Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Miçotakis Litvanya’da gerçekleştirilecek NATO Zirvesi’nde bir araya gelecek. Toplantı öncesinde sivil toplum örgütleri de iki ülke arasında depremlerin ardından başlayan yumuşamanın sürekli bir diyaloğa dönüşebilmesi için çağrı yaptı. Yunan-Türk Forumu, “tarihi bir fırsat penceresi” olarak tanımladığı bu süreçte iki ülkenin ihtilaflı olmayan alanlarda işbirliği yaparak diyaloğu sürdürmesi önerisinde bulundu. Miçotakis ve Erdoğan en son Mart 2022’de İstanbul’da bir araya gelmiş, toplantının ardından Miçotakis’in ABD’de yaptığı konuşma ilişkilerin gerilmesine sebep olmuştu. (Foto: Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta başlayan kritik NATO Zirvesinde bir araya gelecek.
Şubat depremlerinin ardından iki ülke arasındaki diplomatik gerginlik azalırken her iki ülke de seçim sürecine girmiş, kampanyaları boyunca gerginliği arttırmayan Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Miçotakis’in yeniden seçilmesi, diyaloğun devam edeceği yönünde yorumlara yol açmıştı.
Erdoğan ile Miçotakis’in kritik Vilnius Zirvesi’nde bir araya geleceğinin açıklanmasının ardından Türkiye ve Yunanistan arasında kurulan sivil inisiyatiflerden de diyaloğun devamlılığı çağrısı geldi.
Türk-Yunan Forumu: “İhtilaflı olmayan alanlarda işbirliği çağrısı”
10 Temmuz’da bir bildirge yayınlayan sivil inisiyatif Türk Yunan Forumu (Greek Turkish Forum) Ege’deki gerginliklerin ortadan kaldırılması ve ikili meselelerin çözüme ulaşması için “tarihsel bir fırsat penceresi açıldığını” belirterek “olumlu atmosferin devamlılığının sağlanabilmesi” için iletişim kanallarının açık kalması gerektiği çağrısında bulundu.
GTF üyeleri, görüşme öncesinde yayınladıkları bildirgede “bölgesel anlayış ve istikrarı teşvik eden müzakere edilmiş çözümlere zemin hazırlamak için iletişim kanallarını korumanın ve mevcut güven arttırıcı önlemlere bağlı kalmanın önemini vurgulamaktadır,” ifadelerini kullandı.
Forum üyeleri, bu çerçevede “Arkeoloji, çevre, orman yangınlarıyla mücadele, akademik işbirliği ve bilimsel araştırma gibi ihtilaflı olmayan alanlarda işbirliğinin başlatılması, güven ve iyi niyet oluşturmanın bir yolu olabileceği” önerisinde bulundu.
Forumun açıklaması şöyle:
“Forum üyeleri, Ege’deki gerginliklerin ortadan kaldırılması ve ikili meselelerin uluslararası hukuk temelinde ve BM Şartı’nın 33. Maddesi uyarınca çözüme kavuşturulması için bilinçli bir çaba sarf edilmesi konusunda bir fırsat penceresinin açıldığı konusunda mutabık kalmışlardır.
Türkiye’de 6 Şubat 2023’te 11 ili vuran yıkıcı depremler 1999’da olduğu gibi yine gerilimi azaltırken, 28 Mayıs’ta Türkiye’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ve 25 Haziran’da Yunanistan’da Başbakan Kyriakos Mitsotakis’in yeniden seçilmesi ikili ilişkilerin geliştirilmesi için daha elverişli bir atmosfer yarattı.
Her iki ülkede de birbirini iyi tanıyan ve gergin bir ortamın her iki ülkeye de zarar verdiğini bilen güçlü hükümetlerin varlığı, mevcut olumlu atmosferi güçlendirmek için somut adımlar atmalarını sağlamalıdır.
Bu bağlamda GTF üyeleri, bölgesel anlayış ve istikrarı teşvik eden müzakere edilmiş çözümlere zemin hazırlamak için iletişim kanallarını korumanın ve mevcut güven arttırıcı önlemlere bağlı kalmanın önemini vurgulamaktadır.
Arkeoloji, çevre, orman yangınlarıyla mücadele, akademik işbirliği ve bilimsel araştırma gibi ihtilaflı olmayan alanlarda işbirliğinin başlatılması, güven ve iyi niyet oluşturmanın bir yolu olabilir.
Her iki ülkede de kamuoyunu anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümüne hazırlamak önemlidir.”
Miçotakis – Erdoğan: Yeni bir dönem mesajı
6 Şubat Depremleri ve Yunanistan’daki tren kazasının ardından iki ülke liderleri arasında başlayan “felaket diplomasisi,” iki ülkede de gerçekleşen seçimlerin Erdoğan ve Miçotakis’in zaferiyle sonuçlanmasının ardından yerini olumlu mesajlara bıraktı.
Türkiye Mart ayında Yunanistan’ın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne üyeliğini, Yunanistan ise Türkiye’nin Uluslararası Denizcilik Örgütü Genel Sekreterliği teklifine destek verdi.
Seçimlerin ardından her iki lider de tebrik mesajlarında diyaloğun devamı ve “ikili ilişkilerin geliştirilmesi” mesajı verdi, Miçotakis yaptığı açıklamalarda, “iki ülke ilişkilerinde yakalanan bu ivmenin kaçırılmaması için elinden gelen gayreti göstereceğini,” belirtti.
İki lider en son Mart 2022’de İstanbul’da bir araya gelmiş, toplantının ardından Miçotakis’in ABD’de Türkiye’ye F-16’ların verilmemesi yönünde yaptığı açıklama ilişkilerin yeniden gerilmesine sebep olmuştu.
Erdoğan “Benim için Miçotakis diye biri yok,” demişti.
Bu gerginliğin yumuşamasıyla gündeme gelen görüşmede, istikşafı görüşmelerin yeniden başlatılması ve güven arttırıcı önlemlerin alınması ele alınacak.
Başlayan diyalog sürecinin sürmesi beklense de Ege ve Akdeniz’de kıta sahanlığı ve deniz yetki alanlarının belirlenmesi ve Türkiye’ye F-16 savaş uçaklarının satışı ve modernizasyonu konuları başta olmak üzere ihtilaflı konular da masada olacak.
ABD Başkanı Joe Biden, 10 Temmuz’da Türkiye’nin F-16 savaş uçaklarının modernize edilmesi isteğine ilişkin açıklamada bulundu. CNN’e konuşan Biden, “Türkiye F-16 uçaklarının modernizasyonunu istiyor. Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis de talepte bulunuyor. Açıkçası benim burada bir araya getirmeye çalıştığım şey, hem Yunanistan hem de Türkiye’nin askeri kapasitesi açısından NATO’yu güçlendirdiğimiz ve İsveç’in de katılımına izin verdiğimiz bir konsorsiyum” dedi.
