Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye’de Heyet Tahrir Şam (HTŞ) ve ona bağlı muhalif grupların Şam’ı ele geçirdiğini ve Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Şam’ı terk ettiğini duyurması üzerine yaptığı değerlendirmede Türkiye’nin Suriye’li mültecilerin ülkelerine geri dönmesi için çalışma başlattıklarını duyurdu.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye’de Heyet Tahrir Şam (HTŞ) ve ona bağlı muhalif grupların Şam’ı ele geçirdiğini ve Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Şam’ı terk ettiğini duyurması üzerine yaptığı değerlendirmede Suriyeli mültecilerin ülkelerine geri dönmesi için çalışma başlattıklarını duyurdu.
Doha Forum 2024 kapsamında Katar’da bulunan Dışişleri Bakanı 8 Aralık’ta burada yaptığı basın açıklamasında Suriye’deki gelişmeleri değerlendirdi.
Fidan, “Yeni hükümet sistemli bir şekilde kurulmalı. Kapsayıcılıktan hiçbir zaman ödün verilmemeli. Taraflar intikam arayışından uzak durmalı,” dedi.
Fidan, şu ifadeleri kullandı:
“Biz bundan sonra Suriye’nin yaralarının sarılması için birliğinin, bütünlüğünün, güvenliğinin sağlanması için ne yapabiliriz, el birliğiyle onun mücadelesi içindeyiz. Suriye’nin toprak bütünlüğünü korumak için uluslararası güçlerle de birlikte çalışıyoruz. Katar, bu noktada önemli bir partner bizim için. Çalışmalarımızı devam ettireceğiz. Amerika ile de görüşmelerimiz devam ediyor. Özellikle terörizm ve güvenlik konularındaki hassasiyetlerimizi iletiyoruz. Geçiş döneminde Suriye halkı için daha iyi günler görebileceğimizi düşünüyoruz. Cumhurbaşkanımız ne istediği konusunda son derece net, Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmesi bizim için önemli. Bu konuda çalışmaya başladık”
“Bir kurşun atmadan düştü”
Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Fidan, Türkiye ile Suriye rejimi arasında Haziran ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarıyla gündeme gelen iletişim talebi dışında bir temas olmadığını belirtti.
Fidan, “bütün bu çabalar sonuçsuz kaldı. Biz bir şeyler olacağını bekliyorduk. Rejim aslında yavaş yavaş çürüyordu ve çöküyordu. Bu nedenle gerçekten bunu engellemek için bir şeyler yapmaya çalıştık. Hayır, onlarla görüşmedik. herhangi bir temasımız olmadı,” dedi.
Astana sürecine vurgu yapan Fidan, “Astana sürecinin savaşı dondurmasından bu yana, 2016’dan beri rejimin son derece değerli bir zamanı vardı. Problemlerle ilgilenmiyorlardı, kurumsal kapasite eksikliği üzerinde durmuyorlardı. Başka sorunlara odaklanıyorlardı. Son derece önemli zamanı, mevcut problemlere çözüm bulmak için kullanabilirlerdi ama yapmadılar. Bu aslında bir mermi bile atılmadan Halep’in neden düştüğünü, bunu da diğer şehirlerin nasıl takip ettiğini açıklıyor”dedi.
Dışişleri Bakanı, Suriye’nin yeniden inşası sürecinde komşu ülkelerle ve idareyle beraber çalışılacağını belirterek, yeni yönetimin “düzenli bir şekilde kurulması” gerektiğini ifade etti.
Fidan: “Muhalif güçler birleşmeli”
Fidan, “Suriye’nin toprak bütünlüğü ve refahı korunmalı. Bu geçiş döneminde çok dikkatli olmalıyız. Özellikle DAEŞ ve PKK’nın bu durumdan bir avantaj sağlamaması için elimizden geleni yapıyoruz,” dedi.
Fidan şu ifadeleri kullandı: Tüm azınlıklar adil bir muameleye tâbi tutulmalı. Yeni hükûmet bütün tarafları kapsayıcı bir şekilde davranmalı ve muhalif güçler birleşmeli. Devlet kurumları korunmalı ve doğru çalışmaları sağlanmalı. Bütün bu anlayışla biz Suriye’de barış ve güvenliğin tesisi için elimizden geleni yapacağız.”
Astana grubu ülkeleri Türkiye, Rusya ve İran ile biraraya geldiklerini belirten Fidan, “Rusya ve İran’ın yapıcı yaklaşımını önemsiyoruz dedi.”
Dışişleri Bakanı, “BM Suriye Özel Temsilcisi de bizimle birlikteydi. Kendisi çok önemli katkılarda bulundu. Daha sonra Arap lkeleriyle Suudi Arabistan, Katar, Mısır ve Ürdün’le bir araya geldik. Bu kardeş ülkelere de yapıcı yaklaşımlarından dolayı teşekkür ediyoruz. ABD ile de temaslarımız oldu. Bölgesel ve uluslararası aktörlerle iş birliğimizi devam ettireceğiz,” ifadelerini kullandı.
“Yeni idare ile çalışmaya devam edecek”
Suriye’nin geçiş dönemine vurgu yapan Fidan, Türkiye’nin “mevcut idare de birlikte çalışmamız için son derece önemli” dedi.
Fidan, “elimizdeki her tür kapasiteyi ve imkanı kullanara ekonomik ve diğer sorunlarına çözüm bulabilmek için yeni idare ile birlikte çalışmaya devam edecek”
Dışişleri Bakanı, muhalif güçler arasındaki koordinasyon mekanizmalarının daha da iyileşmesini beklediklerini ve “bir araya gelip düzenli bir biçimde çalışmaya başlamalarını” ümit ettiklerini belirtti.
Suriye’de “meşru kürt taraflarının olduğunu” belirten Fidan, bu gruplar içinde “PKK uzantısı herhangi bir gücün meşru bir taraf olamayacağını” sözlerine ekledi.
