Yeni Erdoğan kabinesi çok sayıda yeni ismin yanı sıra yer değiştiren bazı sabit isimleri de içerebilir. Ekonomi mimarisindeki değişikliklerin “ortodoks” politikalara dönüş anlamına geleceği kuşkulu ancak güvenlik ve dış politika mimarisi aynı kalacak gibi.
Türk lirasının değeri 31 Mayıs sabahı ABD doları karşısında görülmemiş düzeye düştü; 1 dolar 20.66’dan başladı; bu yazıya başladığımda 20,69 olmuştu, bitirirken 20,68. Artışın daha da tırmanmaması için kamu rezervleri eritilirken Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ekonomide aydınlık günlerin yakın olduğunu tekrarlıyor. Ama gelin biz bu vahim tabloya değil, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yeni kabinesi üzerinde bir ihtimal çalışması yapalım.
Sadece bakanlardan oluşmuyor
Bunu yaparken birkaç ön kabulle başlamak gerekiyor:
1- Son birkaç gündür sosyal medyada yer alan sahte Cumhurbaşkanlığı logolu bakan listelerini dikkate almayın derim. Bu listelerden bazı isimlerin “tutması” mümkündür ama bu ihtimal o listelerin gerçek olduğunu göstermez. Hem “Tek adam rejimi” deyip hem o tek adamın zihninde olup bitenlerin sosyal medyaya düşeceğine inanmak zaten başlı başına bir çelişki.
2- Hayatın olağan akışı çerçevesinde Erdoğan’ın kendisinin de zihninde kabinesi üzerinde son çalışmayı yaptığını düşünmek gerçekçi değil. Bazı önemli bakanlıklar konusunda ortaklarının, özellikle stratejik ortağı MHP lideri Devlet Bahçeli’nin seçim sonrası görüşünü alacaktır.
3- Erdoğan kabinesi fiiliyatta sadece bakanlardan oluşmuyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve bazı başkanlar da kabinenin doğal üyesi sayılıyor. Konuya bu bütünlük içinde bakmak gerekiyor. O nedenle bir matris kurup olasılıkları çalışmak daha mantıklı.
4- Bir etken de Cumhur İttifakının aldığı bariz TBMM çoğunluğu. Bu da Erdoğan’a bazı isimlere milletvekili seçilmesine rağmen bakan olarak tutması için manevra alanı veriyor.
Önce ekonomi
Ekonominin hâli pür melâli nedeniyle dikkatler Mehmet Şimşek’in yeniden Erdoğan kabinesi üyesi olup olmayacağında.
Aslında 30 Mayıs’ta AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik’in söylediklerine bakılacak olursa Şimşek zaten “içimizde”. Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak mı, bakan olarak mı dönüp dönmeyeceğine ise Erdoğan karar verecek. Kaldı ki 2018’de stratejik bir hatayla birleştirilen Hazine ve Maliye’nin yeniden ayrılıp ayrılmayacağına bağlı olarak yeni isimlendirmeler de mümkün. Önceki Bakanlardan Lütfü Elvan ve Cevdet Yılmaz’ın isimleri dolaşımda. Ekonomi alanında bir diğer undur da Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun görevde kalıp kalmayacağı, ya da bir ihtimal bakan olup olmayacağı.
Bunlar bilinen isimler. Erdoğan kabinesinde ekonomi alanında yeni isimlere yer verebilir. Bu konuda gözler Türkiye Varlık Fonuna çevrilebilir. Erdoğan’ın bir süredir TVF Başkan Vekili ve Borsa İstanbul Başkanı Erişah Arıcan ile TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nu bakan yapmak istediği biliniyor.
Tabii Şimşek’in dönmesi Erdoğan’ın “Ortodoks” ekonomi politikasına döneceği anlamına gelmiyor; iç ve dış piyasalarda birileri buna inanmaya hazır olsa da.
Erdoğan’ın ekonomi politikasının mimarisinde temele ilişkin değişiklik olacağı kuşkulu ama güvenlik ve dış politika mimarisi aynı kalacak gibi görünüyor.
Güvenlik ve dış politika
Erdoğan’ın dış ve güvenlik politikaları mimarisi birkaç nirengi noktasından oluşuyor.
Bunlar Cumhurbaşkanı Yardımcılığı, Millî Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Millî İstihbarat Teşkilâtı Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politikalar Başkanlığı ve Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği.
Yeni Erdoğan kabinesi halen bu görevlerde bulunan bazı isimlerin yerinde kaldığı, bazılarının yer değiştirdiği ve bel bir, iki yeni ismin atanabileceği bir mimari üzerine kurulabilir.
Son birkaç güne dek Savunma Bakanı Hulusi Akar ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun, milletvekili yemini etmeyerek yerlerinde kalabileceği konuşuluyordu. Hâlâ da konuşuluyor. Ancak Genelkurmay Başkanı Yaşar Güler’in Akar’ın yerini alması, İçişleri Bakanı olarak da MGK Genel Sekreteri Seyfullah Hacımüftüoğlu ve İstanbul Valisi Ali Yerlikaya’nın isimleri de geçmeye başladı.
Erdoğan Mevlüt Çavuşoğlu’ndan vaz geçerse Dışişleri Bakanlığı için çok konuşulan isimler arasında MİT Başkanı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanı Güvenlik ve Dış Politikalar Başkanı İbrahim Kalın bulunuyor.
Erdoğan kabinesi hafta sonunda
Dışişleri için iki sürpriz isim daha söz konusu olabilir. Birisi Dışişleri kökenli, önceki AB İşleri Bakanlarından Volkan Bozkır, diğeri de SETA Başkanı Burhanettin Duran.
Cumhurbaşkanı Yardımcısından söz ettik… Fuat Oktay önce Başbakanlık Müsteşarı sonra CB Yardımcısı olanak yıllardır Erdoğan’ın devlet işleyişinde sağ kolu oldu. Şimdi TBMM Başkanlığına aday.
TBMM Başkanı aslında Erdoğan’ın iç kabinesi saydığı makamlardan. TBMM Başkanı Mustafa Şentop yıllardır Erdoğan’a en yakın çalışan isimlerden oldu. Kendi gönlünde Adalet Bakanlığının yattığı biliniyor ama CB Yardımcılığına en yakın aday.
Dediğim gibi bu isimler birbirlerinin yerine de atanabilir: Örneğin Fidan Dışişleri’ne giderse, Kalın MİT’in başına atanabilir, yerine Duran gelebilir.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un yerinde kalma ihtimali bulunuyor. Kurum, Kahramanmaraş depremi sonrası Erdoğan’ın güvendiği isimlerden oldu; Kanal İstanbul dahil, İstanbul’un yeniden yapılandırılmasını ona emanet edebilir.
Özel Kalem Müdürü Hasan Doğan ve AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik de yeni Erdoğan kabinesi içindeki sürpriz isimlerden olabilir.
Ama tekrarlıyorum, Erdoğan muhtemelen kararını 2 Haziran’da TBMM’deki yemin töreni günü verip, 3 Haziran’da Cumhurbaşkanlığı yemin töreniyle birlikte açıklayacak. Erdoğan kabinesi oluşumuna bu kadar önem veriyorsanız birkaç gün daha sabredin derim.
