2019’da yılın olayı: İstanbul Seçimi
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığını 23 Haziran’daki seçim tekrarında CHP’li Ekrem İmamoğlu’nun farkı açarak kazanması YetkinReport okurları tarafından 2019’da Türkiye’de Yılın Olayı seçildi. Ankette ikinci sırayı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Merkez Bankası Başkanını faizleri düşürmediği için görevden alması, üçüncü sırayı ise Ahmet Davutoğlu’nun AK Parti içinden kopanlarla Gelecek Partisi’ni kurması aldı.
YetkinReport sitesinde 26 Aralık-31 Aralık 2019 tarihleri arasında yayınlanan ankette okurlar 10 seçenek ve 1 ucu açık soruyu yanıtlayarak oy kullandı.
İlk üç ve ilk beş sırada yer alan konular şöyle belirlendi:
1- İMAMOĞLU: İstanbul seçim tekrarını Ekrem İmamoğlu’nun farklı kazanması, İstanbul, Ankara, Adana, Antalya gibi önemli belediyelerin İYİ Parti ittifakıyla CHP’ye geçmesi. (Yüzde 31.70)
2- EKONOMİ: Ekonominin üççeyrek üst üste küçülmesi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya’yı “Faizleri düşürmüyor, laf dinlemiyordu” diyerek görevden alması. (Yüzde 13.07)
3- DAVUTOĞLU: 2002’den bu yana iktidarda olan AK Parti içinden ilk defa topluca kopmalar görülmesi; önceki başbakanlardan Ahmet Davutoğlu’nun Gelecek Partisi’ni kurması. (Yüzde 12.75)
4- S-400: ABD’den gelen F-35 savaş uçağı programından çıkarma ve yaptırım tehditlerine rağmen Türkiye’nin Rus yapımı S-400 füzelerini teslim alması. (Yüzde 12.42)
5- Beşinci sırayı aynı oy oranıyla iki soruya verilen yanıtlar aldı.
BARIŞ PINARI: Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Suriye’de ABD ile işbirliği yapan YPG/PKK’ya karşı Barış Pınarı askeri harekâtını başlatması, Trump ve Putin ile anlaşması. (Yüzde 7.52)
HDP’li BELEDİYELER: 31 Mart seçimlerini kazanan HDP’li belediye başkanlarından 3’ü büyükşehir olmak üzere 26’sının görevden alınarak yerlerine kayyum atanması, 11’inin tutuklanması. (Yüzde 7.52)
Yılın son haftalarında başlayan Kanal İstanbul tartışmaları (4.58) ve üzülerek söylemek zorundayım ki Şule Çet cinayeti örneğinde kadına karşı şiddet farkındalığı (3.92) ise ilk beşe giremedi.
Sonuçların tahlili
YetkinReport okurları kuşkusuz toplumun tamamını temsil etmiyor; ortalama eğitim düzeyi nispeten yüksek, siyaset, ekonomi ve toplumsal gelişmeleri yakından izleyen bir okur kitlesini temsil ediyor. Anket bilimsel bir çalışma olmaktan çok, 5152 okurun oy kullandığı güncel bir nabız tutma girişimi olarak görülebilir; yine de toplu yönlendirmelere meydan vermemek için her bir bilgisayar, ya da taşınabilir cihazdan ancak bir kez oy kullanılmasına izin verecek bir yazılım kullanıldı. Dolayısıyla ortaya çıkan sonuçları, toplumun tamamının olmasa da, siyasi ve ekonomik gelişmelere ilgi duyan, ortalama eğitim düzeyi yüksek ve yanıtlarını paylaşmaktan çekinmeyen bir kesimin nabzı olarak okumak mümkün.
Bu saptamalarla birlikte, ortaya çıkan sonuçlara bakarak, İstanbul seçim tekrarı ve genel olarak yerel seçimleri, ekonomik sıkıntıların da ötesinde önemde algılandığını söylemek mümkün. Nitekim ilk beşte yer alan maddelerden Davutoğlu’nun AK Parti’den toplu bir kopuş sonucu parti kurması ve HDP’li belediye başkanlarının görevden alınıp tutuklanması gibi konular da bir şekilde siyasetin 31 Mart yerel seçimleri sonrasında farklı akmaya başladığı, dönüm noktası olduğu algısına işaret ediyor.
Suriye’deki PKK/YPG varlığına karşı ABD ile ters düşmeyi göze alarak girişilen Barış Pınarı harekâtı ve yine ABD ile Rus S-400 füzeleri üzerine yaşanan F-35 ve yaptırım krizleri ise ilk beşte yer almasına karşın, tercihleri belirlemede siyaset ve ekonomi gündemi kadar etkili olmamış. Bu da yakıcı dış politika ve güvenlik konularının, ülke geleceğini belirleyecek önemine karşın, tercihlerde iç siyaset ve ekonomi kadar önemli algılanmadığı şeklinde yorumlanabilir.
Bu sonuçlar aynı zamanda 2020’de gündemin tek bir konuya yoğunlaşmak yerine iç siyaset, ekonomi ve dış siyasetin bir karışımı olacağına dair ipuçları veriyor. Zor bir yıl olacağa benziyor.
