Categories: Hafıza Kartı

23 Nisan, geleceğe güvenle bakabilmek ve 14 Mayıs

Atatürk ve 100’üncü yılına giren Cumhuriyetin kurucu kadroları bundan 103 yıl önce Türkiye’nin bağımsızlık ve egemenlik kuruluş savaşını veren TBMM’nin önünde dua ederken geleceğe güvenle bakaıyorlardı.

Türkiye’den başka parlamentosunu bağımsızlık savaşını kazandıktan sonra değil, bağımsızlığını kazanma savaşı için kurmuş kaç ülke sayabilirsiniz? Bugün Türkiye’nin işgalci güçlere ve onların iktidar koltuğunda oturan işbirlikçilere karşı verdiği Kurtuluş Savaşını kazanan Türkiye Büyük Millet Meclisinin 23 Nisan 1920’de kuruluşunun 103. Yıldönümü; kutlu olsun. 103 yıl önce Mustafa Kemal (Atatürk) önderliğindeki kurucu kadrolar TBMM’yi oluştururken anlar en kötü koşullarda geleceğe inanıyor ve güvenle bakıyorlardı.
Büyük müzisyenimiz Fazıl Say’ın besteleyip bugün yayınladığı “100’üncü Yıl Marşı” eşliğinde soruyorum:
Bugün Cumhuriyetin 100’üncü yılını tamamlamanın eşiğinde 14 Mayıs’ta kritik bir seçime yaklaşırken geleceğe güvenle bakabiliyor muyuz?
Geleceğe güvenle bakabilmemizin önünde ne gibi engeller bulunuyor?

Geleceğe güvenme sorumluluğu

Örneğin 23 Nisan 1920’den daha kötü durumda mıyız?
Örneğin başkentimiz istilacıların işgali altında mı?

Hatırlayalım: Mustafa Kemal’in 19 Mayıs 1919’da başlattığı kurtuluş hareketi Meclisi neden 23 Nisan 1920’den önce oluşturmadı? Çünkü daha önce başta Sultan Vahdettin ve damadı Ferit’in bulunduğu Payitaht istilacılara baş kaldıran Kemal Paşa ve arkadaşları hakkında -bugünkü deyimle terörist suçlamasıyla- idam fermanı çıkardığı zaman dahi o zamanki başkent İstanbul’daki Meclis açıktı.
İstanbul’daki Meclis’te Kurtuluş hareketinin temsilcileri de vardı. Ankara grubu diye deniyordu ve onlar da Meclis’in meşruiyetine gölge düşmesini istemiyorlardı.
Meclis açıksa umut vardı; hala son Osmanlı Sultanının halktan yana dik durabileceğini düşünüyorlar, Meclis zemininde mücadele ediyorlardı. Osmanlı Meclisi, onların sayesinde “Misakı Millî” kararı aldığında bunun alacağı son karar olduğunu bilmeden, geleceği böyle kurtaracaklarına inanıyorlardı.

Önce Meclis, sonra Cumhuriyet

Ocak sonunda alınan Misak-ı Milli kararının 17 Şubat’ta Meclis tarafından halka ilanından bir ay sonra, 16 Mart’ta istilacılar başkent İstanbul’u resmen işgal edip Meclis’i dağıttı. Bunun üzerine Atatürk İstanbul’daki Kurtuluşcu güçleri Ankara’ya çağırdı.
Zaman gelmişti.
Bu çağrıya uyanlar arasında o zamanki Milli Savunma Bakanı Fevzi (Çakmak) ve bugünkü Genelkurmay Başkanı denebilecek konumdaki yardımcısı İsmet (İnönü) de bulunuyordu.
İstanbul’daki Meclis dağıtıldıktan sadece bir ay sonra Ankara’daki Meclis kuruldu. Geleceğe bakma sorumluluğu ancak mevcut Meclis’in silah zoruyla ortadan kaldırılması ardından yenisinin kurulmasını gerektiriyordu. Meclis çalışıyorsa, umut vardı. Mustafa Kemal’in ilk görevi, Başkomutan ve kurtuluştan sonra 29 Ekim1923’te kurulan Cumhuriyetin Cumhurbaşkanı olmadan önce TBMM Başkanlığıydı.

