MetroPoll’ün Mayıs ayı bulguları AK Parti’nin kurulduğundan bu yana en düşük oy oranıne gerilediğini gösteriyor. CHP oylarında da 31 Mart’a göre düşüş var. CHP lideri Özgür Özel beğeni düzeyinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dan üçüncülüğü almış. İlk iki sırada Mansur Yavaş ve Ekrem İmamoğlu görünüyor.
MetroPoll araştırma şirketinin Mayıs ayı Türkiye’nin Nabzı anketinden AK Parti’ye alarm zilleri, CHP’ye de ciddi uyarı çıktı. MetroPoll Yöneticisi Özer Sencar, Nisan’la karşılaştırıldığında her iki partide de oy kaybı göründüğünü, AK Parti’ninse kurulduğundan bu yana en düşük oy seviyesine düştüğünü söyledi. Mayıs anketi kararsızlar dağıtılmamış halde AK Parti’nin ham oylarının yüzde 20’nin altına düşerek yüzde 19,2’ye indiğini gösteriyor; bu oran Nisan’da 20,6 idi. CHP’nin Nisan’da yüzde 23,8 olan ham oylarının ise mayıs anketinde yüzde 22’ye düşmüş görünüyor.
Protesto oylarıyla birlikte yüzde 34 gibi çok yüksek bir oranda bulunan -dolayısıyla yanıltıcı olabilecek- kararsızlar dağıtıldığında AK Parti’nin Mayıs ayı oy oranı da yüzde 30’un altında, yüzde 29,1 olarak gerçekleşmiş. Bu durum AK Parti oylarında bundan tam bir yıl önce 14 Mayıs 2023 seçimlerinde aldığı yüzde 35,3 oya göre 6 puandan fazla erime anlamına geliyor.
Sencar bu erimenin AK Parti için “alarm zilleri” anlamına geldiğini söylüyor.
CHP hala birinci ama…
MetroPoll’un Mayıs anketinde CHP 31 Mart yerel seçimlerinden en çok oy olan parti çıkma konumunu koruyor. Ancak Mart seçimlerinde yüzde 37,7 oy alan CHP’nin -kararsızlar dağıtıldığında- Nisan anketinde yüzde 35,9’e inmiş oy oranının Mayıs anketinde yüzde 33,2’ye düştüğü görülüyor.
Ankete göre CHP oylarında 31 Mart’a göre düşme devam etse de -ki bunda seçim ortamının geride kalmasının da etkisi var- 31 Mart’a göre seçmeninin oy sadakatini yüzde 75 ile en çok koruyan parti. Onu yüzde 65 ile DEM Parti ve yüzde 60 ile AK Parti izliyor. Ancak Mayıs sonuçları seçmenin CHP’ye de ciddi uyarıda bulunduğunu gösteriyor Sencar’a göre:
- “Yerel seçimleri aldık, uçuyoruz, ‘AK Parti battı, gidiyor’ söyleminin terk edilmesi lazım. Yok böyle bir şey! Yerel seçimde elde edilen zafer henüz genel seçim için zemin oluşturmuyor.”
Sencar’ın bu sözlerini destekleyen bir gösterge de Mayıs anketinde beğeni düzeyinde ilk üç sırada CHP’den üç ismin bulunması ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı dördüncü sıraya itmesine rağmen bunun CHP’deki oy kaybına etki etmemesi.
Yavaş zirvede, Özel yükselişte
MetroPoll’ün Mayıs ayı anketindeki siyasilerin beğeni düzeyleri de sürprizlerle dolu.
Nisan ayında yüzde 66’ye yakın beğeni düzeyiyle zirvedeki yerini koruyan Ankara Büyükşehir belediye başkanı Mansur Yavaş, beğeni düzeyini 2 puan daha yükseltmiş görünüyor.
Onu İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu izliyor o da yüzde 53 küsur beğeni oranını 2 puan daha arttırdığı saptanmış.
