ABD Dışişleri Bakanı Blinken Ankara’da Hakan Fidan ile görüştü

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Orta Doğu ve Asya temasları çerçevesinde 6 Kasım’da Ankara’ya gelen ABD Dışişleri Bakanı Blinken ile bir araya geldi. Fidan, Gazze’de acilen tam ateşkes ilan edilmesi gerektiğini vurgularken tarafların insani yardım ulaştırılması konusunda görüş birliğinde oldukları aktarıldı.

Yaklaşık iki saat 20 dakika süren görüşmenin ardından basın açıklaması yapılmadı.

Diplomatik kaynaklardan verilen bilgiye göre iki bakan toplantının büyük bir kısmında başbaşa görüştü, başta Gazze olmak üzere bölgesel gelişmeler ve ikili ilişkiler ele alındı.

Kaynaklara göre taraflar tüm hususlarda görüşlerini paylaşırken, “sivillerin zarar görmemesi, insani yardımların sürekli ve kesintisiz biçimde ulaştırılmasının temini konusunda her iki taraf da görüş birliği içinde olduklarını teyit etti.”

Türkiye’den ayrılmadan önce gazetecilere kısa bir açıklama yapan Blinken, “Gazze’deki krizi, ihtiyaç sahiplerine yönelik insani yardımların önemli ölçüde arttırılması çabalarını, çatışmanın bölgenin diğer bölgelerine yayılmasını önlemek için yapılması gerekenleri ve İsrailliler ile Filistinliler için kalıcı ve sürdürülebilir bir barışın koşullarını oluşturmak üzere neler yapabileceğimizi ele aldık” dedi.

Blinken, “İnsani barış konusunda, son günlerde bunu genişletme çalışmalarında iyi bir ilerleme kaydettiğimizi düşünüyorum. Büyükelçi bölgede her gün bu konuda çalışmaya devam ediyor. Ayrıca bu gezi boyunca bölgedeki ülkelerle çatışmanın diğer ülkelere yayılmaması için herkesin oynayabileceği rol konusunda çok önemli görüşmeler yaptık.  İçlerinde Amerikan vatandaşlarının da olduğu Hamas’ın elindeki rehinelere odaklanmaya devam ediyoruz ve onları eve getirmek için mümkün olan her şeyi yaptığımızdan emin oluyoruz,” dedi.

Türkiye acil ateşkes istedi

Dışişleri Bakanı Fidan, görüşmede ABD’li mevkidaşı Blinken’a, İsrail’in Gazze’de sivilleri hedef almasının ve insanları yerlerinden etmesinin önlenmesi, acilen tam ateşkes ilan edilmesi gerektiğini vurguladı.

Görüşme hakkında bilgi veren diplomatik kaynak, “Türkiye ve ABD, Gazze’de sivillerin zarar görmemesi, insani yardım ulaştırılmasının gerekliliği ve iki devletli çözüm konusunda mutabık. Bugünkü görüşmede iki devletli çözüm için birlikte çalışmanın gereği de vurgulandı” dedi.

Görüşmede, Dışişleri Bakanı Fidan, ABD’li mevkidaşı Blinken’a Gazze’de sivil hedeflerin bombalanmasının, alt yapının tahrip edilmesin kabul edilemez olduğuna da dikkati çekti.

Dışişleri Bakanlığı’ndaki görüşmede İsveç’in üyeliği çerçevesinde NATO’nun genişleme sürecinin, ikili ve bölgesel konuların da ele alındığı kaydedildi.

Hakan Fidan’dan soğuk karşılama

5 Kasım’da Ankara Esenboğa Havalimanı’na inen Blinken’i ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeffry Flake, Dışişleri Bakanlığı Amerika’dan Sorumlu İkili Siyasi İşler Genel Müdürü Büyükelçi Yaprak Balkan, Ankara Vali Yardımcısı Namık Kemal Nazlı karşıladı. Karşılama ekibinde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan yer almadı.

