Elon Musk’ı ve dünya teknoloji gündemini takip edenler için Elon Musk’ın yaptıkları Cin Ali kitap serisi kıvamına geldi. Cin Ali’nin Atı vardı Cin Elon’un Twitter’ı var. Şimdi ise en son kitap, Cin Ali, Apple’a karşı dün gece itibari ile yayınlandı.
Elon Musk önce “Apple, Twitter’daki reklamlarını önemli ölçüde durdurdu, acaba ifade özgürlüğüne mi karşılar?” twiti ile ilk kurşununu sıktı. Hemen ardından Apple CEO’su Tim Cook’u etiketleyerek, bunun sebebini sordu.
Bizler de bir yandan Portekiz-Uruguay maçını izlerken, yeni kitabı gelmiş çocuklar şenliğinde eğlenceyi izlemeye koyulduk çünkü bu ilk twitin bir ısınma egzersizi olduğunu biliyorduk.
Aradan dakikalar geçmeden birçok kullanıcı Apple ile ilgili şikayetlerini Musk’a yazmaya çalıştı. Tüm gelen şikayetler arasındaki 2 önemli konu öne çıkıyordu ve Musk bunların üzerine içerikler yağdırmaya başladı.
Elon: sağcıların kahramanı
Musk, bir süredir Twitter’ı almasının temel sebeplerinden birinin özellikle sağ görüşlü kişi ve kuruluşlara tüm medyada ve sosyal medyada uygulanan orantısız örtülü ve açık sansür olduğunu anlatıyor.
Bunu açıkça ifade etmesinden sonra çoğunluğu sağ görüşlü olan, daha önce engellenmiş birçok hesap tekrar erişime açıldı. Bunların yakından takip edileceğini ve eğer çok ileri giderlerse yeniden çeşitli engellemelerin uygulanabileceğini söyledi. Ancak kendisinin hesapları tamamen engellemekten yana değil, erişimlerini kısıtlamaktan yana olduğunu söyledi.
Bu yüzden de sağ cenahta, Musk’ı bir ifade özgürlüğü kahramanı olarak gören çok sayıda kişi var. Bu kişiler Musk’ın Apple’a açık şekilde sataşınca fırsattan ifade Apple’ın kendilerine uyguladığı sansürleri iletmeye başladılar.
Apple sansüre mi başladı?
Kısa sürede anlaşıldı ki Apple’da içerikten, uygulamaların kullanım alanlarına kadar pek çok konuda sansüre gitmiş. Yeterince şikâyet birikince Musk, bombayı patlattı ve Apple’ın Twitter’ı da Store’undan atmak istediğini ve bunun sebebini kendilerine bildirmediklerini yazdı.
Şu anda ABD’de sol görüşlülerin tüm medyayı ele geçirdiği ve sağ görüşlülere söz hakkı vermediğine dair büyük bir inanış var. Bu süreçte fikir özgürlüğünün yeniden tanımlanacağını söyleyebiliriz. Daha önce yazmıştım, aşı karşıtlığı fikir özgürlüğü olarak değerlendirilebilir mi? Ya da sokak hayvanlarının hepsinin öldürülmesini istemek, ya da tüm mültecilerin geri gönderilmesini istemek, kadınların sokağa çarşafsız çıkmamasını talep etmek ve tüm bunlar için insanları örgütlemek, fikir özgürlüğü mü, değil mi?
Apple’ın zoraki haracı
Sosyal medyanın nasıl evrileceği ve fikir özgürlüğünün nasıl tanımlanacağı Musk’ın Apple’a karşı cephelerden birini oluşturuyor. Hepimiz şu an seyirciyiz ama bu tartışmalar birkaç zaman sonra hepimizi etkileyecek.
Bu iki konunun maddiyat ile ilgili olanı, Apple’ın kendi dijital mağazasından “Store”undan yapılan tüm harcamalardan yüzde 30 pay alması oldu. Apple sanki bir devletin vergi toplaması gibi, elde ettiğiniz her 100 liranın 30’unu kendine alıyor. Eğer yılda 1 milyonun altında ise geliriniz, yüzde 15 alıyor. Siz de sonra aldığınız yüzde 70’ten bir de gerçek devletinize vergi veriyorsunuz. Çifte vergilendirmenin en acımasızını Apple yapıyor, üstelik kendisi bir dolar dahi vergi vermemek için globalleşmenin sunduğu tüm avantajlardan faydalanırken.
Fortnite’ın açtığı bayrak Musk’ta mı?
Elon Musk’un açtığı bu cephede yanında daha büyük bir kalabalık var çünkü Apple yüzde 30 haracını alırken sağcı mısın solcu musun diye bakmıyor, para paradır diyor ve faturasını yolluyor. Özellikle oyun firmaları bu konuda Musk ile aynı safta. Zaten Musk da Fortnite’ın Apple’ı Apple yapan 1984’teki Think Different reklamı parodisini paylaşan bir kullanıcıya cevaben, çok doğru diyerek oyun endüstrisine göz kırptı.
Apple’ın 1984’teki felsefesinden çok uzakta olduğu aşikâr, Musk da buna oynayarak bakın Apple artık bildiğiniz yaratıcı, çığır açan firma değil, artık o da “establishment” yani “düzenin” bir parçası ve bu düzen hepimizi sansürlemekle kalmıyor, sırtımızdan haksız kazanç sağlıyor diyor.
Apple’ın en büyük gelir kalemlerinden birine yapılan bu direk saldırı bakalım nasıl bir karşılık doğuracak?