Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’nin ilk bor karbür üretim tesisi açılışında yaptığı konuşmanın ardından pek çok medya kuruluşu Erdoğan’ın konuşmasında kullanmadığı cümleyi haber sitesinde manşete taşıdı.
10Haber.net sitesinin “Bir Medya Komedisi” başlığı ile verdiği habere göre, Erdoğan’ın 19 Mart’ta Bandırma Eti Maden Bor Karbür Üretim Tesisi Açılış Töreni’nde yaptığı konuşmasında yer vermediği “Dünyada söz sahibi ülkeler arasına giriyoruz,” cümlesi bir çok sitede manşette yer aldı.
Erdoğan’ın sözlerini teyid etmek için konuşma videosunu ve açıklama metnini inceleyen 10 Haber sitesi, tüm haber sitelerinde yer alan “Dünyada söz sahibi ülkeler arasına giriyoruz” cümlesinin ne Cumhurbaşkanlığı’nın sitesine yayınlanan konuşma metninde ne de konuşma videosunda yer almadığını farketti.
Onlarca site kopyaladı
10Haber’in “zincirleme medya faciası” olarak tanımladığı olay Hürriyet gazetesinin haberi ile başladı. Gazete sitesinde Cumhurbaşkanı’nın konuşmasını şu sözlerle yayınladı: “Türkiye Yüzyılı vizyonuyla ülkemizi dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına çıkarma hedefimize, sıkı sıkıya bağlıyız. Dünyada söz sahibi ülkeler arasına giriyoruz. Ne küresel sağlık ve güvenlik krizleri ne yaşadığımız tabii afetler ne de önümüze çıkartılan diğer engeller bizi bu hedeften uzaklaştırabilir.”
Bu haberin ardından pek çok site cümleyi aynı şekilde kullanıp aynı şekilde başlık attı. Ancak Cumhurbaşkanlığı’nın yayınladığı metinde ve Erdoğan konuşmasının videosunda “dünyada söz sahibi ülkeler arasına giriyoruz” cümlesi yer almıyordu.
Sabah gazetesinin manşeti ise “Dünyada söz sahibi ülkeler arasındayız” cümlesini kullanıyordu.
Herkesin kullandığı bu cümleyi de değiştiren Sabah gazetesi, haberine bir de video eklemişti. Fakat, bu video da izlendiğinde Erdoğan’ın “Dünyada söz sahibi ülkeler arasındayız” cümlesini kullanmadığı görülüyordu.
Erdoğan’ın kullanmadığı o cümleyi manşetlerine taşıyan bazı haber sitelerinin ekran görüntüleri şöyle:
İnternet çağında bağımlı medya
Türkiye’de basin-yayın organlarının büyük çoğunluğu hükümetle yakın ilişkiler geliştiren ve medya haricinde faaliyet gösteren Ciner, Demirören, Doğuş, Albayrak, Kalyon ve Turkuvaz gibi şirketlerin elinde yoğunlaşıyor.
Reklam ve gelir elde etme pratiklerinin siyasi güdüm altında olması, gazetelerdeki editöryal yapı ve gazetecilik faaliyetleri üzerinde etkili oluyor.
Son 20 yılda yaşanan el değiştirmeler, artan siyasi baskı ve sansür, dijital medyanın yükselişi ve online haber platformları ile haber pratikleri de köklü değişime uğradı.
Tek elden verilen haberlerin sorgusuz sualsiz yayınlandığı gazetelerde, daha çok kullanıcıya ulaşmak ve hızlı olmak adına doğrulama ve sorgulama refleksleri de zayıfladı.