacağı görülüyor. Siyasi kutuplaşma partiler arası uzlaşmaya izin verecek gibi değil.
Kaldı ki mevcut ekonomik durumda 360 bulunsa bile gidilecek bir halkoylamasının sonuçları Bahçeli’den de çok Erdoğan için acı olabilir. O nedenle, çok propagandası yapılsa ve daha da yapılacak olsa bile Anayasa değişikliği seçime kadar rafa kalktı.
Seçimden sonra ister Cumhur ittifakı ister CHP-İYİ merkezindeki Millet İttifakı kazansın, Anayasayı değiştirmek için ezici çoğunluğa ihtiyacı olacak ki, en az 360 sandalyeyi bulabilsin. Aksi halde Anayasa değişikliği seçim sonrasında da lafta kalacak gibi.