Mayıs seçimlerinin ardından Türkiye vergi artışları ve zam fırtınası altında. 7 Temmuz’da yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile KDV yüzde 20’ye yükseltildi. ÖTV zammıyla karar binlerce hizmet ve ürüne yansıyacak.
Hafta içi meclise sunulan torba yasadaki vergi düzenlemelerinin ardından 7 Temmuz’da Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanı kararnamesi ile KDV ve harçlarda da arttırıma gidildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan kararlarla mal ve hizmetlere uygulanacak Katma Değer Vergisi (KDV) yüzde 18’den yüzde 20’ye çıkarıldı; yurt dışından getirilen telefon harçları 20 bin liraya yükseltilirken, noter pasaport ve vize harçlarını da içeren tüm harçlara yüzde 50 artış getirildi.
5 Temmuz’da AK Parti tarafından TBMM’ye sunulan torba yasa teklifi, 2023 Kurumlar vergisinin yüzde 20’den yüzde 25’e çıkartılmasını, Motorlu Taşıtlar Vergisi’nde ise iki katına çıkarılmasını öngörüyordu.
Yeni kararnameler ile yapılan zam ve artışlar şöyle:
- Kapsamı belirtilen mal ve hizmetlere uygulanan yüzde 18’lik KDV oranı yüzde 20’ye yükseltildi.
- Deterjan, sabun, tuvalet kâğıdı, bebek bezi gibi temel ihtiyaç ürünleri ve yeme-içme sektöründe KDV, yüzde 8’den yüzde 10’a yükseltildi.
- Ehliyet hariç harçlara yüzde 50 oranında artış yapıldı. Buna göre Yargı, Noter, Vergi Yargısı, Tapu ve Kadastro, Konsolosluk, Pasaport, İkamet Tezkeresi, Çalışma İzni, Çalışma İzni Muafiyeti, Vize, Dışişleri Bakanlığı Tasdik, Gemi ve liman, İmtiyazname, Ruhsatname, Diploma ve Trafik harçlarını kapsayan 492 sayılı Harçlar Kanunu’na bağlı tariflerde yer alan maktu harçlar arttırıldı.
- Daha önce 6 bin 19 TL olan yurt dışından getirilen telefon harçları 20 bin liraya çıkarıldı.
- Şans oyunları hasılatından alınan vergilerde ise spor müsabakalarına dayalı müşterek bahislerde yüzde 10, at yarışlarında yüzde 14, diğer şans oyunlarında ise yüzde 20 olarak uygulanacak.
- Tüketici kredilerindeki Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi yüzde 15’e yükseltildi. Bankalar tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı’na aktarılmak üzere faiz, komisyon ve ücret gelirleri üzerinden yüzde 10 olarak uygulanan BSMV oranı yüzde 15’e çıkarıldı.
Vergi artışları
Hafta içi AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler tarafından açıklanan 17 maddelik torba yasa teklifi Motorlu Taşıtlar vergisi ve Kurumlar Vergisinde artışı kapsıyordu.
Güler, “bazı vergi tutarlarının GSYH içindeki paylarının azaldığını dikkate alarak maktu tutarların güncellenmesine imkan verecek şekilde” yeni düzenlemeler öngördüklerini söylemişti.
Yasaya göre;
- 2023 için yüzde 20 olarak öngörülen Kurumlar Vergisi yüzde 25 olarak uygulanacak
- Yüzde 25 olarak uygulanacak kurumlar vergisi, finansal kiralama, faktoring, elektronik ödeme şirketleri, sermaye piyasası kurumları, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketlerinde yüzde 30 olacak.
- Kurumların aktifindeki gayrimenkullere uygulanan Kurumlar Vergisi indirimi yüzde 50’den yüzde 25’e düşürülürken bu gayrimenkullere uygulanan Katma Değer Vergisi istisnası kaldırılacak.
- Deprem bölgesinde müçbir sebep ilan edilen yerlerde kayıt ve tescili olan taşıtlar ek motorlu taşıt vergisinden istisna edilecek.
Mehmet Şimşek’ten üç maddelik “Yeni ekonomi programı”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, vergi artışları ile ilgili tartışmaların ardından sosyal medya hesabından yaptığı açıklama ile “yeni ekonomi programını” tanıttı.
“Programımızın üç bileşeni var,” diyen Şimşek bileşenleri şöyle sıraladı:
- Mali disiplinin yeniden tesis edilmesi; yani deprem etkisi hariç, bütçe açığının Maastricht kriterleri ile uyumlu bir seviyeye çekilmesi,
- Enflasyonun orta vadede tek haneye düşürülmesi için kademeli parasal sıkılaştırma ve enflasyon hedefi ile uyumlu gelirler politikası,
- Makro finansal istikrarı ve diğer tüm kazanımları kalıcı hale getirecek yapısal reformlar.
28 Mayıs Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yeniden seçilerek hükümetini kuran Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kabinesinde Mehmet Şimşek’e yer vermesi ekonomik politikalarda “rasyonel adımlara dönüş” olarak yorumlanmış, Şimşek’in atacağı adımlar mercek altına alınmıştı.
Seçimlerin ardından gelen vergi zamları hükümetin oluşan bütçe açığını vergiler ile kapatma çabası olarak değerlendirildi. Ancak uzmanlar ek vergilerin enflasyondaki artışı hızlandırabileceği görüşünde.
Vergi artışlarına eleştiriler
Katma Değer Vergisi’ndeki artışın yaklaşık 30 Milyar lira, Kurumlar Vergisinde yapılan artışın 100 milyar lira, Motorlu Taşıtlar Vergisi’ndeki artışın ise 40 milyar lira bütçe geliri yaratacağı hesaplanıyor.
Vergi yağmurunun hazineye yaratacağı gelirin bütçe açığına ne derece katkıda bulunacağı tartışılıyor. Bu gelirin bütçe gelirlerine yüzde 2 civarında bir katkı sunacağı tahmin ediliyor.
Ek vergi yükleri Özel Tüketim Vergisindeki artış ile birlikte düşünüldüğünde petrol ürünleri de dahil binlerce hizmet ve ürünlere yansıyacak.
TÜİK’in enflasyon artışını açıklaması ile belli olan ek memur zamları ve asgari ücretteki artış düşünüldüğünde, DW’e konuşan uzmanlar, ek vergi artışlarının enflasyon karşısında maaşları erittiği, alım gücünü düşüreceği görüşünde.