Nisan ayında yüzde 38 kusur ile üçüncü sırada yer alan Cumhurbaşkanı ve AK Parti lideri Erdoğan durumu toparlamaya başlamış görünüyor; Mayıs anketinde 4 puan kadar artışla yüzde 42’ye yükselmiş.
Ama Erdoğan üçüncülük sırasını CHP lideri Özgür Özel’e kaptırmış görünüyor. Özel’in beğeni düzeyi bir ayda tam on puan artışla yüzde 36’dan yüzde 46’ya çıkmış görünüyor.
Sencar’a göre bu “müthiş” bir sıçrama; “Popülaritesini 1-2 ay daha böyle sürdürürse Yavaş’a doğru yürür”.
CHP’nin artısı, eksisi
Özel’in beğeni düzeyinin devam edip etmeyeceğini şimdiden söyleyemeyiz, ancak bu yükselişin iki temel etkeni var. Biri, CHP içinde ve sol seçmen tarafından eleştirilse de Erdoğan ve diğer parti liderleriyle diyalog başlatması; seçmen artık kavgacı siyasetten bıkmış görünüyor. Diğeri de halkın sorunlarını meydanlara da taşımaya başlaması; 18 Mayıs İstanbul öğretmen mitingi ardından 26 Mayıs Ankara emekli mitingi buna örnek.
“Toplumun problemlerini meydanlarda konuşmak, her zaman CHP’nin lehinedir” diyor Sencar; “Çünkü toplum sıkıntılarının konuşulmasını istiyor.”
Öte yandan Sencar CHP’nin kronik sorunlarını da sıralıyor:
- “CHP’nin birçok yerel lideri var ama bu liderleri öne çıkarmıyor. Bir önceki seçimde gördük; Yavaş veya İmamoğlu rahatlıkla kazanırdı. İmamoğlu linç edilerek, Yavaş görülmeyerek iktidarı 5 yıl daha Erdoğan’a teslim etti CHP’liler.
- “Erdoğan Saray’ı terk etmeyecek. Bugüne dek önce Deniz Baykal, sonra Kemal Kılıçdaroğlu’nu kullanarak iktidarda kaldı. Erdoğan’ı yeniden Cumhurbaşkanı yapan seçmen değil, Kılıçdaroğlu’dur.
- “Bundan sonra da Özel aynı hataları yaparsa Erdoğan ölünceye kadar Saray’da kalır.”
AK Parti-MHP geçimsiz karı-koca gibi
AK Parti’nin bir yıldır devam eden oy kaybında en büyük etken ekonomik kriz. Mayıs anketinde seçmenin şikâyet listesinin üst sıralarını tamamen ekonomik sorunların kapladığını vurguluyor Sencar.
Erdoğan da zaten bu yüzden 31 Mart hesaplaşmasını zamana yayarak parti bünyesindeki yıkıcı etkisini hafifletmeye çalışıyor.
Sencar’a göre AK Parti’de 31 Mart’ın getirdiği bir hoşnutsuzluk var. Bazı yetkililer, milletvekilleri lideri suçluyor ama bunu açıkça söyleyemedikleri için “dedikodu” yapıyorlar. “Erdoğan o dedikodu yapanlara karşıdan bir bakış attığı zaman yerin dibine girerler” diyor Sencar; “O bakımdan AK Parti’de bir sorun yok, bu mağlubiyeti nasıl çözeceğine bakmak lazım”.
Peki ya AK Parti-MHP arasında görünür hale gelen gerilim? Sencar ilginç bir benzetme yapıyor:
- “Bu, geçimsiz karı-kocanın sevişe-dövüşe götürmesi işi. İkisinin de hedefi belli. Erdoğan iktidarda kalmak istiyor, MHP de kendi adına ya da devlet adına Erdoğan’ın kırmızı çizgilerini çiziyor. Bu şekilde götürecekler.”
MetroPoll yöneticisi Özer Sencar ile yaptığımız söyleşinin tamamını bu bağlantıdan izleyebilirsiniz.