Basına yansıyan görüntülerde Blinken ve Fidan arasındaki el sıkışması sırasında Fidan’ın samimi görünmekten kaçındığı yorumları yapıldı.

6 Kasım sabah saatlerinde bir araya gelen iki Bakan, basına görüntü verdikten sonra toplantıya girdi. Toplantının ardından bir açıklama yapılmadı. Görüşmede tarafların önceliğinin ikili ilişkilerin rayında olması olduğu, basın toplantısında gelebilecek soruların bu amacı bozabileceği aktarıldı.

Gündemde Gazze ve NATO

İki dışişleri bakanının gündeminde 7 Ekim’de Hamas’ın İsrail’e saldırısıyla başlayan ve İsrail’in Gazze’ye yaklaşık bir aydır aralıksız devam eden bombardımanı ile bir insanlık krizine dönüşen savaşın olması bekleniyordu.

ABD Dışişleri açıklamasında Blinken’ın Ankara’da bir Filistin devletinin kurulması dahil “Orta Doğu’da kalıcı barış” için ortaklarla gerekli koşulların yaratılması için ortaklarla çalışma konusunu da ele alacağı söylenmişti.

Ankara bunun için önceliği ateşkesin acilen sağlanması gerektiğine veriyor. Washington ise İsrail’in Gazze’de, şimdiye dek binlerce sivilin öldürüldüğü askeri operasyonunun tamamlanmasını bekliyor.

Blinken-Fidan görüşmesinde ABD’nin uçak gemileri ile diğer bazı savaş gemilerini bölgeye yollaması ve Amerikan savaş uçağının 5 Ekim’de Suriye’nin kuzeyinde bir Türk SİHA’sını vurmasının da gündeme alınması bekleniyordu, ancak bu konularla ilgili bir bilgilendirme gelmedi.

Bu sırada ABD Donanması, Ohio sınıfı nükleer denizaltısının da Orta Doğu’ya ulaştığını bildirdi. ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM),  “5 Kasım 2023’te Ohio sınıfı bir denizaltı ABD Merkez Komutanlığı sorumluluk alanına ulaştı” açıklamasında bulundu.

Blinken’in yoğun trafiği

Türkiye, 7 Ekim’den bu yana ateşkes sağlanması ve krizin çözülmesi için garantörlük teklifini yineliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Hamas bir terör örgütü değildir” açıklamasının ardından İsrail tarafından sert açıklamalar gelmişti. 4 Kasım’da Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin Tel Aviv Büyükelçisi Şakir Özkan Torunlar’ın “istişarelerde bulunmak üzere” Ankara’ya çağrıldığını duyurmuştu.

ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Türkiye’ye gelmeden önce İsrail’in başkenti Tel Aviv’de temaslarda bulundu. Blinken, ardından Ürdün’de Mısır, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) dışişleri bakanlarıyla İsrail’in Gazze’ye saldırıları konusunda görüştü.

ABD Dışişleri Bakanı Blinken, daha sonra “sürpriz” bir ziyaret gerçekleştirdiği Batı Şeria’da Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile bir arara geldi.

Batı Şeria’nın ardından Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) geçerek GKRY lideri Nikos Hristodulidis ile görüşen Blinken, buradan Irak’ın başkenti Bağdat’a gitti ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile bir araya geldi.

Bu sırada CIA Başkanı William J. Burns de İsrail’e gitti.

Blinken’ın Türkiye ziyaretinin ABD’li bakanın resmi programında yer almaması ancak Türk yetkililerin Blinken’in geleceğini açıklaması belirsizlik yaratmıştı. YetkinReport’a konuşan kaynaklar, ziyaret ile ilgili iki tarafın anlaşmaya vardığını ancak lojistik sorunlar bulunduğunu belirtmiş, sorunların çözülmesiyle birlikte ziyaretin gerçekleşeceğini iletmişlerdi.