ABD komandoları 3 Şubat erken saatlerde Suriye’nin Türkiye sınırı yakınında, İdlib’e bağlı Atme köyündeki iki katlı bir eve baskın düzenledi. Yoğun helikopter ateşiyle yürütülen baskında aralarında 6 kadın ve 4 çocuğun da bulunduğu en az 13 kişi öldürüldü. ABD Başkanı Joe Biden ilerleyen saatlerde Beyaz Saray’dan canlı yayınlanan açıklamasında öldürülenlerden birisinin IŞİD lideri Ebu İbrahim El Haşimi El Kureyşi olduğunu duyurdu. Daha doğrusu, Kureyşi yakalanmamak için kendisini havaya uçurmuştu.
IŞİD’in kurucu lideri Ebu Bekir El Bağdadi’nin de 26 Ekim 2019’da İdlib yakınlarında ABD komandolarının baskını sırasında yakalanmamak için kendisini havaya uçurduğu bildirilmişti. Dönemin ABD Başkanı Donald Trump, Bağdadi operasyonundaki katkılarından dolayı “Rusya, Türkiye, Suriye, Irak ve Suriye Kürt güçlerine” teşekkür etmişti. Ertesi gün Milli Savunma Bakanlığı ABD operasyonunun Türkiye ile de koordine edildiğini doğrulamıştı. Biden ise sadece Amerikan askerlerine teşekkür etti.
Oysa Bağdadi gibi Kureyşi de Türkiye’nin Suriye topraklarında fiili kontrolü altındaki Fırat Kalkanı bölgesinde bulunup öldürülmüştü.
Atme Köyü burnumuzun dibinde
Bağdadi’nin saklandığı Idlib’e bağlı Berişa köyü de Türkiye’ye kuş uçuşu 5 kilometre uzaklıktaydı. Kureyşi’nin öldürüldüğü Atme köyü ise, Reyhanlı ilçesi hizasında, Türkiye sınırına sadece 1,5 kilometreden az, yani yürüyerek 15 dakika, en yakın Türk köyü Bükülmez’e ise 5 kilometre kadar uzaklıkta.
Cilvegözü sınır kapısı da mıntıkaya yakın. Ancak Hatay bölgesinde Suriye sınırına duvar örülmüş bulunuyor. Yetkililer geçişlerin eskiye göre çok zorlaştığını vurguluyor. Milli Savunma bakanlığı 22 Ocak’ta Hatay’da Türkiye’ye sızmak isteyen 2 IŞİD militanının yakalandığını açıklamıştı.
Atme köyünün hemen yakınlarında Türkiye tarafından briket evler şeklinde inşa edilen büyük bir mülteci kampı bulunuyor. AFAD ve uluslararası insani yardım kuruluşlarının da desteğiyle yönetilen 300 bin kişilik kampın gözetim ve sorumluluğu Birleşmiş Milletlere ait.
Askeri kaynaklara göre, bölge Fırat Kalkanı kapsamında olduğunu halde Atme civarında konuşlu bir askeri birlik bulunmuyor. Yine aynı kaynaklara göre, bu operasyon çerçevesinde Türk ve Amerikan askeriyesi arasında doğrudan bir iş birliğinin de söz konusu olmamış.
IŞİD lideri nasıl bulundu, kimdi?
Mülteci kampı dışında, bölge genel olarak El Kaide çizgisindeki Heyet Tahrir el Şam örgütü hakimiyetinde. Bazı güvenlik kaynakları, Bağdadi operasyonunda olduğu gibi, CIA’nin Kureyşi operasyonunda da IŞİD ile husumet içindeki HTŞ’den istihbarat almış olma ihtimali üzerinde duruyor.
Operasyon, geçtiğimiz haftalarda IŞİD’in Suriye’nin Haseke şehrinde PKK/YPG’nin ağırlıkta olduğu Suriye Demokratik Güçlerinin yönetimindeki hapishaneyi basıp bir grup IŞİD militanını kaçırması ardından yapıldı. Ancak istihbarat kaynakları bu kapsamda bir operasyonun tespit, teyit ve hazırlık aşamalarının bu kadar kısa sürede tamamlanamayacağını, operasyonun muhtemelen daha önceden başlamış olduğu yorumunu yapıyor.
Operasyon sırasında kendisini öldüren IŞİD lideri Kureyşi’nin esas adı Emir Muhammed Said el Mevla. Irak, Telaferli bir Türkmen ailenin çocuğu. Musul Üniversitesinde İslam Şeriatı okumuş. 2014’de Musul’u ele geçiren IŞİD güçlerine onun komuta ettiği bilgisi var. Keza Yezidi katliamının da onun emriyle yapıldığı uluslararası medyaya yansımış.
IŞİD’in Türkiye eylemleri
MİT de 15 Haziran 2021’de örgütün Türkiye sorumlusu olduğu bildirilen Kasım Güler’i Türkiye’ye sızmaya çalışırken yakalamıştı. Güler aleyhine hazırlanan iddianamede Türkiye’de altı yere gerektiğinde kullanılmak üzere silah gömdükleri ve CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu dahil bazı siyasetçilere suikast düzenlemeyi planladıkları öne sürülmüştü.
IŞİD’in 2013’te kurulması ardından Türkiye’ye karşı ilk eylemi 11 Haziran 2014’te Musul Başkonsolosluğu baskını oldu. Bu eylemde ölen olmadı, rehin alınan 49 kişi arabulucularla kurtarıldı.
20 Temmuz 2015’te Suruç’ta intihar saldırısında 34 kişi öldürüldü, 100 kişi yaralandı.
10 Ekim 2015’te Ankara Garı önünde barış yürüyüşü için toplanan kitleye yönelik intihar saldırısında 109 kişi öldürüldü, 500’den fazlası yaralandı. Bu Türkiye’de şimdiye dek bir defada en fazla insanın öldürüldüğü terör saldırısıydı.
12 Ocak 2016’da İstanbul, Sultanahmet’te bir turist grubuna yönelik intihar saldırısında 13 kişi öldürüldü, 12’si yaralandı. 19 Mart 2016’de bu defa istiklal Caddesindeki turistlere intihar saldırısında 5 kişi öldürüldü, 36 kişi yaralandı.
28 Haziran 106’da İstanbul Atatürk Havalimanı baskınında 45 kişi öldürüldü, 239 kişi yaralandı.
1 Ocak 2017’de İstanbul’da Reina gece kulübü baskınında 39 kişi öldürüldü 70 kişi yaralandı.
