Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan G20 Zirvesine katılmak üzere Hindistan seyahatine başladı. 9-10 Eylül’de yeni Delhi’de yapılacak zirvesinin bu yılki konusu “Tek Dünya, Tek Aile, Tek Gelecek”. Bu yılki G20’ye çerçeve çizen tema Hindu dini kitaplarındaki eski Sanskritçe “Vasudhaiva Kutumbakam” kavramından alınmış. Resmi internet sitesinde şöyle açıklanmış:
“Tema, tüm yaşamın (insan, hayvan, bitki ve mikroorganizmalar) değerini ve bunların Dünya gezegeni ve daha geniş evrendeki birbirine bağlılığını doğruluyor.
“Tema ayrıca hem bireysel yaşam tarzları hem de ulusal kalkınma düzeyinde çevresel olarak sürdürülebilir ve sorumlu seçimlerle, daha temiz, daha yeşil ve daha mavi bir gelecekle sonuçlanan küresel dönüştürücü eylemlere yol açan LiFE’yi (Çevre için Yaşam Tarzı) ön plana çıkarıyor.”
Size de biraz “hayat bayram olsa” tadında gelmiyor mu? Bana daha çok büyük bir ikiyüzlülük abidesi gibi geliyor.
G20’ye hâkim olan ikiyüzlülük
Yani ne diyecek G20’ye üye 19 ülke, AB ve misafir olarak davet edilen liderler?
Ekonomileri büyütürken insana, çevreye, hayvana, çevremize, taşa, toprağa suya ve hatta uzaya (Hindistan’ın ayın güney kutup bölgesine uzay aracı indiren ilk ülke olma başarısına o kadar da atıf olsun, değil mi) önem vereceğiz. Ayrıca bireysel yaşam tarzlarına saygı duyacağız.
Hayaller uzayda gezinirken gerçekler yerlerde sürünüyor.
Zirveye ev sahipliği yapan Hindistan’da Hinduların Müslümanlara etnik temizlik boyutlarındaki saldırıları Başbakan Narendra Modi’nin timsah gözyaşlarıyla devam ediyor.
G20’ye üye Çin, Uygur bölgesindeki insan hakları ihlali iddialarına karşı “Çin’e özgü Müslümanlık” kavramını ortaya attı.
Bireysel hayat tarzına saygıymış.
Türkiye’de LGBTi+ vatandaşlar iktidarca dışlanmaya yok sayılmaya çalışılıyor, kadın hakları baskı altında. G20’ye üye Avrupa Birliği içindeki bazı ülkelerde de durum farksız.
Suudi Arabistan’da kadınlara otomobil kullanma hakkı verildi diye ortalık karıştı. Üç Türk vatandaşı küçük suçlamalarla idam cezası sırasında.
ABD ve Rusya, Ukrayna’da BM tarafından yasaklanmış silahlar kullanıyor, kullandırtıyorlar.
İkiyüzlülük diz boyu.
Bu defa çarşı karışık
Diyeceksiniz ki daha önceki G20 zirvelerinden çıkan kararlar ne kadar uygulandıysa bu da o kadar uygulanır. Haklısınız.
Örneğin 2022’de Endonezya’daki zirvenin teması “Birlikte Toparlanma, Daha Güçlü Toparlanma” idi. Covid-19 salgını ardından küresel ticarette toparlanma öngörüyordu. Olmadı. 2021’de İtalya’daki Zirvenin temasıysa “İnsan, Gezegen, Refah” idi. O yıl ayrıca İngiltere’de Dünya İklim Zirvesi, COP26 toplandı hedefler belirlendi. Örneğin kömür kullanımı azaltılacaktı. Türkiye dahil kömüre yüklenmeyen ülke kalmadı. Çevreyle sonra ilgileniriz diye diye kavurucu sıcaklarla can alan seller arasında kısıldık kaldık.
Üstelik bu defa bu iki yüzlü “hayat bayram olsa” teması üzerine bağlayıcı bir sonuç bildirisi dahi yayınlanmayabilir. Çünkü Rusya, Ukrayna savaşı nedeniyle uygulanan yaptırımlar kaldırılmadıkça sonuç bildirgesine imza koymayacağını açıkladı.
Sadece ekonomik yaptırımlar da değil. Örneğin Rusya Başkanı Vladimir Putin aleyhine Uluslararası Ceza Mahkemesinin “savaş suçları” gerekçeli tutuklama kararı var.
Türkiye ikili temaslara yoğunlaşacak
Diyeceksiniz ki kim tutuklayacak ki Putin’i? Zaten sadece ev sahibi Hindistan değil, ABD’den Rusya’ya Çin’den Türkiye’ye dek pek çok ülke Uluslararası ceza Mahkemesinin yetkilerini tanımıyor. Ama uluslararası ilişkiler öyle yürümüyor.
G20’ye baktığımızda, şimdi kendisine ideolojik, hatta felsefi temalar belirlese de neticede ekonomik temelde bir kuruluş. 1998’deki Rusya krizi ardından 1999’da dünyanın 20 büyük ekonomisini bir araya getirimiş; dünya ekonomisinin yüzde 85’ini ve ticaretinin yüzde 80’ini oluşturuyor. Rus ekonomisi yaptırım altındayken bu Rusya’dan petrol, doğal gaz ve örneğin tahıl alan bütün ülkeleri etkiliyor.
Erdoğan G20’ye Rusya-Ukrayna tahıl sorununun odağında bulunan ülke lideri olarak gidiyor. 6 Eylül’de Orta Vadeli Ekonomik Program (OVP) konuşmasında G20’ye, Zirve sırasında yapacağı ikili görüşmelere de değindi.
Hindistan medyası, Modi’nin ikili görüşme yapacağı liderler arasında Erdoğan’ı da saydı. Türkiye’deki standart merak ise Erdoğan’ın ABD Başkanı Joe Biden ile görüşüp görüşmeyeceği, görüşürse F-16 satışı izninde ilerleme sağlanıp sağlanmayacağı. Bir de İsveç’in NATO üyeliği var. İkili son olarak Litvanya’daki NATO Zirvesi sırasında havanda su dövmüştü.