26 Temmuz’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşen TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu’dan 28 Temmuz’da gelen mesaj kadar, dış politika çıkışlarının seçmen üzerindeki etkisinin kalıcı olmadığını gösteren MetroPoll anketi de hükümete kötü haber. (Foto: Twitter/Hisarcıklıoğlu)
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a iki kötü haberin biri son MetroPoll anketinden, diğeri Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’dan geldi.
Asıl kötü haber bu değil ama MetroPoll araştırma şirketinin Temmuz ayı için yayınladığı Türkiye’nin nabzı sonuçlarına göre Cumhurbaşkanının görev onayı Haziran’daki yüzde 44,2’den 41,5’e düşmüş. Oysa Haziran, Mayıs ayındaki yüzde 42,1’e göre 2,1 puanlık artış göstermişti. Geçtiğimiz ay ise 2,7 azalmış.
AK Partinin oylarında da az miktar azalma var Haziran’a göre, ona birazdan geleceğiz. Şimdi konu Erdoğan’ın görev onayındaki dalgalanma.
Neden artmış, neden azalmış?
Daha önce, Ekim 2019’da Suriye, Barış Pınarı harekâtı ve Mart 2020’de koronavirüs salgını ilk çıktığında da sıçramalar görülmüştü. Haziran 2022’de de NATO karşıtı söylemlerdi o çıkışı sağlayan. Dış politikada millî duygulara hitap eden çıkışların etkisi geçince seçmen hayatın gerçeklerine dönüyor; ilk sıradaysa hayat pahalılığı bulunuyor.
Asıl kötü haber, yeni bir Suriye harekâtının Erdoğan ve AK Parti oylarına kaldıraç etkisinin de bilemediniz bir-iki ay içinde geçebileceğidir.
Hisarcıklıoğlu’dan örtülü mesaj
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu Erdoğan hükümetinin iş dünyasında en önemli dayanaklarından. Türkiye sathında 1 milyon 300 bin üyeli dev bir iş örgütlenmesi; tabanda oy de gücü var. Belki de o nedenle TOBB’u terslemek, büyük sermayenin örgütü olmasına rağmen oy etkileme gücü görece zayıf olan TÜSİAD’ı terslemek kadar kolay değil. TOBB da hükümeti eleştirmemek konusunda fazlasıyla dikkatli. O kadar ki CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun Hisarcıklıoğlu’dan baskın gibi bir randevu alıp “Biz de buradayız, başa gelebiliriz” mesajı vermesi haber olmuştu.
Dolayısıyla TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu’dan kamuoyuna açık son mesaj hükümete kötü haber niteliğinde. Daha 26 Temmuz’da Erdoğan’a çıkıp ekonomideki sıkıntıları anlatan Hisarcıklıoğlu 28 Temmuz gecesi yayınladığı Twitter Mesajında şöyle demiş:
• “Banka kredilerine ulaşmak zorlaştı. Türkiye’nin her il ve ilçesinden bankalara yönelik şikayetler artıyor. Firmaların kredi talepleri karşılanmıyor veya çok yüksek maliyetler çıkarılıyor. Üretim, istihdam, yatırım için bankaları daha duyarlı ve yapıcı olmaya davet ediyorum.”
Hisarcıklıoğlu’dan gelen bu mesaja bakan birisi, ekonomik krizin tamamen bankaların kâr hırsından kaynaklandığını düşünebilir.
Köprüden önce son çıkış gibi
Peki, bu kadar yıldır Türk ekonomisinin kilit noktalarının birinin başında bulunan, siyasi dengeleri çoğu politikacıyı cebinden çıkaracak kadar iyi bilen Hisarcıklıoğlu bilmiyor mu bankalardaki kredi sorununun hükümetin politikalarından kaynaklanan kriz ortamının yalnızca bir parçası olduğunu?
TOBB’un Teknoloji ve Ekonomi Üniversitesinde, ona bağlı düşünce kuruluşu TEPAV’da Türkiye’nin en iyi iktisatçılarından bazıları çalışıyor. Tıpkı TÜSİAD ekonomistleri gibi onlar da görüyor durumu ve herhalde Hisarcıklıoğlu’dan saklamıyorlardır. Hisarcıklıoğlu’nun tartışmaların odağındaki Türkiye Varlık Fonunda (TVF) Erdoğan başkanlığında Yönetim Kurulu Üyesi olduğunu da unutmayalım. Yani neyin ne olduğunu ve olmadığını en iyi görecek, bilecek konumdaki kişiler arasında.
Biliyordur da siyasi dengeler yüzünden henüz söylemeye çekiniyordur.
Eğer bu mesaj her şeyi çok bilen danışmanları tarafından saklanmazsa Erdoğan da Hisarcıklıoğlu’dan gelen bu örtülü uyarının, köprüden önceki son çıkış niteliğinde olduğunu görecektir. Bir sonraki adımda Hisarcıklıoğlu artık TOBB tabanından gelen ve talepleri kolay hedef olan bankalarla sınırlı kalmayacak doğrudan uyarıları engelleyemeyebilir.
MetroPoll anketinde partilerin son durumu
O yüzden, seçmenden gelen, dış politikadaki milliyetçi çıkışların bir yere kadar etkili olacağı kadar, Hisarcıklıoğlu’dan gelen “kredi bulamıyoruz” uyarısı da Erdoğan’a kötü haberdir.
Partilerin son durumuna gelince…
MetroPoll’un Temmuz ayı ölçümlerine göre, kararsızlar dağıtılmamış halde AK Parti yüzde 29,1 ile ilk sırada. Bu Haziran’daki yüzde 29,5’e göre hafif bir azalma anlamına geliyor.
CHP Haziran ayındaki yüzde 20,5’i 1,5 puan artırıp yüzde 21,5 ile ikinci sırada.
İYİ Parti hala üçüncü sırada ama Haziran’daki yüzde 14,9’dan Temmuz’da 12,5’e inmiş görünüyor; dikkate alınması gereken bir azalma.
Yüzde 7 baraj sorunu olmayan partilerin dördüncü sırasında HDP var. HDP’de de Haziran’daki yüzde 10,5 oyda hafif bir erime gözlenmiş: yüzde 9,7.
Yüzde 7 ile yüzde 1 arasında üç parti var MetroPoll’ün Temmuz 2022 ölçümlerinde.
MHP, bir önceki aya göre binde 3’lük bir yükselişle 5,1 görünüyor. DEVA da binde 7 artışla yüzde 2,4 düzeyinde.
Saadet yüzde 1,5 çizgisinde devam ediyor.
Ankete göre diğer bütün partiler yüzde 1’in altında.
