Seçimlerin ardından Türkiye’nin ekonomi politikalarındaki değişim ile birlikte Dünya Bankası’ndan gelen 18 milyar dolarlık yeni operasyonel destek teklifinin yanı sıra Avrupa Komisyonu Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Komisyon Üyesi Oliver Varhelyi’nin iki günlük ziyaretinde toplamda 8 milyar avroya büyüklüğe ulaşan anlaşmalara imza atıldı.
Dünya Bankasından yeni program
Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez, önümüzdeki üç yıl içinde Dünya Bankası’nın mevcut 17 milyar dolarlık desteğine ek olarak 18 milyar dolar daha operasyonlar için olmak üzere toplam 35 milyar dolarlık destek için Türkiye hükümeti ile görüştüklerini açıkladı.
Anadolu Ajansı’na 7 Eylül’de bir açıklama yapan Lopez, “Ekonomiyi istikrara kavuşturacak politikaların uygulanmasında Türkiye’ye eşlik etmeye kararlıyız. Devam eden 17 milyar dolarlık programımıza ek olarak, üç yıl içinde Dünya Bankası Yönetim Kurulu’na 18 milyar dolarlık yeni operasyonlar hazırlamayı ve sunmayı öngörüyoruz.Bu miktar hükümete doğrudan kredi verilmesini ve özel sektöre destek verilmesini kapsamaktadır. Türk özel sektörüne yönelik destek, doğrudan yatırım, garantiler ve yaklaşık 5 milyar dolarlık ticari finansmanın harekete geçirilmesi yoluyla bunun üçte ikisi kadar olabilir,” dedi.
Lopez, Dünya Bankasının onaylarına bağlı olarak bu desteğin toplam 35 milyar dolarlık “geçici bir toplam mali paket” anlamına geldiğini, “bu paketin, yönetimin makroekonomik istikrarı yeniden tesis etmek için gösterdiği güçlü kararlılığa ve daha da önemlisi attığı adımlara karşılık” verildiğini söyledi.
Dünya Bankası Türkiye Direktörü, TCMB’nin uyguladığı para politikasının sıkılaştırılması, Hazine ve Maliye Bakanlığının mali açığı azaltma tedbirlerinin “doğru yönde atılan adımlar olduğuna” inanıyoruz inandıklarını sözlerine ekledi.
Lopez, “IBRD ekibimiz halihazırda kısmi kredi garantisini araştırıyor, MIGA ticaret finansmanı için kısa vadeli garantiler olasılığını değerlendiriyor ve IFC, yatırım fırsatlarına bağlı olarak, ticaret ve tedarik zinciri garantilerinin yanı sıra uzun vadeli finansman yoluyla ihracat sektörünü desteklemek için müdahaleleri önemli ölçüde genişletmek istiyor” şeklinde konuştu.
AB ile 8 milyar Avro’luk anlaşmalar
Avrupa Komisyonu Komşuluk ve Genişlemeden sorumlu Komisyon Üyesi Olivér Várhelyi, 6-7 Eylül’de Ankara’da bir dizi görüşmelerde bulundu.
Seçimlerin ardından bir AB temsilcisi tarafından Türkiye’ye yapılan ilk resmi ziyarette Varhelyi, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile görüştü. Varhelyi ayrıca
Ziyaret öncesinde Avrupa Komisyonu 1 Eylül’de Türkiye ile, yürürlüğe girdiğinde ülkedeki işletmelerin, kamu idarelerinin ve diğer uygun kuruluşların dijital teknolojileri kullanan projelerde yer almasını sağlayacak olan 7.5 milyar Avroluk Dijital Avrupa Programına (Digital Europe Programme) erişim sağlayan bir ortaklık anlaşması imzaladı. Bu anlaşma ile Türkiye’de de Dijital İnovasyon Merkezleri kurulacak.
Avrupa Komisyonu ayrıca Şubat 2023’te meydana gelen yıkıcı depremlerin yol açtığı hasarların ardından Türkiye’ye yardım sağlamak üzere Avrupa Birliği Dayanışma Fonu’ndan (EUSF) 400 milyon Avro tutarında mali destek önerdi.
Ziyaret sırasında Komisyon Üyesi Várhelyi, ülkedeki mültecileri desteklemeye devam etmek üzere AB tarafından taahhüt edilen 3 milyar Avroluk ek fonun bir parçası olarak, mültecilere yönelik sosyal güvenlik ağı için AB fonları sağlayan 781 milyon Avroluk bir sözleşme imzaladı.
Avrupa Konseyi geçtiğimiz Haziran ayında bir karar almış, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Avrupa Komisyonu’nu, Türkiye-AB ilişkilerinin durumu konusunda bir rapor yazmaya davet etmişti. Varhelyi’nin ziyareti Ekim ayında yayınlanması beklenen bir sonraki genişleme raporundan da hemen önce gerçekleşti.