İran devlet medyası, İran’ın sekizinci Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin kendisini ve beraberindekileri taşıyan helikopterin ülkenin kuzeybatısındaki Doğu Azerbaycan Eyaleti’nin Varzaqan bölgesinde düşmesi sonucu öldüğünü duyurdu.
Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdollahian, Doğu Azerbaycan Eyaleti Valisi Malek Rahmati ve Raisi’nin koruma ekibinin başı Mehdi Musavi ve Dini Lider Hamaney’in temsilcisi Muhammed Ali Al-e-Hashem de Reisi’ye eşlik ediyordu.
Iran Devlet Ajansı IRNA, kaza yerinde bulunan yerel yetkililerin Raisi ve beraberindeki ekibin şehit olduğunu doğruladığını bildirdi.
İran’ın İdari İşlerden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhsin Mansuri sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin helikopter kazasında öldüğünü doğruladı.
IRNA, 19 Mayıs’ta Reisi ve beraberindeki üst düzey yetkilileri taşıyan helikopterin Azerbaycan sınırına yakın Culfa kenti yakınlarında “sert iniş” yaptığını duyurmuş, kazanın ardından arama kurtarma çalışması başlatılmıştı.
Reisi, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile birlikte Azerbaycan sınırındaki Qiz Qalasi Barajı’nın açılışını yaptıktan sonra iki helikopterle birlikte Tebriz şehrine doğru yol alıyordu. Devlet haber ajansı, Raisi’nin ABD yapımı Bell 212 helikopterinde uçtuğunu söyledi.
Zorlu hava şartlarında arama kurtarma
İranlı yetkililer kaza haberinin ardından bölgeye arama kurtarma ekipleri yönlendirdiğini açıkladı ancak çalışmaların yoğun sis ve zorlu hava şartları sebebiyle zaman alacağı bildirildi.
Dışişleri Bakanlığı, kazanın hemen ardından gelişmelerin Ankara’da “üzüntüyle” takip edildiğini bildirdi ve İran halkına geçmiş olsun dileklerini iletti.
İran’ın Türkiye’den gece görüşlü helikopter talebinin ardından Savunma Bakanlığı, arama kurtarma faaliyetlerine katılmak üzere 1 Akıncı İHA ve 1 gece görüş kabiliyetli Cougar tipi helikopterin görevlendirildiğini bildirdi.
Arama çalışmalarına katılan Akıncı İHA’yı gece saatlerinde binlerce kişi internet üzerinden canlı izledi. Reisi’nin bulunduğu kaza yerini İHA’nın tespit ettiği iddia edildi.
Kurtarma çalışmalarına Türkiye’den ayrıca 32 dağcı arama kurtarma personeli ile 6 araç gönderildi.
Tüm gece süren arama kurtarma çalışmalarının ardından sabah saatlerinde kaza alanına ulaşılabildi.
Şimdi ne olacak?
İslam Cumhuriyeti Anayasasının 131. maddesine göre, Cumhurbaşkanı’nın görev başında ölmesi halinde, İran’da devletle ilgili tüm konularda son sözü söyleyen Dini Lider Hamaney’in onayıyla Cumhurbaşkanı birinci yardımcısı Muhammed Muhbir görevi devralacak.
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, ülkede 5 günlük yas ilan etti. Muhammed Muhbir ise geçici cumhurbaşkanı olarak onaylandı.
Ali Bagheri Kani de Dışişleri Bakanlığı görevine vekaleten atandı.
Cumhurbaşkanı birinci yardımcısı, meclis başkanı ve yargı başkanından oluşan bir konseyin en fazla 50 gün içinde yeni cumhurbaşkanı için bir seçim düzenlemesi gerekiyor.
Raisi 2021 yılında cumhurbaşkanı seçilmişti ve olağan takvime göre cumhurbaşkanlığı seçiminin 2025 yılında yapılması gerekiyordu. Anayasal kurallar uyarınca bu seçimin Temmuz ayı başında yapılması bekleniyor.
Erdoğan ve Fidan’dan taziye mesajları
İran Cumhurbaşkanı, Dışişleri Bakanı ve üst düzey heyetin ölüm haberinin ardından taziye mesajı yayınlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Türkiye olarak pek çok kez olduğu gibi bu zor ve müessif günlerinde de komşumuz İran’ın yanında olacağız’ dedi.
Erdoğan’ın yayımladığı taziye mesajı şöyle:
“Geçirdiği helikopter kazasında maalesef vefat ettiğini öğrendiğimiz, değerli mevkidaşım, kardeşim, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İbrahim Reisi’ye Cenab-ı Allah’tan rahmet niyaz ediyorum.
Merhum Reisi ile aynı helikopterde hayatını kaybeden İran Dışişleri Bakanı ve diğer kişilere de Allah’tan rahmet diliyorum.
Başta İran İslam Cumhuriyeti’nin Dinî Lideri Sayın Ali Hamaney olmak üzere, dost ve kardeş İran halkına, hükûmetine, Sayın Reisi’nin ve diğer merhumların ailelerine en derin taziyelerimi iletiyorum.
Görevde olduğu süre boyunca İran halkının ve bölgemizin huzuru için verdiği çabalara bizzat şahitlik eden bir mevkidaşı olarak, Sayın Reisi’yi saygıyla ve minnetle yâd ediyorum.
Türkiye olarak pek çok kez olduğu gibi bu zor ve müessif günlerinde de komşumuz İran’ın yanında olacağız.”
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da sosyal medya hesabı üzerinden taziye mesajı yayınladı.
Fidan şu ifadeleri kullandı:
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın vefat haberi bizleri derinden üzdü. Dost ve kardeş İran halkının derin acısını paylaşıyor, hayatlarını kaybedenlere Allah’tan rahmet, kederli ailelerine başsağlığı diliyorum. Bölgemizin içinde bulunduğu kritik dönemde kendisiyle yakın mesai yapma fırsatı bulduğum Abdullahiyan’ın ülkelerimiz arasındaki ikili ilişkileri daha da güçlendirmeye yönelik katkılarını hayırla yâd ediyorum.