Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) siyasette normalleşme ve parti içi husumet tartışmaları ile gözlerin çevrildiği 20. Olağanüstü Kurultayda parti tüzüğünde yapılacak kapsamlı değişiklikleri onayladı.
“İkinci Yüzyıl Değişim Kurultayı” adıyla Ankara ATO Congresium’da düzenlenen kurultayda konuşan CHP lideri Özgür Özel, yeni tüzüğün partinin “anayasası” niteliğinde olduğunu belirtirken, “Kurultayın sonunda ortaya çıkan tabloda kazanan kaybeden yoktur, kazanan CHP’dir” dedi.
“Bu tüzüğün hiçbir maddesini, örgütümüzün aleyhine, örgütte emeği olan bir kişinin aleyhine, tarafımıza atfedilen yetkileri istismar etmeyeceğimize söz veriyorum,” diyen Özel, “Bundan sonra bu partinin ötekisi, itileni, kakılanı, ayrı olanı yoktur, olmadı,” ifadelerini kullandı.
Özel, 31 Mart seçimlerinde partiden ayrılarak bağımsız aday olanlar hakkında da “Kişisel hırslarıyla bu partinin karşısında adaylaşanlar bir daha bu partide görev alamayacak,” dedi.
Eski CHP liderleri katıldı, Kılıçdaroğlu katılmadı
CHP’de tüzük değişikliği kongresi, genel seçimlerin ardından parti içinde yükselen değişim talepleri ve iç husumet tartışmaları ile birlikte dikkatle takip ediliyordu.
Kurultay, Sivas Kongresi’nin 105. Yıldönümü nedeniyle 4 Eylül’de Sivas’ta başladı. Resmi açılış 6 Eylül’de ATO Congresium’da yapıldı.
CHP lideri Özel salona eski genel başkanlar Altan Öymen, Murat Karayalçın ve Hikmet Çetin ile birlikte geldi. Özel tüzük taslağının oluşturulması sırasında eski liderlerle bir araya gelmiş, Kemal Kılıçdaroğlu’ndan önce böyle bir toplantı yapması dikkat çekmişti.
Özel, kurultayın hemen öncesinde Kılıçdaroğlu ile bir araya geldi, yapılacak tüzük hakkında bilgilendirmede bulundu. Ancak Kılıçdaroğlu’nun kurultaya katılmaması dikkat çekti. CHP Denizli İl Başkanı Ali Osman Horzum Kılıçdaroğlu’nun yokluğunu eleştirdi. CHP Mİlletvekili Deniz Demir’in buna müdahalesiyle kısa süreli bir kriz yaşandı.
Üç dönem, ön seçim
900’ün üzerinde evet oyu ile kabul edilen yeni düzenlemelere göre bir kişi en fazla üç dönem üst üste milletvekili, belediye başkanı belediye veya il genel meclisi üyesi seçilebilecek. Ayrıca TBMM üyeliği için aday belirleme yöntemleri arasında ön seçim, örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması ve merkez yoklaması getiriliyor. Dönem kuralı uygulaması 24 Haziran 2018 seçimleri ile oluşmuş TBMM 27. yasama dönemi itibariyle geçerli olacak.
Tüzük değişiklikleri arasında genel başkan, genel sekreter, genel başkan yardımcılarının görev sıralamalarıyla ilgili düzenlemeler de yapıldı. Buna göre TBMM grup başkanı ve başkanvekilleri, Merkez Yönetim Kurulu (MYK) üyeliğine getirildi. Ayrıca, genel başkan adayı olabilmek için kongre üye tamsayısının en az yüzde 5’inin, en çok yüzde 10’unun yazılı önerisi gerekecek. Mevcut genel başkan ise aday olma hakkını kullanamayacak ve kendisi için imza toplanamayacak.
Kadın ve gençlik kotası
Yeni düzenlemeye göre, aday belirleme yöntemleri Parti Meclisi tarafından belirlenecek. Ön seçim, örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması ve örgüt denetiminde aday yoklaması yöntemlerinde seçim sonuçları, MYK’nin kararıyla tespit edilip, Yüksek Seçim Kurulu’na bildirilecek. Bu sonuçlar kesinleşmiş olup değiştirilemeyecek. Ayrıca, adayların bölge, cinsiyet, yaş ve meslek gibi dağılımlarının dengeli olmasını sağlamak için çeşitli önlemler alınacak.
Tüzük değişiklikleri arasında, parti içindeki gençlik ve kadın temsilini artırmaya yönelik düzenlemeler de yer aldı. Seçimlerde, yüzde 50 cinsiyet kotası ve yüzde 30 gençlik kotası uygulanacak. Bu kotalar kurultaylarda kademeli olarak artırılacak. Ayrıca, engelli adaylara da yer verilecek.
Özgür Özel yeni tüzük ile getirilen cinsiyet kotası konusunda kademeli geçişin 10 yıl içinde tamamlanacağını belirtirken Parti Meclisi ve Yüksek Disiplin Kurulu seçimlerinde de cinsiyet ve gençlik kotaları uygulanacak.
Kurultayda yapılan diğer önemli değişiklikler arasında, üç dönem kuralının yerel seçimlerde de uygulanacak olması bulunuyor. Bir kişi en fazla üç dönem üst üste belediye başkanı, belediye veya il genel meclis üyesi seçilebilecek. Seçim çevresindeki değişikliklerde dönem istisnası, MYK önerisiyle Parti Meclisi kararına göre uygulanabilecek.