Meclis sınırsız yetki veremez

Ve o Meclis, Başkanına, Mustafa Kemal Paşa’ya ordulara kumanda etme yetkisini verip oylamayla Başkomutan ilan ederken, işgal ve iç savaş koşullarında o yetkiyi üç ayla sınırlayacak kadar egemenlik ve denetim hakkına sahip çıkıyordu.
Çünkü Meclis’in gereğince çalışması hiç kimseye hiçbir konuda sınırsız yetki verilmemesi demekti.
Bugün TBMM Cumhurbaşkanının yetkisini sınırlayamıyorsa bu fiili bir durumdur.
O fiili durumu değiştirecek olan da yine halkın oylarıyla yenilenecek olan Meclis’tir. Bu da seçimler yoluyla olacaktır. 14 Mayıs’ın bir önemi de budur.
Fiilen sınırlanmamış ve denetlenemeyen yürütme yetkisinin devamı için adil bir seçim önünde yasal taktiklerle engeller çıkarılması, bunu bir yere kadar durdurabilir.
Bu durumu değiştirmek, Meclis’in yeniden Meclis gibi çalışmasını sağlamak isteyenlerin hiç yapmaması gereken, halkın geleceğe güvenle bakmasını perdeleyecek karamsarlığı artırmaktır.

Karamsarlık değil, umut

Halkın içinde bulunduğu ekonomik ve siyasi sorunları, yürütmenin yasama ve yargı üzerindeki baskılamasını dile getirip uyarma ve uyandırma çalışması ile, gündemini sorunlara tepki göstermek üzerine kurmak iki ayrı siyaset tarzıdır.
Sadece yakınıp tepki örgütlemeye çalışmakla gelecek kurulabildiğinin bir örneği yoktur.
Bugün Türkiye ne 19 Mayıs, ne 23 Nisan’daki kadar kötü durumdadır, dolayısıyla halkın geleceğe güvenle bakabilmesi için daha fazla umut vardır ve o umut canlandırılmalıdır. Yoksa geriye kuru kuruya yapılmış kutlamalar kalır. Atatürk ve Cumhuriyetin kurucu kadrolarını anmak ve anlamak sosyal medyada resim ve bayrak paylaşmak, anıtlara çelenk koymakla olmaz yalnızca.
Meclis kuruluşunun Atatürk tarafından çocuklara armağan edilmiş bir bayram olması dahi geleceğe güven duyulması, umut beslenmesi gereğini gösterir.

Bakın, çocuklara kulak verin, Tuluhan Tekelioğlu’nun “Çocuklar hep doğruyu söyler” belgeselinde ne diyorlar.
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramınız kutlu olsun.

 

Murat Yetkin

Gazeteci-Yazar

Recent Posts

Ateşkes sonrası İran: liderlik değişimi olabilir mi?

Son haftalarda İsrail’in İran’a yönelik doğrudan saldırıları, İran’ın karşı saldırıları, ABD’nin nükleer tesisleri hedef alan…

1 gün ago

İç cephe kesitleri: Varank Küçükesat pazarında, Altaylı (da) Silivri’de

Now TV muhabiri Beril Ötkan 22 Haziran Pazar günü Ankara, Küçükesat Pazarında esnaf ve vatandaşla…

2 gün ago

İranlı kadınların hikayesi: direniş hiç durmadı

İranlı kadınlar, yıllardır sadece rejimin değil, savaşın, sessizliğin ve erkek egemen düzenin karşısında dimdik duruyor.…

3 gün ago

Türkiye ABD’yi neden kınamadı? Perde arkasında neler oluyor?

ABD’nin İsrail’in isteği üzerine İran’ı vurdu. ABD’de Missouri’deki Whiteman üssünden kalkan B-2 ağır bombardıman uçakları,…

3 gün ago

ABD’nin İran saldırısı bölgede ve Türkiye’de neleri tetikleyebilir?

Öncelikle şunu belirtmeli: ABD Başkanı Donald Trump 22 Haziran İran saldırısıyla inisiyatif almadı. İsrail Başbakanı…

3 gün ago

Gazeteci Fatih Altaylı tutuklandı: Cumhurbaşkanını tehditle suçlanıyor

Gazeteci Fatih Altaylı, 22 Haziran’da İstanbul Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği tarafından “Cumhurbaşkanını tehdit suçlamasıyla tutuklandı.…

3 gün ago